CEJSH - Yadda

1

Między wyjaśnianiem jednoprzyczynowym a czynnikowym. Prasa w Polsce wobec zwycięstwa Prawa i Sprawiedliwości w wyborach europejskich w 2019 roku

100%

Paruch W.

Dzieje Najnowsze

|

2022

|

vol. 54

|

issue 1

201-239

EN

The article is a comparative analysis of the ways of explaining the victory of the Party Prawo i Sprawiedliwość (Law and Justice) in the European elections in Poland in 2019, offered to the public in traditional and electronic media. The research hypotheses relating to the topic were verified through a critical assessment of the texts published in selected representative newspapers – dailies and weeklies, as well as their websites (so-called online press services).

PL

Artykuł jest analizą porównawczą sposobów wyjaśniania wygranej Prawa i Sprawiedliwości w wyborach europejskich w Polsce w 2019 r., proponowanych opinii publicznej w mediach tradycyjnych i elektronicznych. Dokonano weryfikacji hipotez badawczych odnoszących się do tematu. Weryfikacja hipotez została dokonana w wyniku krytycznej oceny tekstów zamieszczonych na łamach wybranych reprezentatywnych gazet – dzienników i tygodników oraz prowadzonych przez nie stron internetowych (tzw. internetowe serwisy prasowe).

2

Pogranicze Rzeczypospolitej i Rosji a niepodległość Ukrainy i Białorusi – rozważania o rywalizacji politycznej

100%

Paruch W.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2020

|

vol. 6

|

issue 1

EN

Central Europe is part of the continent with its historical and cultural identity and a unique geopolitical role (geopolitical wedge between Germany and Russia). Central Europe includes the Ukrainian and Belarusian lands, which for centuries have been the subject of rivalry between Poland and Russia and the area of influence of powers neighboring this region. Depending on the results of this rivalry, the status of Ukrainian-Belarusian territories varied between the “great borderland” and the periphery of various powers, most often the Republic of Poland or the Russian Empire. However, their role was different for both countries. For the Commonwealth, they constituted a necessary resource for maintaining its subjectivity, sovereignty and, consequently, independence. However, for Russia they were a route to master Central Europe and to influence Western Europe. In the history of the Ukrainian-Belarusian lands, three alternative variants of concentration and political rivalry were possible. The first – the formation in this subregion of Central Europe of the countries with high political subjectivity, based on significant demographic, geopolitical and economic resources. The second – the occupation of the Ukrainian-Belarusian border entirely by one of the neighboring powers as a result of military actions or EU agreements, which made them a “great borderland”, strengthening the potential of the country of its belonging. The third – the division of Ukrainian-Belarusian lands between state organisms with high subjectivity (the loss of the status of “great borderland” in favor of being peripheries), actually preventing internal political consolidation, but deepening the diversity of the subregion in terms of religion, religion, ethnicity, culture and language, mental, and consequently also socio-economic. In the historical process, all three scenarios were implemented, which contributed to giving the Ukrainian-Belarusian lands as a constitutive feature of the “Central European syndrome”, however questioned in the international environment, primarily by Russia recognizing this area as part of its own civilization and cultural circle.

PL

Europa Środkowa jest częścią kontynentu z własną tożsamością historyczną i kulturową oraz unikatową rolą geopolityczną (geopolitycznego klina między Niemcami i Rosją). Do Europy Środkowej należy zaliczyć ziemie ukraińskie i białoruskie, które przez wieki były przedmiotem rywalizacji między Polską i Rosją oraz obszarem wpływów mocarstw niesąsiadujących z tym regionem. W zależności od wyników tej rywalizacji status ziem ukraińsko-białoruskich wahał się między „wielkim pograniczem” a peryferiami różnych mocarstw, najczęściej Rzeczypospolitej lub Imperium Rosyjskiego. Jednak dla obu tych państw ich rola była odmienna. Dla Rzeczypospolitej stanowiły one konieczny zasób dla utrzymania jej podmiotowości, suwerenności, a w konsekwencji – niepodległości. Natomiast dla Rosji były szlakiem do opanowania Europy Środkowej oraz oddziaływania na Europę Zachodnią.W dziejach ziem ukraińsko-białoruskich były możliwe trzy alternatywne warianty koncentracji i rywalizacji politycznej. Pierwszy – ukształtowanie w tym subregionie Europy Środkowej państw o wysokiej podmiotowości politycznej, opartej na znacznych zasobach demograficznych, geopolitycznych i gospodarczych. Drugi – zajęcie ukraińsko-białoruskiego pogranicza w całości przez jedno z sąsiednich mocarstw w wyniku działań militarnych lub układów unijnych, co czyniło z nich „wielkie pogranicze”, wzmacniające potencjał państwa swojej przynależności. Trzeci – podział ziem ukraińsko-białoruskich między organizmy państwowe o wysokiej podmiotowości (utrata statusu „wielkiego pogranicza” na rzecz bycia peryferiami), faktycznie uniemożliwiający wewnętrzną konsolidację polityczną, lecz pogłębiający zróżnicowanie subregionu pod względem religijno-wyznaniowym, etnicznym, kulturowo-językowym, mentalnym, a w konsekwencji również społeczno-gospodarczym. W procesie historycznym były realizowane wszystkie trzy scenariusze, co przyczyniło się do nadania ziemiom ukraińsko-białoruskim jako cechy konstytutywnej „syndromu środkowoeuropejskiego”, jednak kwestionowanego w środowisku międzynarodowym, przede wszystkim przez Rosję uznającą ten obszar za część własnego kręgu cywilizacyjno-kulturowego.

RU

Центральная Европа является частью континента с его исторической и культурной самобытностью и уникальной геополитической ролью (геополитический клин между Германией и Россией). Центральная Европа включает в себя украинские и белорусские земли, которые на протяжении веков были предметом соперничества между Польшей и Россией и зоной влияния держав, граничащих с этим регионом. В зависимости от результатов этого соперничества, статус украинско-белорусских территорий варьировался между «великой границей» и периферией различных держав, чаще всего Речи Посполитой или Российской империи. Однако их роль была разной для обеих стран. Для Речи Посполитой они являлись необходимым ресурсом для поддержания ее субъективности, суверенитета и, следовательно, независимости. Однако для России это был путь к овладению Центральной Европой и влиянию на Западную Европу.В истории украинско-белорусских земель были возможны три альтернативных варианта концентрации и политического соперничества. Первый – формирование в этом субрегионе Центральной Европы стран с высокой политической субъектностью, основанных на значительных демографических, геополитических и экономических ресурсах. Второй – оккупация украинско-белорусской границы целиком одной из соседних держав в результате военных действий или союзных соглашений, которые сделали их «великой границей», усиливая потенциал страны своей принадлежности. Третий – разделение украинско-белорусских земель между государственными организмами с высокой субъектностью (утрата статуса «великих пограничных территорий» в пользу периферии), фактически предотвращающее внутриполитическую консолидацию, но углубляющее разнообразие субрегиона с точки зрения религии, этнической принадлежности, культуры и языка, менталитета, а следовательно, и социально-экономической дифференциации. В историческом процессе были реализованы все три сценария, которые способствовали тому, что украинско-белорусские земли стали характерной чертой «центральноевропейского синдрома», хотя и подвергались сомнению в международной среде, в первую очередь в связи с тем, что Россия признала этот район частью своего цивилизационно-культурного круга.

3

The basis of the new model of politics of memory: The effects of Great War on nation-building processes in East-Central Europe in XX century

100%

Paruch W.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2011

|

vol. 18

|

issue 1

89-114

PL

Artykuł jest analizą wpływu procesów narodowotwórczych zachodzących w Europie Środkowowschodniej na politykę w XX wieku, zwłaszcza pod wpływem oddziaływania skutków Wielkiej Wojny. Przyjęto założenie, że mieszkańcy Europy Środkowowschodniej, w odróżnieniu od ludności zamieszkującej Europę Zachodnią pod koniec XIX wieku stanęli wobec dylematu - czy nowoczesne narody ukształtują się na obszarze między Niemcami a Rosją jako wspólnoty o charakterze polityczno-państwowym, czy raczej podstawową więzią, konstytuującą owe zbiorowości, będą czynniki etniczno-kulturowe.Zbadano skutki I wojny światowej dla charakteru nowoczesnej polityki. Po pierwsze, doprowadziła do rozpadu lub zapoczątkowała kryzys tradycyjnych imperiów wieloetnicznych i wielokulturowych (od rosyjskiego do portugalskiego). Przesądziła jednocześnie o statusie ontologicznym narodów - głównych podmiotów legitymizujących istnienie tzw. państw narodowych. Po drugie, uszczegółowiła w XX wieku zjawisko polityczności. W aspekcie ontologicznym podział na narody stał się sposobem stanowienia nowoczesnego społeczeństwa oraz narzucił rzeczywistości politycznej określony wymiar antagonizmu, czyli podział na państwa narodowe sojusznicze i wrogie. Po trzecie, wzmocniła podmiotowość polityczną narodów uznanych za prymarne wspólnoty, zdolne do suwerennych działań w ujęciu dziejowym i współczesnym, co oznaczało przedefiniowanie roli państwa oraz władzy politycznej, a także polityki. Zmodyfikowano trzy natury polityki - ogólną, szczegółową, filozoficzną. Treścią polityki w ujęciu ogólnym stała się walka o władzę w państwie oraz jej sprawowanie w taki sposób, aby utrzymywać spoistość narodową oraz chronić egzystencję narodową przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Identycznie zaczęto postrzegać politykę szczegółową, traktując jej różne przejawy jako specjalistyczną działalność na rzecz rozwiązywania problemów społecznych przypisywanych narodowi. Ta sama perspektywa poznawcza zdominowała działalność metapolityczną. Naród, kosztem innych wspólnot, np. religijno-wyznaniowych, społeczno-zawodowych, regionalno-kontynentalnych, uczyniono kategorią wykorzystywaną przez podmioty metapolityczne w ocenie polityki. Wniosek wynikający z badań - skutki Wielkiej Wojny wywołały przewartościowania w Europie Środkowowschodniej modelu polityki historycznej. Państwo narodowe zostało uznane za główny podmiot dziejów.

4

Między zasadami rynku a bezpieczeństwem państwa: Ład gospodarczy w międzywojennej Polsce w warunkach systemu autorytarnego (1926–1939)

100%

Paruch W.

Res Historica

|

2020

|

issue 49

EN

The article performs the analysis of the political views on economy that had an important impact on the concepts of economic policy in the Republic of Poland put forward by Piłsudski and Piłsudski’s camp – the authoritarian camp ruling in the Republic of Poland from 1926 to 1939. The author investigates the traces and the evidence of the political thought (i.e. the source material produced by the politicians of the political party and the description of decisions they made at that time).The scope of the interest included the property regulations that were grounded not only in the economical context, but, in particular – the political one. The political bases for economic decisions made by Józef Piłsudski and his camp and the successors were under research. In the period of the power transfer the followers of Józef Piłsudski did not legitimise the coup using the economic perspective even though the financial situation of the country was to deteriorate. Only after the coup had succeeded was the property order formulated, including the scope and the dimension of the economic order.

PL

Artykuł jest analizą poglądów politycznych na gospodarkę decydujących o koncepcjach polityki gospodarczej, realizowanej w Polsce międzywojennej przez obóz piłsudczykowski – obóz autorytarny rządzący w tym państwie w latach 1926–1939. Dokonano analizy śladów i świadectw myśli politycznych, czyli źródeł wytworzonych przez polityków tej formacji politycznej oraz opisów podjętych wówczas decyzji. Przedmiotem zainteresowania były regulacje własnościowe, które miały nie tylko kontekst ekonomiczny, lecz przede wszystkim polityczny. Zbadano polityczne podstawy decyzji ekonomicznych podejmowanych przez dyktatora Józefa Piłsudskiego i jego współpracowników oraz następców, a także recepcję ówczesnych teorii ekonomicznych. W czasie przejęcia władzy zwolennicy nie uzasadniali zamachu stanu za pomocą argumentów ekonomicznych, mimo, iż sytuacja w gospodarce nosiła znamiona kryzysowej. Dopiero po zamachu opracowano postulowany ład własnościowy, w tym zakres i zasięg zmian w porządku gospodarczym.

5

Myśl polityczna formacji piłsudczykowskiej w Polsce (1926–1939) – cechy podstawowe

100%

Paruch W.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2014

|

vol. 21

|

issue 2

EN

The article is an analysis of the characteristics of the political thought of the Pilsudskiite Camp on four levels. First – it was established that an impact of the authoritarian syndrome on the ideo-creative activity of Jozef Pilsudski’s followers and successors was significant. Second – the most important features of the Pilsudskiite ideology were analyzed. Third – the organizational and functional model of the Pilsudskiite Camp was evaluated. Fourth – the conceptual and programme model of the Pilsudskiite Camp were discussed.

PL

Artykuł jest analizą cech obozu piłsudczykowskiego z zakresu myśli politycznej na czterech płaszczyznach. Pierwsza – ustalono oddziaływanie syndromu autorytarnego na działalność ideotwórczą zwolenników i następców Józefa Piłsudskiego. Druga – przeanalizowano najważniejsze cechy piłsudczykowskiej ideologii. Trzecia – poddano ocenie model organizacyjny i funkcjonalny obozu piłsudczykowskiego. Czwarta – opisano model koncepcyjno-programowy obozu piłsudczykowskiego.

6

Między polityzacją etnosu a etnicyzacją demosu: refleksje o polityce narodowej na Bałkanach

100%

Paruch W.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1-2

EN

The article is the analysis of the nation-building processes on the Balkans in the XIX-XXI centuries which took place in the model due to Central Europe. The social elites on the Balkans started to form the nations as the political communities due to the influences from the the Enlightenment and Napoleonic Era. At the turn of the XVIII and XIX centuries two ideas were boosted: illyrian and hellenistic ones. Both lost and the weekness of illyrian and hellenistic ideas was due to the history of the region as mature estate monarchy was not formed in the late Middle Ages. Particular Balkan people came across the will to build four historic communities on their territories from the end of XVIII to the beginning of XX century: Austrian (German-Habsburg), Hungarian (Magyar), Turkish (Osmanli) and Greek (Hellenic). The social elites who claimed to be the carriers of the national ideas began to act to expand the concept to ethnos speaking the mother tongue but with no national identity. The Austrian-Hungarian rivalry on the consciousness of the people and the direction of politicisation took place. Both feuding sides of the conflict agreed upon the necessity to politicize the ethnos which meant the formation of the demographic basis for demos. The demotic classes on particular lands rejected the political claims. The natural answer from the demotic classes was the will to form their own political community. Such the way of thinking formed the base for the national programmes which could be evaluated as the maximum programmes: the Great Serbia, the Great Croatia, the union of the Slovenian lands, the United Macedonia, the United Albania, the union of Bosnia and Herzegovina, the projects România Mare and the Great Bulgaria. Still, the concepts had no real historic-state roots similar to Yugoslavia. Such a situation caused that on the Balkans the consideration about the nation in political categories was rejected by the consideration about the nation in ethnic-cultural categories. The outcome of the process was the ethnicisation of demos.

PL

W artykule dokonano analizy procesów narodotworczych na Bałkanach w XIX–XXI wieku, które przebiegały według schematu właściwego dla Europy Środkowej. Pod wpływem oddziaływań oświeceniowych i napoleońskich elity społeczne na Bałkanach podjęły działania na rzecz ukształtowania narodów jako wspólnot politycznych. Na przełomie XVIII i XIX wieku wylansowano dwie idee: iliryjską i hellenistyczną. Obie zakończyły się porażką, a słabość iliryzmu i hellenizmu wynikała z dziejów regionu, bowiem na tym obszarze w okresie schyłkowego średniowiecza nie wykształciła się dojrzała postać monarchii stanowej.Poszczególne bałkańskie terytoria i zamieszkująca je ludność od końca XVIII wieku do początków XX stulecia zetknęły się z wolą budowy czterech historycznych wspólnot politycznych: austriackiej (niemiecko-habsburskiej), węgierskiej (madziarskiej), tureckiej (osmańskiej) i greckiej (helleńskiej). Elity społeczne, uznające się za nosicieli tych idei narodowych, podjęły działania na rzecz rozciągnięcia swoich wyobrażeń na etnos, mówiący językiem krajowym, ale bez określonej przynależności narodowej. Toczyła się rywalizacja austriacko-węgierska i turecko-grecka o świadomość ludu oraz kierunek jego polityzacji. Obie zwaśnione strony łączyło przekonanie o konieczności polityzacji etnosu, czyli uczynienie z niego demograficznej podstawy demosu. Warstwy plebejskie w poszczególnych ziemiach odrzuciły roszczenia polityczne walczących przeciwników. Naturalną odpowiedzią sformułowaną przez reprezentantów warstw plebejskich była wola ukształtowania własnej wspólnoty politycznej. Takie myślenie stało u podstaw tzw. maksymalistycznych programów narodowych: wielkoserbskiego, wielkochorwackiego, zjednoczenia krain słoweńskich, wszechmacedońskiego, wielkoalbańskiego, jedności Bośni i Hercegowiny, projekty Romania Mare i Wielkiej Bułgarii. Jednak koncepcje te nie miały realnych korzeni historyczno-państwowych, podobnie jak państwo jugosłowiańskie. Ta sytuacja spowodowała, że na Bałkanach myślenie o narodzie w kategoriach politycznych zostało wyparte przez rozumowanie w kategoriach etniczno-kulturowych. Następstwem tego procesu była etnicyzacja demosu.

7

The Strategic Assumptions of the Concept of Poland’s Foreign Policy : the Analysis of the Political Thought of the Law and Justice Party

63%

Paruch W., Rydel M.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2011

|

vol. 29

225-248

PL

Analiza myśli politycznej Prawa i Sprawiedliwości – Artykuł jest opracowaniem z zakresu myśli politycznej, polityki zagranicznej i stosunków międzynarodowych. Przedmiotem badań były założenia strategiczne, przyjęte przez PiS w koncepcji polityki zagranicznej Polski w pierwszej dekadzie XXI wieku, realizowanej przez rząd Jarosława Kaczyńskiego w latach 2006–2007 oraz przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w okresie 2005–2010. Zajęto się trzema kwestiami. Po pierwsze – parydygmatem analizowania środowiska międzynarodowego, właściwym dla myśli politycznej PiS. Po drugie – przesłankami oceny Niemiec i Rosji, przy jednoczesnym wskazaniu na ich realistyczny charakter. Po trzecie – celami strategicznymi w polityce zagranicznej Polski wyznaczonymi przez PiS.

EN

There is a strong conviction in the political thought of the Law and Justice party (Prawo i Sprawiedliwość; hereafter PiS) that the fundamental motive behind the state’s activity in the international environment is the pursuit of the state’s own interests (the realistic theory of international relations), which is historically determined (historical policy). PiS politicians specified that the main goal of the Polish foreign policy is to ensure the state’s external security.. Two fundamental pillars of the Republic of Poland’s security were defined. First, the foundation of the state’s security would be close alliance with the United States, strengthened by Poland’s membership in the NATO. Secondly, a significant role in the neutralization of threats was seen in Poland’s membership in the European Union. The party led by Jarosław Kaczyński took an exceptionally realistic view of the policies pursued by Poland’s neighbours – Russia and Germany. The Russian Federation was seen as a state that sought to gain control over Central and Eastern European countries (clientelism). The intensification of the cooperation between Germany and Russia caused particular apprehension among PiS politicians.

Refine search results

2 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

1 Dzieje Najnowsze

1 Res Historica

1 Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

7 Paruch W.

1 Rydel M.

1 2022

2 2020

1 2016

1 2014

2 2011

Search results

Między wyjaśnianiem jednoprzyczynowym a czynnikowym. Prasa w Polsce wobec zwycięstwa Prawa i Sprawiedliwości w wyborach europejskich w 2019 roku

Pogranicze Rzeczypospolitej i Rosji a niepodległość Ukrainy i Białorusi – rozważania o rywalizacji politycznej

The basis of the new model of politics of memory: The effects of Great War on nation-building processes in East-Central Europe in XX century

Między zasadami rynku a bezpieczeństwem państwa: Ład gospodarczy w międzywojennej Polsce w warunkach systemu autorytarnego (1926–1939)

Myśl polityczna formacji piłsudczykowskiej w Polsce (1926–1939) – cechy podstawowe

Między polityzacją etnosu a etnicyzacją demosu: refleksje o polityce narodowej na Bałkanach

The Strategic Assumptions of the Concept of Poland’s Foreign Policy : the Analysis of the Political Thought of the Law and Justice Party