Charakterystyka celów wyznaczanych przez ludzi młodych

• Authors: Timoszyk-Tomczak Celina

Title variants

EN

The characteristics of aims set by young people

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel to pojęcie istotne z punktu widzenia adaptacji do aktualnej sytuacji, jak i skuteczności działania jednostki. Wielu badaczy zgadza się co do tego, że w odpowiednich warunkach trafnie sformułowany cel: wzmaga i pobudza do wysiłku, ukierunkowuje działania, decyduje o wytrwałości i sprzyja opracowaniu strategii realizacyjnych. Dodatkowo posiadanie celów nadaje życiu sens, a ich realizacja wpływa na jakość egzystencji. Umiejętność stawiania sobie celów na różne okresy życia decyduje więc o ludzkiej wyjątkowości i podmiotowości. W literaturze przedmiotu cel oraz jego wymiary charakteryzowane są różnorodnie. Pytanie, które pojawiło się w ramach przeprowadzonych analiz, dotyczy tego, jakie cele stawiają sobie ludzie młodzi i czym się one charakteryzują. Badania przeprowadzono wśród studentów Uniwersytetu Szczecińskiego. W badaniach wykorzystano kwestionariusz Z. Zaleskiego, który pozwala na wnioskowanie o ilościowych i jakościowych charakterystykach celów stawianych przez ludzi młodych. Uzyskane wyniki analizowano pod względem treści celów, a także ich wymiarów związanych z aspektem stawiania i realizacji celów. Rezultaty zostały zinterpretowane w kontekście psychologii ciągu życia, a także psychologii temporalnej i motywacji.

EN

An aim is a key and essential notion from the point of view of adapting oneself to present circumstances and effective functioning. Many scientists agree that in certain conditions and circumstances, a precisely defined aim may motivate a person to make an effort, may direct his actions, decide about psychological stamina and favour working out strategies. Moreover, having aims one gets the feeling that his life makes sense and the fulfillment of those aims has an influence on the quality of life. The skill of setting goals for various periods of life determines one's exceptionality and subjectivity. In the literature, an aim and its dimensions are characterized diversely. The question which appeared while carrying out the analyses was what aims young people set and what the aims are characterized by. The research was performed among students of the University of Szczecin. The research was based on the questionnaire of Z. Zaleski, which makes it possible to draw conclusions about quantitative and qualitative characteristics of aims set by young people. The results were analyzed from the point of view of the meaning of aims and their dimensions related to the aspect of aim setting and fulfillment. The results were interpreted in the context of psychology of life span, psychology of temporal life and psychology of motivation.

Keywords

PL

cel; zamiar; plan; projekt; przyszłość

EN

aim; intention; plan; project; future

Discipline

• SOCIOLOGY: SOCIOLOGY

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Sociologica
• Year: 2010
• Issue: 20
• Pages: 153-171

Contributors

author

Timoszyk-Tomczak Celina

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Apter M.J. 1982, The Experience of Motivation: the Theory of Psychological Reversal, Academic Press, London–New York.
• Brzezińska A. 2000, Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Chyc-Gawrychowska A., Błażek M. 2004, Wpływ postaw rodzicielskich na style realizacji celów, w: Motywy, cele, wartości. Przyczynek do zrozumienia stanu ducha i stanu umysłu współczesnych Polaków, red. E. Martynowicz, Impuls, Kraków, s. 197–216.
• Czerwińska-Jasiewicz M. 2003, Cele i plany życiowe młodzieży w kontekście rozwoju orientacji przyszłościowej, w: Spostrzeganie zjawisk społecznych przez dzieci, młodzież i młodych dorosłych, red. L. Wojciechowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Erikson E. 1968, Identity, Youth, and Crisis, Norton, New York.
• Franken R.E. 2005, Psychologia motywacji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Gurba E. 2000, Wczesna dorosłość, w: Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życiowych, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, t. II, PWN, Warszawa, s. 202–233.
• Havighurst R.J. 1953, Human Development and Education, Academic Press, New York.
• Kadzikowska-Wrzosek R. 2004, Motywacyjny składnik osobowości a procesy adaptacji psychologicznej, w: Motywy, cele, wartości. Przyczynek do zrozumienia stanu ducha i stanu umysłu współczesnych Polaków, red. E. Martynowicz, Impuls, Kraków, s. 11–26.
• Kagan J. 1972, Motives and Development, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 22.
• Kozielecki J. 1987, Koncepcja transgresyjna człowieka, PWN, Warszawa.
• Lens W. 1994, Odraczanie nagrody, samokontrola a przyszłościowa perspektywa czasowa, w: Wykłady z psychologii w KUL, red. A. Januszewski, P. Oleś, T. Witkowski, t. 7, RW KUL, Lublin, s. 297–308.
• Liberska H. 1987, Zmiany w hierarchii potrzeb i celów życiowych młodzieży, „Psychologia Wychowawcza” nr 4, s. 431–439.
• Mac-Czarnik L. 2000, Procesy poznawcze w planowaniu własnego życia u młodzieży, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
• Mądrzycki T. 1996, Osobowość jako system tworzący i realizujący plany, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Nosal C.S. 1977, Psychologia pracy. Organizacja psychiki i działania człowieka, Wydawnictwo PW, Wrocław.
• Nosal C.S., Bajcar B. 2004, Czas psychologiczny: wymiary, struktura, konsekwencje, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• Nurmii J.E. 1991, How do Adolescents see their Future? A Review of the Development of Future – Orientation and Planning, „Developmental Review”, nr 11, s. 1–59.
• Nuttin J. 1980, Theorie de la motivation humaine: du besoin au projet daction, Presses Universitaires de France, Paris.
• Nuttin J. 1984, Motivation, Planning, and Action, Leuven University Press and Lawrence Erlbaum, Leuven.
• Nuttin J. 1985, Future Time Perspective and Motivation, Leuven University Press-Erlbaum, Leuven-Hillsdale.
• Palys T.S., Little B.R. 1983, Perceived Life Satisfaction and the Organisation of Personal Project Systems, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 44, s. 6.
• Pervin L. (red.) 1989, Goal Concepts in Personality and Social Psychology, Erlbaum, Hillsdale–New York.
• Sikora K. 2005, Zmiana osobowości w ujęciu psychologii projektów osobistych, w: Zmiana osobowości. Wybrane zagadnienia, red. A. Niedźwieńska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 73–87.
• Skorny Z. 1980, Aspiracje młodzieży oraz kierujące nimi prawidłowości, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Sokołowska J. 1983, Geneza i konsekwencje rozbieżności pomiędzy celami życzeniowymi a realistycznymi, „Przegląd Psychologiczny” XXVI, nr 2.
• Szewczuk W. 1975, Psychologia: zarys podręcznikowy, t. 2, WSiP, Warszawa.
• Timoszyk-Tomczak C. 2003, Strategie konstruowania własnej przyszłości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Tomaszewski T. (red.) 1977, Psychologia, PWN, Warszawa.
• Trempała J. 2000, Modele rozwoju psychicznego: czas i zmiana, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz.
• Wieczorkowska-Siarkiewicz G. 1992, Punktowe i przedziałowe reprezentacje celu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Zaleski Z. 1986, Motywacyjna funkcja celów stawianych na okresy o różnej długości, „Przegląd Psychologiczny” XXIX, nr 4.
• Zaleski Z. 1988, Transpersonalne „Ja”: osobowość w trzech wymiarach czasowych, „Przegląd Psychologiczny” XXXI, s. 931–945.
• Zaleski Z. 1991, Psychologia zachowań celowych, PWN, Warszawa.

Identifiers

CEJSH db identifier

11PLAAAA10089