PL
Intencją artykułu jest przypomnienie Michaiła N. Murawjowa (1757–1807), pisarza i działacza społecznego, świadka wydarzeń związanych z rozbiorami Polski, człowieka szlachetnej duszy, Rosjanina „współodczuwającego” tragiczny los Polski. Po przedstawieniu najważniejszych faktów z życia Murawjowa na tle antypolskiej atmosfery dworu petersburskiego szczegółowo jest prezentowana (zachowana jedynie w rękopisie) tragedia Murawjowa Bolesław, poświęcona polskiemu królowi Bolesławowi III Krzywoustemu, który na przełomie XII i XIII skutecznie dążył do zjednoczenia Polski. Autor uzasadnia tezę, że swoim Bolesławem Murawjow próbował zareagować na rozbiory Polski, analizuje wewnętrzną zawartość utworu i sposób prezentowania postaci głównego bohatera, który ma rysy tragiczne, na koniec przytacza wiersz Bolesław, król polski, w którym Murawjow syntetycznie powiedział to, czego nie zdążył zawrzeć w niedokończonej tragedii. Twórczość Murawjowa „zapoczątkowała nowy typ stosunku [Rosjan] do Polski i jej nieszczęść”, a w tę tradycję wpisał się m.in. Lew Tołstoj swoim opowiadaniem Za co? (1906), poświęconym tragicznej doli polskiego zesłańca.
EN
The article revives the figure of Mikhail N. Muravev (1757-1807), a writer and social worker, witness to the first partitioning of Poland, a man of noble character, a Russian sympathizing with Poland's tragic fate. Having mentioned the most important facts from Muravev's life against the anti-Polish atmosphere of the Petersburg court, the author presents in detail Muravev's tragedy 'Boleslaw'. The work, preserved only in manuscript, is devoted to the Polish king Boleslaus III the Wrymouth, who at the turn of the 13th century united Poland as a state. A hypothesis is put forward that with this work Muravev tried to react to the partitioning of Poland. An analysis of the work is proposed, followed by the presentation the tragic figure of the main protagonist. Finally, the poem 'Boleslaus, the Polish king' is quoted, in which Muravev synthesizes what he did not manage to include in the unfinished tragedy. Muravev initiated a new kind of attitude of Russians to Poland and its misfortune, a tradition including, among others, Lev Tolstoi's short story 'For what?' (1906), devoted to the fate of a Polish exile.