Potencjał demograficzny małych miast województwa śląskiego w świetle wyników analizy przesunięć udziałów (shift share analysis)

• Authors: Gibas Piotr

Title variants

EN

The small cities’ demographic potential of śląskie voivodeship in the light of share analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zachodzące zmiany demograficzne stają się wyzwaniem dla krajów współczesnej Europy. Przeobrażenia te coraz częściej warunkują funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki, przekładając się na polityczne uwarunkowania kształtowania podstaw rozwojowych różnych jednostek przestrzennych, w tym małych miast. Artykuł, którego celem jest scharakteryzowanie głównych kierunków zmian demograficznych zachodzących w małych miastach województwa śląskiego, został opracowany z wykorzystaniem klasycznej metody przesunięć udziałów (shift share analysis), tak by odróżnić wpływ trendów ogólnokrajowych od lokalnych uwarunkowań tych miast.

EN

Demographic change is becoming a challenge for European countries. These transformations are increasingly conditioned by the functioning of society and economy. Changes are translating into the political determinants of shaping the developmental basis of various spatial units, including small towns. The article, which aims to identification of the main directions of demographic change taking place in small towns in the Silesian voivodeship, was developed using the classic shift share analysis to distinguish between the impact of national trends and the local conditions.

Keywords

PL

Analiza przesunięć udziałów; Małe miasta; Zmiany demograficzne

EN

Demographic change; Shift share analysis; Small towns

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Journal: Studia Ekonomiczne
• Year: 2017
• Volume: 327
• Pages: 113-126

Contributors

author

Gibas Piotr

• Uniwersytet Ekonomiczny Katowice. Wydział Ekonomii. Katedra Badań Przestrzennych i Środowiskowych

References

• Adamska M., Malik K. (2009), Analiza przesunięć udziałów branż gospodarki województwa opolskiego (shift-share analysis) [w:] K. Malik (red.), Przedsiębiorstwa jutra. Prognozwowanie trendów rozwojowych w województwie opolskim. Metodologia i narzędzia badawcze, Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego, Opole, https://www.efs.2007-2013.gov.pl/analizyraportypodsumowania/baza_projektow_badawczych_efs/documents/metodologia_i_narzedzia_badawcze.pdf (dostęp: 27.01.2017).
• Aken W. van, Marx A., Schmitt P., Raube K. (2014), Challenges at the Horizon 2025, Leuven Centre for Global Governance Studies, European Union, February, http://cor.europa.eu/en/documentation/studies/Documents/challenges-horizon-2025.pdf (dostęp: 26.02.2016).
• Artidge L., Neuss L. van (2013), A New Shift-Share Method, Centre de Recherche en Economie Publique et de la Population, No. 2, http://www2.ulg.ac.be/crepp/papers/crepp-wp201302.pdf (dostęp: 27.01.2017).
• Bank Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (dostęp: 26.02.2016).
• Bartosiewicz B. (2016), Polityka rozwoju lokalnego w kurczących się małych miastach, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 418, s. 22-31.
• Celińska-Janowicz D., Miszczuk A., Płoszaj A., Smętkowski M. (2010), Aktualne problemy demograficzne regionu Polski wschodniej, „Raporty i analizy EUROREG”, nr 5, http://www.euroreg.uw.edu.pl/dane/web_euroreg_publications_files/339/demografia_polska_wschodnia_2010_pl.pdf (dostęp: 26.02.2016).
• Chesnais J.C. (1998), Below-Replacement Fertility in the European Union (EU-15): Facts and Policies, 1960-1997, Review of Population and Social Policy 7.83,101, s. 83-101, http://www.ipss.go.jp/publication/e/R_s_p/No.7_P83.pdf (dostęp: 28.08.2017).
• Dąbrowska-Milewska G. (2010), Standardy urbanistyczne dla terenów mieszkaniowych – wybrane zagadnienia, „Architecturae et Artibus”, nr 2, s. 17-31.
• Declaration of Princ ples of the Council of the European Union and the Ministers for Social Affairs, meeting within the Council of 6 December 1993 to mark the end of the European Year of the elderly and of solidarity between generations (1993), Official Journal C343 from 21.12.1993, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:41993X1221&from=EN (dostęp: 28.08.2017).
• Dietzenbacher E., Michael L.L. (2016), Structural Decomposition and Shift-Share Analyses: Let the Parallels Converge, https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/49165/ (dostęp: 27.01.2017).
• Dinc M. (2002), Regional And Local Economic Analysis Tools, The World Bank, Washington, DC.
• Dunn E.S. Jr. (1960), A Statistical and Analytical Technique for Regional Analysis, “Papers and Proceedings of the Regional Science Association”, Vol. 6, s. 97-112.
• Dybowska J. (2014), Depopulacja na obszarach wiejskich województwa opolskiego w latach 2002-2011, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, z. 2(32), s. 59-68.
• Dzieciuchowicz J. (2016), Usługi zanikające w przestrzeni wielkomiejskiej – przykład centrum Łodzi [w:] T. Marszał (red.), Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 195-219.
• European Commission (2006), The Demographic Future of Europe – from Challenge to Opportunity, Directorate-General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities Unit E.1, Manuscript completed in October 2006, http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=2023&langId=en (dostęp: 26.02.2016).
• Gołębiowska E. (2014), Zarządzanie dobrostanem społecznym w dobie zmian demograficznych, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, t. 15, z. 11, cz. 1: Zarządzanie – nowe perspektywy w dobie zmian demograficznych, s. 33-50.
• Green Paper (2005), Confronting Demographic Change: A New Solidarity between the Generations, http://ec.europa.eu/employment_social/social_situation/responses/e459261_en.pdf (dostęp: 26.02.2016).
• Heffner K. (2016), Proces suburbanizacji a polityka miejska w Polsce [w:] T. Marszał (red.), Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 75-110.
• Heffner K., Rauziński R. (2012), Region migracyjny, jego cenyc i ewolucja w Polsce na przykładzie Śląska Opolskiego [w:] P. Kaczmarczyk, M. Lesińska (red.), Krajobrazy migracyjne Polski, Ośrodek badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 61-84.
• Inwestowanie w przyszłość Europy (2010), Piąty raport na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej, Komisja Europejska, Luksemburg, listopad.
• Jewczak M., Żółtaszek A. (2011), Spatial Shift-Share Analysis as a Health Policy Tool, “Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica”, nr 252, s. 87-100.
• Jóźwiak J., Kotowska I.E. (2010), Przewidywane zmiany liczby i struktury wieku ludności w Polsce do 2035 r. i ich skutki ekonomiczne, Narodowa Rada Rozwoju, www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/pl/defaultopisy/1980/1/1/jozwiak-kotowska.referat.pdf (dostęp: 28.08.2017).
• Krysiuk C. (2016), Przemiany infrastrukturalne miast – transport, „Transport Samochodowy”, nr 112, s. 47-63.
• Kurek S. (2006), Starzenie się ludności małych miast i obszarów wiejskich w Polsce na tle pozostałych jednostek osadniczych [w:] E. Rydz (red.), Rola małych miast w rozwoju obszarów wiejskich, Studia Obszarów Wiejskich, T. XI, Wydawnictwo Bernaridium, Pelplin, s. 113-127.
• Lamprecht M. (2016), Zagospodarowanie przestrzenne miasta w warunkach zapaści demograficznej. Przykład Łodzi, „Studia Miejskie”, nr 21, s. 68-84.
• Linz K., Stula S. (2011), Demographic Change in Europe – an Overview, Working paper No. 4 of the Observatory for Sociopolitical Developments in Europe, Institut für Sozialarbeit und Sozialpädagogik e.V., Institute for Social Work and Social Education (ISS), July, http://www.sociopolitical-observatory.eu/uploads/tx_aebgppublications/Working_Paper_no_4_Observatory_Demographic_change_in_Europe_Overview.pdf (dostęp: 28.08.2017).
• Marczak R. (2016), Polityka społeczna wobec starzenia się i starości w Polsce w latach 2015-2035, „Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka”, nr 1, s. 119-137.
• Martinez-Fernandez C., Chorąży P., Weyman T., Gawron M. (2011), A Local Approach for Local Jobs? The Territorial Dimension of the European Social Fund, OECD, http://www.oecd-ilibrary.org/industry-and-services/the-territorial-dimension-ofthe-european-social-fund_5k9h5zbbdb41-en (dostęp: 26.02.2016).
• Okólski M. (2006), Costs and Benefits of Migration for Central European Countries. CMR Working Papers, No. 7/6, https://www.econstor.eu/bitstream/10419/140791/1/573712042.pdf (dostęp: 28.08.2017).
• Perloff H.S., Dunn E.S., Lampard E.E., Muth R.F. (1960), Regions, Resources and Economic Growth, Johns Hopkins University Press, Baltimore.
• Podogrodzka M. (2013), Demografia małych miast polski – wybrane zagadnienia, „Studia Ekonomiczne”, nr 144, s. 147-164.
• Polko D. (2013), Analiza przestrzenna zmian struktury na rynku pracy absolwentów, „Logistyka”, nr 4, s. 453-466.
• Richert-Kaźmierska A. (2013), Zarządzanie rozwojem regionalnym – wpływ zmian demograficznych, „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae”, rok 17, nr 1, s. 123-133.
• Runge J. (2007), Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Solga B. (2012), Badania migracji zagranicznych w układzie regionalnym (analiza na przykładzie województwa opolskiego) [w:] P. Kaczmarczyk, M. Lesińska (red.), Krajobrazy migracyjne Polski, Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 41-60.
• Suchecki B. (2010), Ekonometria przestrzenna. Metody i modee analiz danych przestrzennych, C.H. Beck, Warszawa.
• Szewczuk J. (2016), Przed jakimi wyzwaniami stoją samorządy i dlaczego muszą współpracować? [w:] T. Potkański (red.), Współpraca jednostek samorządu terytorialnego narzędziem wsparcia polskiej polityki rozwoju, Związek Miast Polskich, Poznań, s. 13-25.
• Szopa B. (2016), Konsekwencje procesu starzenia się społeczeństwa. Wybrane problemy, „Problemy Zarządzania”, vol. 14, nr 2(59), t. 1, s. 23-40.
• Szukalski P. (2006), Zagrożenie czy wyzwanie – proces starzenia się ludności, http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/handle/11089/3456 (dostęp: 27.01.2017).
• Szymańska D., Grzelak-Kostulska E. (2005), Małe miasta w Polsce – zmiany ludnościowe i funkcjonalne w drugiej połowie XX wieku, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/545/Ma%c5%82e%20miasta%20w%20Polsce%20-%20zmiany%20%20DOC230513-004.pdf (dostęp: 27.01.2017).
• Śleszyński P. i in. (2012), Społeczno-demograficzne uwarunkowania rozwoju Mazowsza, „Trendy Rozwojowe Mazowsza”, nr 3, s. 7-52.
• Trzpiot G., Szołtysek J., Ojrzyńska A., Twaróg S. (2013), Wykorzystanie shift share analysis w opisie zmian struktury honorowych dawców krwi w Polsce, „Studia Ekonomiczne”, nr 162, s. 86-88.
• Wiktorowicz J. (2016), Kapitał ludzki mieszkańców miast – ujęcie generacyjne, „Studia Miejskie”, nr 21, s. 85-99.
• Witkowski K., Starościc D. (2008), System infrastruktury społecznej w gminie, „Studia Lubuskie”, nr 4, s. 177-194.
• Zidentyfikowanie branż kluczowych dla rozwoju wielkopolski (2008), Raport z badań, DeaKonuslting, ReSource. Pracowania Badań i Doradztwa, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego wykonany na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, Poznań, s. 26-41, http://www.ako.holdikom.com.pl/index.php?option=com_phocadownload&view=category&download=123:zidentyfikowanie-branz-kluczowychdla-rozwoju-wielkopolski-raport-z-badan&id=4:analizy-i-opracowania (dostęp: 27.01.2017).

Identifiers

ISSN

2083-8611