Baltijskie ètnokul’turnye stereotipy: koncepcja prostranstva

• Authors: Zavyalova M. V. , Ryžakova Svetlana I.

Title variants

EN

BALTIC ETHNOCULTURAL STEREOTYPES: THE CONCEPTION OF SPACE

• Languages of publication: RU

Abstracts

PL

Studium zatytułowane Bałtyckie stereotypy etnokulturowe: Koncepcja przestrzeni ma być przyczynkiem do poznania procesów integracyjnych, które na poziomie mentalnym i kulturowym dokonują się współcześnie w społecznościach na Litwie i Łotwie, w nowej, złożonej sytuacji etnicznej. Autorki referują wyniki eksperymentalnych badań przeprowadzonych równolegle w szkołach Wilna i Rygi w roku 1999. Przedmiotem badania było rozumienie przestrzeni przez uczniów w wieku 16–19 lat. Pytania dotyczyły przestrzeni „sakralnej” i „bliskiej”, w drugiej kolejności rozumienia wybranych pojęć przestrzennych. Dla młodzieży litewskiej i łotewskiej przestrzeń „sakralna” to poza kościołem (cerkwią) i cmentarzem przede wszystkim stolica i jej części, zaś przestrzeń „bliska” to dla Litwinów dom, przyroda i stołeczne miasto, dla Łotyszy najpierw miasto (niekoniecznie stołeczne) i jego części, potem dopiero dom i przyroda. Preferowane miejsca zamieszkiwania – poza ojczystym krajem – to dla obu narodowości Europa i USA, nie Rosja. W drugim eksperymencie, który miał charakter asocjacyjny, słowami-bodźcami były dom, ziemia, świat i przestrzeń, chodziło o uchwycenie kategorii, jakie podświadomie rządzą skojarzeniami. Okazało się, że taką nadrzędną kategorią jest opozycja swój/obcy. Przy zasadniczych podobieństwach polegających na łączeniu tego, co swoje (dom, ziemia), z tym, co bliskie, zaś tego, co obce (świat), z tym, co dalekie, respondenci litewscy charakteryzowali ziemię i przestrzeń (ziemia ciepła, ale smutna; przestrzeń otwarta lub zamknięta) nieco inaczej niż respondenci łotewscy (ziemia silnie wiązana z ojczyzną i państwem, przestrzeń traktowana jako zamknięta).

EN

The article is thought of as a contribution to the study of integrative processes which on the mental and cultural level take place in contemporary Lithuanian and Latvian societies in a new, complex ethnic situation. The authoresses report on the results of experiments carried out simultaneously in the schools of Vilnius and Riga in 1999. The experiments focused on the conceptualization of space by pupils aged 16 to 19. The questions concerned the sacral and 'close' space and secondarily the understanding of selected spatial concepts. For Lithuanian and Latvian teenagers the 'sacral' space is, apart from that of the church and cemetery, the capital and its parts. 'Close' space for Lithuanians is the home, nature and the capital town, for the Latvians it is the town (not necessarily the capital) and its parts, and only secondarily the home and nature. The preferred places of dwelling - beside the home country - are for both nationalities Europe and the USA, rather than Russia. In the second experiment, associative in nature, the stimuli words included 'home', 'land', 'world' and 'space'. Its purpose was to capture the categories which subconsciously govern associations. It appeared that the superordinate category is the opposition 'us' - 'them'. There were fundamental similarities between the answers provided by Lithuanian and Latvian respondents in terms of the associations between what belongs to 'us' (the home, the land) with what is close and, on the other hand, between what is foreign and alien (the world) with what is distant. However, the Lithuanian respondents characterized land and space differently than Latvian ones. For the former, land is warm but sad and space is closed or open; for the latter land is strongly associated with homeland and the country, space is treated as closed.

Keywords

EN

LINGUISTIC EXPERIMENT

Discipline

• PHILOLOGY_&_LINGUISTICS: PHILOLOGY & LINGUISTICS

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2005
• Volume: 17
• Pages: 259-277
• Document type: ARTICLE

Contributors

author

Zavyalova M. V.

author

Ryžakova Svetlana I.

• M. V. Zavyalova, (Moscow, Russian Federation), no address given, contact the journal editor

Identifiers

CEJSH db identifier

06PLAAAA01122578