Stereotyp Żyda w dowcipach z przełomu XIX/XX wieku

• Authors: Jakubiak Ewa

Title variants

EN

THE STEREOTYPE OF A JEW IN THE JOKES FROM THE TURN OF THE 19th CENTURY

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W stereotypie Żyda w dowcipach z przełomu XIX/XX wieku, zawartych w śląskich kalendarzach eksponowane są elementy takie jak: imiona (Jankiel, Icek, Moszek, Rotszyld, Meyer, Sara, Lejbuś), pochodzenie (Żyd jest kimś obcym), wygląd (brudny), religia (Żyd jest odszczepieńcem, niewiernym), zajęcia (Żyd jest kupcem, trudni się lichwą, pełni rolę swata, nie uprawia roli), zachowanie (pozornie dobroduszny, beztroski, tchórzliwy i leniwy, gotów na każde poniżenie, sprytny, skąpy), specyficzny język (kaleczy mowę polską). Zwykle cechy stereotypowe ukryte są w strukturze głębokiej tekstu i odbiorca sam wydobywa z nich stereotypowe sądy. Kolokacje ze słowem Żyd pojawiają się rzadko. Niewielka ilość dowcipów o Żydach oraz żartobliwy ton tych, które się w kalendarzach znalazły, świadczą zdaniem autorki o pozytywnym stosunku Polaków do Żydów w ówczesnym czasie.

EN

The following elements are emphasized in the stereotype of a Jew in the jokes from the turn of the 19th century, found in Silesian calendars: Jewish names (Jankiel, Icek, Moszek, Rotszyld, Meyer, Sara, Lejbus), the place from which Jews come (a Jew is a foreigner), their appearance (they are dirty), religion (they are renegades, the unfaithful), occupations (traders, matchmakers, usurers, non-farmers), behaviour (seemingly good-natured, carefree, cowardly and lazy, ready to take humiliation, cunning, miserly), characteristic way of speaking (they violate the rules of the Polish language). Stereotypical features are usually hidden in the deep structure of the text and it is the reader who extracts them. Collocations with the word 'Zyd' (Jew) are rare. The insignificant number of jokes about Jews and the humorous overtones of the existing ones are taken as indications of a positive attitude of Poles towards Jews in that period.

Keywords

EN

ATTITUDE OF POLES TOWARDS JEWS; JOKES ABOUT JEWS; NATIONAL STEREOTYPES

Discipline

• PHILOLOGY_&_LINGUISTICS: PHILOLOGY & LINGUISTICS

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2003
• Volume: 15
• Pages: 129-137
• Document type: ARTICLE

Contributors

author

Jakubiak Ewa

• E. Jakubiak, no address given, contact the journal editor

Identifiers

CEJSH db identifier

06PLAAAA01112542