Współczesne Tychy. Miasto w opiniach mieszkańców

• Authors: Rojek-Adamek Paulina , Gawron Grzegorz

Title variants

EN

Contemporary Tychy. The city in the eyes of its inhabitants

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wieloaspektowość zjawiska kształtowania się obszarów miejskich sprawia, że nie sposób zawrzeć możliwych uwarunkowań, posiłkując się wyłącznie jednym przykładem. Pokazanie tego procesu staje się jednak możliwe, gdy analiza zostanie ograniczona do określonej perspektywy, którą w tym przypadku będzie przestrzeń miasta socjalistycznego. Wyraźnie zaznaczająca się rola czynnika ideologicznego wpłynęła bowiem na formę, funkcję oraz plany zagospodarowania przestrzennego nowego miasta. Jednym z klasycznych przykładów, zamieszczanych w większości podręczników dla architektów, urbanistów, historyków sztuki czy socjologów, jest miasto Tychy. Celem artykułu było więc pokazanie cech szczególnych tego wyjątkowego rodzaju ładu urbanistycznego, a także prezentacja wyników badań empirycznych przeprowadzonych w roku 2009 wśród zbiorowości tyszan. Informacje zebrane przeszło pół wieku od pierwszych prac nad budową miasta i dwudziestu lat transformacji ustrojowej pokazują, jak współcześnie opisywana jest przestrzeń oraz warunki życia w mieście, w którym ideologia dookreśla architektoniczną myśl.

EN

Being keenly aware of how diversified the process of city space forming is, we are willing to refer to the urban space of a socialist town with its exceptional design. Apparently, the ideological factor was vital both for choosing the form and functions according to which the spatial plans were created in the period. The town of Tychy is a typical example present in most handbooks for architects, town-planners, art critics and sociologists. Our analysis aims at portraying the specific type of urban order as well as presenting how the inhabitants feel about their urban space and conditions of life nowadays, after the twenty-year transformation period in the political system.

Keywords

PL

Tychy; przestrzeń; ład przestrzenny; przestrzeń miejska; miasto socjalistyczne

EN

Tychy; space; spatial order; urban space; socialist town

Discipline

• SOCIOLOGY: SOCIOLOGY

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Sociologica
• Year: 2011
• Issue: 21
• Pages: 165-183

Contributors

author

Rojek-Adamek Paulina

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach

author

Gawron Grzegorz

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach

References

• Adamczewska-Wejchert H., Wejchert K. 1995, Jak powstawało miasto. Monografia planowania, Wydawnictwo Pergamon, Tychy.
• Czarnecki W. 1965, Planowanie miast i osiedli, t. 1, wydanie 2 rozszerzone, PWN, Warszawa.
• Dymnicka M. 2007, Wymiary współczesnej przestrzeni publicznej, w: Socjologia miasta. Nowe dziedziny badań, red. A. Majer, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Gruszczyński L.A., Szczepański M.S. 2007, Miasto socjalistyczne w obliczu transformacji rynkowej. Socjologiczne studium przypadku na przykładzie Tychów, w: Socjologia miasta. Wybór tekstów, oprac. M. Malikowski, S. Solecki, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
• Jałowiecki B. 2001, Człowiek, społeczeństwo – przestrzeń w polskiej socjologii miasta, w: Socjologia miasta. Wybór tekstów, oprac. M. Malikowski, S. Solecki, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
• Jałowiecki B. 2007, Miasto socjalistyczne jako skansen urbanistyki XX wieku, w: Socjologia miasta. Wybór tekstów, oprac. M. Malikowski, S. Solecki, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
• Jałowiecki B., Szczepański M.S. 2002, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Karwińska A. 2004, Sfera osobista w przestrzeni miasta. Przypadek Krakowa, w: Wokół socjologii przestrzeni, red. A. Majer, P. Starosta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Koleta C. 1990, Gospodarka przestrzenna w GOP na przykładzie realizacji planów zagospodarowania przestrzennego w latach 1945–1989, „Śląski Kwartalnik Urbanistyki i Architektury”, Komisja Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Katowicach, Katowice.
• Kuszewski M., Niemczyk S. 1993, Tychy – ocena przestrzeni miejskiej, w: Tychy. Problemy miasta i perspektywy ich rozwiązywania, red. M.S. Szczepański, Wydawnictwo Pergamon, Tychy.
• Kuszewski M., Niemczyk S. 1996, Przestrzeń urbanistyczno-architektoniczna, w: Tychy 1939–1993. Monografia miasta, red. M.S. Szczepański, Zakłady Wydawniczo-Poligraficzne Concordia, Tychy.
• Lipok-Bierwiaczonek M. 1993, Mit surowego korzenia a rzeczywistość kulturowa, w: Tychy. Problemy miasta i perspektywy ich rozwiązywania, red. M.S. Szczepański, Wydawnictwo Pergamon, Tychy.
• Lynch K. 1960, The Image of The City, Harvard University Press, Cambridge.
• Majer A. 2004, Od idei przestrzeni społecznej do koncepcji czasoprzestrzeni, w: Wokół socjologii przestrzeni, red. A. Majer, P. Starosta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Malisz B. 1952, Nowe Miasto Tychy. Krytyczne omówienie wstępnych prac urbanistycznych, „Miasto”, nr 1.
• Norber-Schulz C. 2000, Bycie, przestrzeń i architektura, Wydawnictwo Murator, Warszawa.
• Nowak M. 1993, Tychy w roli miasta, w: Tychy. Problemy miasta i perspektywy ich rozwiązywania, red. M.S. Szczepański, Wydawnictwo Pergamon, Tychy.
• Ostrowski W. 1952, Kształtowanie przestrzeni miasta socjalistycznego, „Miasto”, nr 1.
• Pieńkowski R. 1952, Nowe miasta w obszarze niecki węglowej, „Miasto”, nr 1.
• Szczepański M.S. 1996, Tychy 1939–1993. Monografia miasta, Zakłady Wydawniczo-Poligraficzne Concordia, Tychy.
• Wejchert K. 1969, Miasto na warsztacie, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• Wejchert K. 1992, Ludzie nowego miasta o sobie i swoich losach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.