Strategie przechodzenia na emeryturę w Polsce po 1989 roku. Oczekiwania społeczne i praktyki kulturowe

• Authors: Łukasz Krzyżowski

Title variants

EN

STRATEGIES OF RETIREMENT IN POST-1989 POLAND. SOCIAL EXPECTATIONS AND CULTURAL PRACTICES

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zajmuję się starzejącym się polskim społeczeństwem w perspektywie systemowych i kulturowych strategii przechodzenia na emeryturę. Staram się odpowiedzieć w nim na pytanie: jak różne kategorie starszych pracowników reagują na sytuację rynkową w Polsce i jakie stosują strategie przechodzenia na emeryturę w kontekście wzorów kulturowych determinujących kształt ról społecznych pełnionych przez osoby starsze. W związku z powyższym stawiam w niniejszym artykule tezę, iż jednostki na własny sposób interpretują oczekiwania społeczne kształtując własną strategię przechodzenia na emeryturę. Niemniej kształt i tempo dezaktywizacji zawodowej w Polsce uzależnione jest zarówno od stanu zdrowia, jak i powiązanych ze sobą czynników o charakterze kulturowym i systemowym.

EN

In the article I am writing about ageing of Polish society in the perspective of systemic and cultural retirement transition strategies. I intend to answer the following question: how do the different categories of elderly employees react to the job market situation in Poland and what kinds of strategies of retirement do they apply in context of cultural patterns influencing social roles of old people. In reference to this, I make an assumption in the article that people interpret social expectations in their own ways while forming their retirement strategies. Nevertheless, the form and speed of withdrawal from labor market in Poland depend both on the person's state of health as well as on intertwined systemic and cultural factors.

Keywords

PL

polska starość; emerytura; przechodzenie na emeryturę; perspektywa biegu życia.

EN

AGING IN POLAND; LIFE COURSE PERSPECTIVES; RETIREMENT; RETIREMENT TRANSITION

Discipline

• SOCIOLOGY: SOCIOLOGY

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2011
• Issue: 2(201)
• Pages: 165-189
• Document type: ARTICLE

Contributors

author

Łukasz Krzyżowski

• Lukasz Krzyzowski, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydzial Humanistyczny, Katedra Socjologii Ogólnej i Antropologii Spolecznej, ul. Gramatyka 8a, 30-071 Kraków, Poland

References

• Angus, Jocelyn i Patricia Reeve. 2006. Ageism: A Threat to “Aging Well” in the 21st Century. „The Journal of Applied Gerontology” 25: 137–152.
• Bass, Scott i Francis Caro. 2001. Productive Ageing: A Conceptual Framework. W: Nancy Morrow-Howell i inni (red.). Productive Ageing. Baltimore: John Hopkins Press, s. 37–80. Bengtson, Vern i Katherine Allen. 1993. The Life Course Perspective Applied to Families over Time. W: Pauline Boss i inni (red.). Sourcebook of Family Theories and Methods: A Contextual Approach. New York: Plenum Press, s. 469–499.
• Burgess, Ernest W. (red.). 1960. Ageing in Western Societies. Chicago: University of Chicago Press. Ekerdt, David. 1998. Workplace Norms for the Timing of Retirement. W: Warner Schaie i Carmi
• Schooler (red.). Impact of Work on Older Adults. New York: Springer, s. 101–123.
• Elder, Glen H. 1991. Life Course. W: Edward F. Borgatta i Marie L. Borgatta (red.). The Encyclopedia of Sociology. New York: MacMillan, s. 281–311.
• Finch, Janet. 1989. Family Obligations and Social Change. Cambridge: Polity Press.
• Franklin, Nina i Charlotte Tate. 2009. Lifestyle and Successful Ageing: An Overview. „American Journal of Lifestyle Medicine” 3: 6–11.
• Gauthier, Anne. 2001. The Role of Grandparents. „Current Sociology” 50: 295–307.
• Gennep, Arnold van. 2006. Obrzędy przejścia: systematyczne studium ceremonii. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Główny Urząd Statystyczny. 2007. Przejście z pracy na emeryturę. Warszawa: GUS Departament Statystyki Społecznej.
• Graebner, William. 1980. A History of Retirement. New Haven: Yale University Press.
• Hoff, Andreas i Jolanta Perek-Białas (red.). 2008. The Ageing Societies of Central and Eastern Europe: Some Problems – Some Solutions. Kraków: Jagiellonian University Press.
• Kain, Edward. 1993. Family Change and The Life Course. W: Pauline Boss i inni (red.). Source- book of Family Theories and Methods: A Contextual Approach. New York: Plenum Press, s. 499–504.
• Kostrzewski, Leszek i Piotr Miączyński. 2010. Trybunał orzekł, politycy do roboty. http://wyborcza.pl/1,75478,8144215,Trybunal_orzekl__politycy_do_roboty.html [23.08.2010]. Kubicki, Paweł i Marta Olcoń-Kubicka. 2010. Osamotnienie osób starszych w Polsce w świetle badań empirycznych. „Studia Humanistyczne” 8.
• Krzyżowski, Łukasz. 2011. In the Trap of Intergenerational Solidarity: Family Care in Poland’s Ageing Society. „Polish Sociological Review” 1: 55–78.
• Loretto, Wendy i Phil White. 2006. Employers’ Attitudes, Practices and Policies Towards OlderWorkers. „Human Resource Management Journal” 16: 313–330.
• McNair, Stephen. 2006. How Different is the Older Labour Market? Attitudes to Work and Reti- rement among Older People in Britain. „Social Policy and Society” 5: 485–494.
• Mucha, Janusz i Łukasz Krzyżowski. 2010. Ageing in Poland at the Dawn of the 21st Century. „Polish Sociological Review” 2: 247–260.
• Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. 2010. Raport o rynku indywidualnych kont emerytalnych (IKE) w 2009 r. Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego – Departament Pracow- niczych Programów (raporty http://www.knf.gov.pl/Images/Raport_IKE_Ip_2009_tcm75- 12072.pdf) [dostęp 12.06.2010].
• Palska, Hanna. 2004. Starość i kultura młodości. Jeszcze raz o problemie starzenia się społe- czeństwa w Polsce. W: H. Domański, A. Ostrowska i A. Rychard (red.). Niepokoje polskie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, s. 361–379.
• Phillipson, Chris i Allison Smith. 2005. Extending working life: a review of the research li- terature. Research Report no 299; Keele University, http://www.ipp.org.nz/localgovtfiles/ Ageing%20in%20place/UK%20Extending%20Working%20Life%20Literature%20Re- view2005.pdf [dostęp 28.08.2010].
• Pillemer, Karl i inni. 2001. Social Integration in the Second Half of Life. Baltimore: The John Hopkins Press.
• Plantenga, Janneke i Chantal Remery. 2009. „The provision of childcare services. A comparative review of 30 European countries”, European Commission’s Expert Group on Gender and Employment Issues (EGGE). European Commission Directorate-General for Employment, Social Affairs and Equal opportunities. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
• Posthuma, Richard i Michael Campion. 2009. Age Stereotypes in the Workplace: Common Stereotypes, Moderators, and Future Research Directions. „Journal of Management” 35: 158–188.
• Robson, Sean i inni. 2006. Successful Ageing: Criteria for Ageing Well in the Workplace. „Journal of Career Development” 33: 156–177.
• Silverstein, Merril, Daphna Gans i Frances M. Yang. 2006. Intergenerational Support to Aging Parents. The Role of Norms and Needs. „Journal of Family Issues” 8: 1068–1084.
• Synak, Brunon, 1984. Motywy przechodzenia na wcześniejsze emerytury. „Studia Socjologiczne” 1: 299–312.
• Synak, Brunon. 1987. Młodzi emeryci. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
• Synak, Brunon (red.). 2002. Polska starość. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Szukalski, Piotr (red.). 2009. Przygotowanie do starości. Polacy wobec starzenia się. Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych.
• Vincent, John. 1995. Inequality and Old Age. London: University Collage London.
• Vincent, John. 2003. Old Age. London: Routledge.
• Walker, Alan (red.). 1996. The New Generational Contract. Intergenerational Relations, Old Age and Welfare. London: University College London.
• Wóycicka, Irena. 2003. Wydatki socjalne w latach 2000–2020. Warszawa: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Identifiers

CEJSH db identifier

11PLAAAA097117