Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich w łódzkim okręgu przemysłowym (1905–1914)

• Authors: Gliński Waldemar

Title variants

EN

Christian Workers Association in Łódź Industrial District (1905–1914)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Organization of Christian working environments and reception of Catholic social teaching on the territory of the Congress Poland was much delayed in comparison with other Polish territories. In the Upper Silesia in 1969 the first workers’ association was formed under the influence of Catholic social teaching which was being developed in Germany. The activity of Karol Miarka had a great impact on the development and promotion of solidarity-oriented solution of the so called “social issue”. In Wielkopolska father Augustyn Szmarzewski in 1862 set up St Joseph’s association for craftsmen and in 1871 he continued his work within the Union of Earning and Economic Companies. In this region father Piotr Wawrzyniak in cooperation with father Smarzewski engaged in extensive socio-economic and educational activity and started the association for Catholic apprentices in Śrem. The Catholic Church was able to get engaged in the activity among workers in the Congress Poland after political changes related to the revolution of 1905 and to the issuing by tsar Nicolas II the manifesto of 30 October 1905 granting Duma law-making rights and guaranteeing civil liberties. This article presents the formation of the Christian Workers Association in new political circumstances, particularly taking into account the activity of the Association in Łódź Industrial District.

Keywords

PL

stowarzyszenia robotnicze; instytucjonalizacja chrześcijańskich środowisk robotniczych; Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich; recepcja społecznego nauczania Kościoła katolickiego

EN

workers’ associations; organization of Christian workers’ environments; Christian Workers Association; reception of the social teaching of the Catholic Church

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi/Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie
• Journal: Łódzkie Studia Teologiczne
• Year: 2015
• Volume: 24
• Issue: 2
• Pages: 61-70

Contributors

author

Gliński Waldemar

• Zakład Badań nad Historiografią i Metodologią Historii Instytut Nauk Historycznych UKSW, Warszawa

References

• Bender R., Społeczne inicjatywy chrześcijańskie w Królestwie Polskim, Lublin: TN KUL 1978.
• Bender R., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze rosyjskim w latach 1865–1918, w: Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832–1939, red. Cz. Strzeszewski, R. Bender, K. Turowski, Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych 1981, 228–229.
• Budziarek M., Kościół katolicki w Łodzi w XIX i XX w., Przegląd Powszechny 2005, nr 9, 67–79.
• Gajewski S., Społeczna działalność duchowieństwa w Królestwie Polskim 1905–1914, Lublin: RW KUL 1990.
• Galewicz F., Albrecht Jan (1872–1929), w: Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce. A-J, Lublin: TN KUL 1994, 5.
• Galewicz F., Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich 1905–1948. Zarys historyczny (mps w prywatnych zbiorach bpa Adama Lepy).
• Guzewicz W., Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich na terenach północno-wschodniej Polski, Studia Ełckie 8 (2006), 113–122.
• Grzebień L., Godlewski Marceli (1865–1945), w: Słownik polskich teologów katolickich 1918–1981, red. L. Grzebień, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej 1983, 457.
• Jakóbczyk W., Zasłużeni Wielkopolanie XIX wieku, Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1987.
• Korzec P., Walki rewolucyjne w Łodzi i okręgu łódzkim w latach 1905–1907, Warszawa: PWN 1956.
• Rogoziński A., Kartka mego życia w Łodzi, Łódź 1931.
• Strzeszewski Cz., Kościół a zagadnienia społeczno-gospodarcze, w: Księga tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, pod. red. P. Kawła, M. Rechowicza, t. 3, Lublin: TN KUL 1969, 390.
• Werner M., O. Honorat Koźmiński, kapucyn, 1829–1916, Poznań: Pallottinum 1972.