Zbigniewa Herberta miasta prowincjonalne (w kręgu esejów autora)

• Authors: Michał Kopczyk

Title variants

EN

PROVINCIAL TOWNS AS DEPICTED IN ZBIGNIEW HERBERT’S ESSAYS

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The author of this paper starts his consideration with the proposition that Zbigniew Herbert’s philosophy of culture is largely reflected in the vision of “the provincial town” presented in his essays. The author of the paper draws attention to three elements the essayist assigns a positive value to in the towns he visits. The first one is an organic relationship between the town and nature. Although the town is built as an expression of a desire to create a “human” world, it also mimics nature (lack of right angles, an “organic” structure of streets, etc.). It is only in this way that space thus created can represent a “natural” human environment. The second element, which the essayist appreciates in the town, is its central plan which is indicated by the presence of the square and the main building (mostly, a sacred one). This plan makes urban space both an orderly and metaphorically sensible area. The third element Herbert attaches importance to is the simultaneous presence of many styles in the town (including its specific structures), which constitute a testimony to its history. The town ought to “grow” slowly. Thus it becomes a testimony to the continuity of culture and a mark of relations linking its particular elements.

Keywords

EN

PROVINCIAL TOWNS; POLISH ESSAY; ZBIGNIEW HERBERT

• Publisher: Uniwersytet Bielsko-Bialski
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2012
• Volume: 10
• Issue: 2(19)
• Pages: 205-224

Dates

published

2012-10

Contributors

author

Michał Kopczyk

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała

References

• D. Kozicka „…a nade wszystko żebym był pokorny…” Zbigniew Herbert w ogrodzie Europy, „Ruch Literacki” 2003, z. 1; przedr. [w:] taż, Wędrowcy światów prawdziwych. Dwudziestowieczne relacje z podróży, Kraków 2003.
• J. Drzewucki, Sztuka podróżowania, malarze Holandii i mikroskop, „Twórczość” 1993, nr 10.
• J. M. Ruszar, Stróż brata swego. Zasada odpowiedzialności w liryce Zbigniewa Herberta, Lublin 2004.
• A. Kijowski, Pielgrzym, „Twórczość” 1963, nr 5; przedr. [w:] tenże, Arcydzieło nieznane, Kraków 1964.
• A. Kaliszewski, Podróże Pana Cogito. (O eseistyce Zbigniewa Herberta), „Pismo Literacko-Artystyczne” 1987, nr 4; przedr. [w:] tenże, Gry Pana Cogito, Łódź 1990, wyd. II rozszerzone).
• M. Kopczyk, Kanon i okolice. O postawie apokryficznej w kontekście eseistyki Zbigniewa Herberta, w: Žánr – ponorná řeka. Žánrové metamorfózy v středoevropském kontextu, sv. IV / Gatunek – rzeka podziemna. Metamorfozy gatunków w kontekście środkowoeuropejskim, t. IV, red. L. Pavera [i in.], Praha 2009.
• Herbert Środkowoeuropejczyk, red. K. Krasuski, Katowice 2011.
• Z. Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa 2004.
• Z. Herbert, Labirynt nad morzem, Warszawa 2000
• Z. Herbert, Martwa natura z wędzidłem, Wrocław 1993.
• „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione, oprac. B. Toruńczyk, H. Citko, Warszawa 2008.
• R. Bobryk, Miasta Zbigniewa Herberta, [w:] Miasto. Przestrzeń, topos, człowiek, red. A. Gleń, J. Gutorow, I. Jokiel, Opole 2005.
• A. Legeżyńska, Dom na ziemi niczyjej, [w:] taż, Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej, Warszawa 1996.
• M. Wójciak, Weduty Zbigniewa Herberta, Polonistyka” 2001, nr 9.
• A. van Nieukerken, Motyw „Miasta” i jego obrońców oraz motyw podróży w kilku utworach Herberta, Audena i Kawafisa, w: tenże, Ironiczny konceptyzm. Nowoczesna polska poezja metafizyczna w kontekście anglosaskiego modernizmu, Kraków 1998.
• E. Wiegandt, Eseje poety, [w:] Czytanie Herberta, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, E. Wiegandt, Poznań 1995.
• A. Mazurkiewicz-Szczyrek, „W asyście jakich dzwonów”. Obrazy miasta w twórczości Zbigniewa Herberta, Lublin 2008.
• J. Bielska-Krawczyk, Między widzialnym a niewidzialnym. Twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Kraków 2004.
• Z. Herbert, Cz. Miłosz, Korespondencja, red. B. Toruńczyk, oprac. M. Tabor, B. Toruńczyk, Warszawa 2006.
• F. Tönnies, Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury, tłum. M. Łukasiewicz, wstęp J. Szacki, Warszawa 1988.
• W. J. Burszta, Miasto i wieś – opozycja mitycznych nostalgii, [w:] Pisanie miasta – czytanie miasta, red. A. Zeidler-Janiszewska, „Studia Kulturoznawcze”, t. 9, Poznań 1997.
• T. Sławek, Akro/nekro/polis: wyobrażenia miejskiej przestrzeni, [w:] Pisanie miasta. Czytanie miasta, red. A. Zeidler-Janiszewska, „Studia Kulturoznawcze”, t. 9, Poznań 1997.
• B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków, t. 1, Warszawa 1988.
• F. Vionmaa Tanner, Plac latynoamerykański w horyzoncie utopii, tłum. J. Gilewicz, [w:] Pisanie miasta. Czytanie miasta, red. A. Zeidler-Janiszewska, „Studia Kulturoznawcze”, t. 9, Poznań 1997.
• Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 1, Warszawa 2003, ks. I, rozdz. 1. Definicja państwa.
• K. Mojsak, Podróż a melancholijne doświadczenie przestrzeni, „Kultura Współczesna” 2010, nr 3 (65).