Uczenie się samotności na przedprożu dorosłości. Przyczynek do zrównoważonego rozumienia samotności

• Authors: Dubas Elżbieta

Title variants

EN

Learning in/of solitude on the threshold of adulthood contribution to a sustainable understanding of solitude

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Uczenie się samotności to kategoria poznawcza monoseologii pedagogicznej, której przestrzeń badawcza dotyczy dwóch kluczowych terminów: samotności i uczenia się. Oba rozumiane są tu szeroko. Badania empiryczne, przeprowadzone w 2021 roku na grupie 19 osób na przedprożu dorosłości (w wieku 18–25), ukazały bardzo rozległy zakres uczenia się samotności, które nie tylko przejawia się jako radzenie sobie z osamotnieniem, ale jest także poznawaniem siebie, poszukiwaniem przestrzeni dla samorealizacji w sytuacji wybieranego odosobnienia. Na uwagę zasługuje refleksyjność młodych dorosłych w okresie moratorium rozwojowego. Badania ujawniają związki ich uczenia się samotności z andragogicznymi teoriami uczenia się dorosłych, a w szczególności z teorią egzystencjalnego uczenia się. Napawa optymizmem fakt, że młodzi ludzie na przedprożu dorosłości, dodatkowo obarczeni doświadczeniem koronawirusa (2020–2021), potrafili odnaleźć się w swym osamotnieniu oraz, co szczególnie ważne, odzyskać pozytywny wymiar samotności. Wyniki badań przyczyniają się do odmitologizowania samotności rozumianej jako osamotnienie. Są też przyczynkiem do zrównoważonego rozumienia i doświadczania samotności.

EN

Learning in/of solitude is a cognitive category of pedagogical monoseology whose research space covers two key terms: solitude and learning. Both are understood broadly here. Empirical research, conducted in 2021 on a group of 19 people on the threshold of adulthood (aged 18–25) showed a very wide range of learning in/of solitude, which not only manifests itself as coping with loneliness, but also means getting to know oneself, looking for space for self-realization in a situation of chosen aloneness. The reflectiveness of young adults in the period of development moratorium deserves attention. Research reveals links between their learning in/of solitude and the andragogical theories of adult learning, and in particular with the theory of existential learning. It is optimistic that young people, on the threshold of adulthood, additionally burdened with the experience of the coronavirus (2020–2021), were able to find themselves in their loneliness and, what is particularly important, regain a positive form of solitude. The research results contribute to the demythologization of solitude understood as loneliness. They are also a contribution to a sustainable understanding and experiencing solitude.

Keywords

PL

monoseologia pedagogiczna; samotność; uczenie się samotności; zrównoważone rozumienie samotnościi; przedproże dorosłości

EN

pedagogical monoseology; solitude; learning in/of solitude; the threshold; of adulthood; sustainable understanding of solitude

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2022
• Volume: 2(87)
• Pages: 23-43

Contributors

author

Dubas Elżbieta

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000-0002-7803-3369

References

• Alberti, F.B. (2019). A biography of loneliness. Oxford: Oxford University Press.
• Domeracki, P. (2006). Meandry filozofii samotności. W: P. Domeracki, Wł. Tyburski (red.), Zrozumieć samotność Studium interdyscyplinarne, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 15–25.
• Domeracki, P. (2015). Paradygmatyczne konceptualizacje samotności i wspólnotowościw dyskursie monoseologicznym. Filozofia Chrześcijańska, tom 12, s. 33–55.
• Domeracki, P. (2018). Horyzonty i perspektywy monoseologii. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Dubas, E. (2000). Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas, E. (2007). Sztuka i samotność. Przyczynek do monoseologii pedagogicznej. W: M. Zalewska-Pawlak (red.), Samotność oswojona przez sztukę, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 163–184.
• Dubas, E. (2009a). Auksologia andragogiczna. Dorosłość w przestrzeni rozwoju i edukacji. Rocznik Andragogiczny 2009. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, s. 133–144.
• Dubas, E. (2009b). Etapy dorosłości i proces kształcenia. W: A. Fabiś, B. Cyboran (red.), Dorosły w procesie kształcenia. Bielsko-Biała, Zakopane: Wyższa Szkoła Admini- stracji w Bielsku-Białej, s.115–132.
• Dubas, E. (2012). Sztuka starzenia się – uczenie się starości. Kontekst andragogiczny. W: E. Dubas, A. Wąsiński (red.), Edukacyjna przestrzeń starości Wybrane konteksty refleksji i badań. Biblioteka Gerontologii Społecznej, nr 1, s. 11–29.
• Dubas, E. (2017). Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, nr 1 (4), s. 63–87.
• Dubas. E. (2022a). Adult Loneliness. W: J. Stern, M. Wałejko, A. Ch. Sink, Wong Ping Ho (red.), The Bloomsbury Handbook of Solitude, Silence and Loneliness. London, New York: Bloomsbury Academic, s. 261–275.
• Dubas, E. (2022b). IV Zjazd Andragogiczny “Edukacja dorosłych – w stronę zrównowaonego rozwoju”, Uniwersytet Łódzki, Łódź 27–28 czerwca 2022 r. Rocznik Andragogiczny, tom 29.
• Fabiś, A. (2013). Człowiek stary wobec trosk egzystencjalnych. Edukacja Dorosłych, nr 2, s. 39–46.
• Gara, J. (2021). Istnienie i wychowanie Egzystencjalne inspiracje myślenia działania pedagogicznego. Warszawa: Wydawnictwo Akademii pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
• Illeris, K. (2006). Trzy wymiary uczenia się Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
• Jarvis, P. (1987). Adult Learning in the Social Context. London: Croom Helm.
• Jarvis, P. (2004). Adult Education and Lifelong Learning. Theory and Practice. London – New York: Routledge-Falmer.
• Kaczmarek, K. (1995). Rozumienie samotności i jej wychowawcze aspekty na przestrzeni epok. Studia Edukacyjne, nr 1, s. 57–75.
• Koch, P. (1994). Solitude: A Philosophical Encounter. Chicago: Open Court.
• Konecki, K.T. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Malewski, M. (1998). Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Malewski, M. (2010). Od nauczania do uczenia się O paradygmatycznej zmianie w andragogice. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Mezirow, J. (1991). Transformative Dimensions of Adult Learning. San Francisco: Jossey-Bass.
• Mijuskovic, B.L. (2022). Metaphisical Dualism, Subjective Idealism, and Existetial Loneliness Matter and Mind. London and New York: Routledge Taylor&Francis Group.
• Pawłowska, R., Jundziłł, E. (2003). Pedagogika człowieka samotnego. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Humanistycznej.
• Plich, T., Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych Startegie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Salij, J. (1997). Imiona samotności. Więź, nr 10 (468), s. 26–29.
• Stern, J. (2022). Introduction Personhood, Alone and Together – Solitude, Silence and Loneliness in Context. W: J. Stern, M. Wałejko, Ch. A. Sink., Wong Ping Ho (red.), The Bloomsbury Handbook of Solitude, Silence and Loneliness, London, New York: Bloomsbury Academic, s. 1–9.
• Wałejko, M. (2016). Osobno i razem. Personalistyczne wychowanie do samotności i do wspólnoty. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Wawrzonek, A. (2022). Wielopokoleniowy zespół pracowniczy jako przestrzeń uczenia się dorosłych. W: M. Rosalska, A. Wawrzonek, J. Szłapińska (red.), Człowiek w zróżnicowanych kontekstach życia. Księga jubileuszowa profesor Ewy Solarczyk-Ambrozik, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 219–237.

Identifiers

DOI

10.12775/ED.2022.012