Bacząc się być podległą śmierci jako i inszy sąsiedzi… – tożsamość religijna mieszkańców Nowego Sącza (w świetle testamentów z I ćwierćwiecza XVII wieku)

• Authors: Katarzyna Justyniarska-Chojak

Title variants

EN

RELIGIOUS IDENTITY OF THE RESIDENTS OF NOWY SĄCZ (IN LIGHT OF THE WILLS FROM THE 1ST QUARTER OF THE 17TH CENTURY)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

For years have historians pointed out the enormous research opportunities posed by the analysis of old-Polish wills. Not only can they be a source of knowledge regarding the law of succession, but also testators’ family life and neighborly relations, so important in small towns or villages. There is also a religious aspect of wills, resulting from the desire to satisfy for the sins committed, visible in the records of pious legacies, submitted to churches and religious brotherhoods. The basis of the source of the paper are the 63 wills preserved in the books of the town of Nowy Sącz, derived from the years 1617-1625. Among them are also those written during the plague prevailing in the city and which were referred to as ‘exceptional’ in the law of succession. The pious legacies left in Nowy Sącz wills mainly refer to local churches and religious brotherhoods. Some testators left cash bequests for church institutions. Others, perhaps less well-off, chose legacies in natural form. People who wrote their wills defined very precisely the purpose for which their money or material gifts were to be given. Most of them wanted to repair or adorn selected places of worship, or purchase liturgical equipment and vestments. The legacies for the poor from the local hospital, present in Nowy Sącz wills seem to be important for the functioning of the small community as well. The pious legacies contained in the wills not only show various aspects of old-Polish piety. They generally indicate the attachment of the faithful to the local church and local religious brotherhoods. This bond seemed to be stronger especially in small towns where the possibility of donating a larger number of ecclesiastical institutions was limited, and where testators’ financial resources were more limited as well.

Keywords

EN

SMALL TOWNS; RELIGIOUS IDENTITY; NOWY SĄCZ

• Publisher: Uniwersytet Bielsko-Bialski
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2012
• Volume: 10
• Issue: 2(19)
• Pages: 133-147

Dates

published

2012-10

Contributors

author

Katarzyna Justyniarska-Chojak

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Stefana Żeromskiego 5, Kielce

References

• B. Popiołek, Woli mojej ostatniej testament ten...Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków 2009
• Cui contingit nasci, restat mori. Wybór testamentów staropolskich z województwa sandomierskiego, oprac. M. Lubczyński, J. Pielas, H. Suchojad, Warszawa 2005
• „Dług śmiertelności wypłacić potrzeba”. Wybór testamentów mieszczan krakowskich z XVII–XVIII wieku, oprac. E. Danowska, Kraków 2011
• G. Huszał, Przygotowanie do śmierci w XVII w., „Roczniki Humanistyczne”, 1983, t. XXXI, z. 2
• A. Karpiński, W walce z niewidzialnym wrogiem. Epidemie chorób zakaźnych w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne, Warszawa 2000
• M. Pieniążek-Samek, Życie religijne w parafii kolegiackiej w Kielcach w XVII–XVIII wie- ku. Zarys problematyki, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 2006, t. 22
• Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, cz. 2, red. H. Rutkowski, Warszawa 2008
• M. Bogucka, H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1986
• P. Dąbkowski, Prawo prywatne polskie, t. 2, Lwów 1911
• R. Dembska, O testamencie w polskim prawie średniowiecznym, [w:] Studia z historii ustroju i prawa. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Walachowiczowi, red. H. Olszewski, Poznań 2002
• A. Wyrobisz, Misericordia pestis tempore. Postawy i zachowania w czasie zarazy w Polsce nowożytnej (XVI–XVIII w.), [w:] Charitas. Miłosierdzie i opieka społeczna w ideologii, normach postępowania i praktyce społeczności wyznaniowych w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, red. U. Augustyniak, A. Karpiński, Warszawa 1999
• J. Wijaczka, Legaty na rzecz kościoła w Szydłowcu w XVII wieku, [w:] Z dziejów parafii szydłowieckiej, red. J. Wijaczka, Szydłowiec 1998
• M. Michałowska, Słownik terminologiczny włókiennictwa, Warszawa 1995
• S. Litak, Bractwa religijne w Polsce przedrozbiorowej XIII–XVIII wiek. Rozwój i problematyka, „Przegląd Historyczny” 1997, T. LXXXVIII, z. 3–4
• I. Turnau, Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klej- noty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w.,
• A. Karpiński, Kobieta w mieście polskim w II połowie XVI i w XVII wieku, Warszawa 1995, s. 280.
• K. Justyniarska-Chojak, Testamenty i inwentarze pośmiertne z ksiąg miejskich województwa sandomierskiego (XVI–XVIII wiek), Kiel- ce 2010 Warszawa 1999.