Globalne zmiany ekonomicznego centrum grawitacji w oparciu o funkcje kontrolno-zarządcze miast

• Authors: Dorocki Sławomir , Raźniak Piotr

Title variants

EN

Global changes of economic centre of gravity based on control and management functions of cities

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 70. XX w. zauważono rosnący wpływ miast na międzynarodową działalność gospodarczą. Doprowadziło to do powstania koncepcji world city i global city. Celem artykułu jest przedstawienie potencjału obszarów metropolitalnych na podstawie liczby oraz ekonomicznej siły firm, umiejscowionych na liście Forbes Global 2000. Na podstawie danych wyników finansowych przedsiębiorstw wyznaczono środek grawitacji dla potencjału ośrodków miejskich w latach 2006 i 2012. Środek grawitacji opracowano na podstawie Międzynarodowego Wskaźnika Potencjału, który ukazuje pozycję miasta, względem standaryzowanej wartości poszczególnych firm. Szczególną uwagę poświecono strukturze sektorowej badanych przedsiębiorstw oraz zmianie w ujęciu ich wielkości i rozmieszeniu w analizowanych latach.

EN

In the 70s of the 20th century the rising impact of cities on the international business was observed. It led to the creation of concepts of “world city” and “global city”. Global control functions of multinational corporations have the strongest impact on global economy. The article presents the potential of metropolitan areas on the basis of the number and the economic potential of companies located on the Forbes Global 2000. On the basis of the data referring to the financial results of companies, the centre of gravity for potential urban centres between 2006 and 2012 was appointed. The International Index of Potential was based on the data showing the potential of the city in relation to the standardized values of the individual companies according to sectors of their business. Particular attention was paid to the sectoral structure of the analyzed companies and their change in terms of their size and deployment of the years analyzed.

Keywords

PL

Funkcje zarządcze; Globalizacja; Korporacje; Miasta; Potencjał ekonomiczny

EN

Cities; Corporations; Economic potential; Globalization; Management functions

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Journal: Studia Ekonomiczne
• Year: 2017
• Volume: 320
• Pages: 140-156

Contributors

author

Dorocki Sławomir

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Wydział Geograficzno-Biologiczny. Instytut Geografii

author

Raźniak Piotr

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Wydział Geograficzno-Biologiczny. Instytut Geografii

References

• Alderson A.S., Beckfield J. (2004), Power and Position in the World City System, “American Journal of Sociology”, No. 109(4), s. 811-51.
• Beaverstock J.V., Smith R.G., Taylor P.J. (1999), A Roster of World Cities, “Cities”, No. 16(6), s. 445-458.
• Claessens S., Kose M.A. (2013), Financial Crises: Explanations, Types, and Implications, IMF Working Paper WP/13/28, International Monetary Fund, Waszyngton.
• Csomós G., Derudder B. (2014a), Ranking Asia-Pacific Cities: Economic Performance of Multinational Corporations and the Regional Urban Hierarchy, “Bulletin of Geography. Socio-economic series”, No. 25, s. 69-80.
• Csomós G., Derudder B. (2014b), European Cities as Command and Control Centres, 2006-11, “European Urban and Regional Studies”, No. 21, s. 345-352.
• Csomós G., Tóth G. (2016), Featured Graphic. Modelling the Shifting Command and Control Function of Cities Through a Gravity Model Based Bidimensional Regression Analysis, “Environment and Planning A”, Vol. 48(4), s. 613-615.
• Dorocki S. (2010), Współczesne procesy internacjonalizacji produkcji i delokalizacji przemysłu samochodowego Francji, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, nr 16, s. 125-136.
• Dorocki S. (2014a), Contemporary Trends in the Development of the Pharmaceutical Industry in the World, “Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, nr 25, s. 108-131.
• Dorocki S. (2014b), Spatial Diversity of Biotechnology Centers in Germany, “Quaestiones Geographicae”, No. 33(2), s. 151-169. DOI:10.2478/quageo-2014-0023.
• Dorocki S., Boguś M. (2014), Regional Variety of Biotechnology Development in Asia, “Procedia – Social and Behavioral Sciences”, No. 120, s. 197-212. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.02.097.
• Dorocki S., Borowiec M., Boguś M. (2013), Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju przemysłu biotechnologicznego, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, nr 21, s. 94-120.
• Dorocki S., Jastrzębski J.P. (2012), Regionalne zróżnicowanie rozwoju biotechnologii w Europie, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, nr 20, s. 67-94.
• Dorocki S., Kula A. (2015), Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju nanotechnologii w Europie, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, nr 29(1), s. 27-41.
• Dunkerley J. (1995), Financing the Energy Sector in Developing Countries, “Energy Policy”, No. 23(11), s. 929-939.
• Friedmann J. (1986), The World City Hypothesis, “Development and Change”, No. 17, s. 69-83.
• Garbacz Ch., Thompson H.G. Jr. (2007), Demand for Telecommunication Services in Developing Countries, “Telecommunications Policy”, No. 31(5), s. 276-289.
• Godfrey B.J., Zhou Y. (1999), Ranking World Cities: Multinational Corporations and the Global Urban Hierarchy, “Urban Geography”, No. 20(3), s. 268-281.
• Gorzelak G., Jałowiecki B. (2010), Dlaczego potrzebna jest metropolia warszawska? „Samorząd Terytorialny”, nr 6, s. 37-45.
• Grether J.-M., Mathys N.A. (2010), Is the World’s Economic Centre of Gravity Already in Asia? “Area”, No. 42, s. 47-50.
• I-Hui Ch., Wall H.J. (2005), Controlling for Heterogeneity in Gravity Models of Trade and Integration, “Federal Reserve Bank of St. Louis Review”, Vol. 87, No. 1, s. 49-64.
• Jażdżewska I. (2006), Zmiany położenia środka ciężkości miast i ludności miejskiej w Polsce w XX wieku, „Przegląd Geograficzny”, nr 78(4), s. 561-574.
• Kincses Á., Nagy Z., Tóth G. (2013), Prostorske strukture v Evropi, “Acta Geographica Slovenica”, No. 53(1), s. 43-70.
• Klein L.R. (2009), Measurement of a Shift in the World’s Center of Economic Gravity, “Journal of Policy Modeling”, No. 31(4), s. 489-492.
• Kostrubiec B. (1972), Analiza zjawisk koncentracji w sieci osadniczej, „Prace Geograficzne”, nr 93.
• Kot J. (2007), Kriging – A Method of Statistical Interpolation of Spatial Data, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, No. 206, s. 89-99.
• Ni P., Taylor P.J., Derudder B. (2011), The Global City Process Score [w:] P.J. Taylor, P. Ni, B. Derudder, M. Hoyler, J. Huang, F. Witlox (eds.), Global Urban Analysis: A Survey of Cities in Globalization, Earthscan, London, s. 48-58.
• Quah D. (2011), The Global Economy’s Shifting Centre of Gravity, “Global Policy”, No. 2(1), s. 3-9.
• Raźniak P., Dorocki S., Winiarczyk-Raźniak A. (2015), Ranga miasta w świetle syntetycznego wskaźnika stabilności gospodarczej, „Studia Miejskie”, nr 18, s. 119-130.
• Raźniak P., Dorocki S., Winiarczyk-Raźniak A. (2016), Funkcje kontrolno-zarządcze miast w dobie globalizacji, „OPTIMUM Studia Ekonomiczne”, nr 1(79), s. 100-117.
• Raźniak P., Dorocki S., Winiarczyk-Raźniak A. (2017), Permanence of Economic Potential of Cities Based on Sector Development, “Chinese Geographical Sciences”, No. 1(27), s. 123-136. DOI: 10.1007/s11769-017-0850-5.
• Raźniak P., Dorocki S., Winiarczyk-Raźniak A. (2018), Eastern European Cities as Command and Control Centres in time Of Economic Crisis, “Acta Geographica Slovenica”, No. 1(58) (w druku). DOI: http://dx.doi.org/10.3986/AGS.3124.
• Raźniak P., Dorocki S., Winiarczyk-Raźniak A., Płaziak M., Szymańska A.I. (2017), Zmiany pozycji ekonomicznej miast Europy Środkowo-Wschodniej w przypadku kryzysu dominującego sektora, „Ekonomista”, nr 1, s. 21-38.
• Runge J. (1992), Wybrane zagadnienia analizy przestrzennej w badaniach geograficznych, „Skrypty Uniwersytetu Śląskiego”, nr 469.
• Sassen S. (1991), The Global City: New York, London, Tokyo, Princeton University Press, Princeton.
• Sassen S. (2000), The Global City: Strategic Site/New Frontier, „American Studies”, Vol. 41(2/3), s. 79-95.
• Scharlig A. (1973), About the Confusion Between the Center of Gravity and Weber’s Optimum, “Regional and Urban Economics”, No. 3(4), s. 371-382.
• Stein M.L. (1999), Interpolation of Spatial Data. Some Theory for Kriging, “Springer Series in Statistics”, Springer, New York.
• Taylor P.J., Csomós G. (2012), Cities as Control and Command Centres: Analysis and Interpretation, “Cities”, No. 29(6), s. 408-411.
• Wojciechowski L. (2004), Ekonomiczne modele grawitacyjne – przykłady ich zastosowania w literaturze światowej i polskiej, “Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, nr 47, s. 9-37.
• Wójtowicz M., Dorocki S. (2014), Regional Differences in the Development of the Biotechnology Industry in Latin America, with Particular Emphasis on Brazil and Mexico [w:] M. Wójtowicz, A. Winiarczyk-Raźniak (eds.), Environmental and Socio- Economic Transformations in Developing Areas as the Effect of Globalization, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków, s. 111-135.

Identifiers

ISSN

2083-8611