HUMOR IN THE ESSAYS BY ZBIGNIEW HERBERT

• Authors: Michał Kopczyk

Title variants

PL

Humor w esejach Zbigniewa Herberta

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Artykuł zawiera analizę roli humoru w eseistyce Zbigniewa Herberta. Autor zauważa, że efekt humorystyczny towarzyszy najczęściej sytuacjom, w których eseista tłumaczy czytelnikowi określone elementy świata, który odwiedza w swych podróżach. Oswajanie tego, co obce i egzotyczne, dokonuje się przez wskazywanie odpowiednika w świecie wspólnym dla czytelnika i bohatera. Ta sama logika rządzi próbami przybliżenia czytelnikowi zjawisk historycznych – to, co odległe i niezrozumiałe, staje się znajome dzięki sugestywnym analogiom. Funkcję, jaką pełni w badanych utworach ironia, autor artykułu wyjaśnia natomiast przez analogię z pojęciem „ironii zdrowej”, jakie zaproponował Kierkegaard. „Ironia zdrowa” jest czymś pośrednim między ironią a humorem. Ironia i humor umożliwiają osiągniecie dystansu do reguł, jakimi rządzą się kultury – dzięki temu pomagają bohaterowi zobaczyć innych w ich wymiarze egzystencjalnym, ludzkim, a dzięki temu obudzić poczucie solidarności z nimi.

Keywords

EN

POLISH LITERATURE; ESSAYS; ZBIGNIEW HERBERT; HUMOR

• Publisher: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Instytut Teologiczny im. Jana Kantego w Bielsku-Białej, Książnica Beskidzka
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2013
• Volume: 11
• Issue: 1(20)
• Pages: 87-100

Dates

published

2013-06

Contributors

author

Michał Kopczyk

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała

References

• S. Barańczak, Uciekinier w Utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Wrocław 1994.
• J. Kornhauser, Uśmiech Sfinksa. O poezji Zbigniewa Herberta, Kraków 2001.
• A. Fiut, Poeta eseistą, [in:] Twórczość Zbigniewa Herberta. Studia, ed. by M. Woźniak-Łabieniec, J. Wiśniewski, Kraków 2001.
• A.S. Kowalczyk, Nieśpieszny przechodzień i paradoksy. Rzecz o Jerzym Stempowskim, Wrocław 1997.
• I. Passi, Powaga śmieszności, transl. by K. Minczewa-Gospodarek, preface by E. Borowiecka, Warszawa 1980.
• J. Sławiński [in others], Słownik terminów literackich, Wrocław 1988.
• Z. Herbert, Barbarian In The Garden, transl. by M. March, J. Anders, New York 1986.
• Z. Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa 2004.
• A. Kunce, Poddaństwo – dystans. Trudna wiedza w doświadczeniu obcego, [in:] Wizerunki wspólnoty. Studia i szkice z literatury i antropologii porównawczej, ed. by Z. Kadłubek, T. Sławek, Katowice 2008.
• R. Twardoń, O sztuce gastronomicznej Zbigniewa Herberta, „Pismo Literacko-Artystyczne” 1989, no. 2.
• Z. Herbert, The Collected Prose 1948–1998, ed. by A. Valles, transl. by M. March, J. Anders, J., B. Carpenter, A. Valles, New York 2010.
• E. Wiegandt, Eseje poety, [in:] Czytanie Herberta, ed. by P. Czapliński, P. Śliwiński,
• E. Wiegandt, Poznań 1995.
• Z. Herberet, Still Life With a Bridle. Essays And Apocryphas, transl. by J. Carpenter, B. Carpenter, Hopewell 1991.
• Z. Herbert, Cz. Miłosz, Korespondencja, ed. by B. Toruńczyk, M. Tabor, Warszawa 2006.
• A. Djakowska, Mgła ironii i przezroczystość humoru, [in:] Powaga ironii, ed. by A. Doda, Toruń 2004.
• P. Bogalecki, Rozstaje: ironia/religia/repetycja. Na marginesie „Powtórzenia” Sorena Kierkegaarda, [in:] Wizerunki wspólnoty. Studia i szkice z literatury i antropologii porównawczej, Katowice 2008.
• A. Bielik-Robson, Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Kraków 2000.
• S. Kierkegaard, The concept of irony, with continual reference to Socrates, transl. by H.V. Hong, E.H. Hong, Princeton 1989, [in:] A. Hannay, Kierkegaard: a biography, Cambridge 2003.
• A. Bielik-Robson, Granice ironii, „Teksty Drugie 2003, no. 3.
• J. Błoński, Tradycja, ironia, i głębsze znaczenie, [in:] J. Błoński, Romans z tekstem, Kraków 1981.
• K. Dedecius, Uprawa filozofii. Zbigniew Herbert w poszukiwaniu tożsamości, [in:]
• Poznawanie Herberta, ed. by A. Franaszek, Kraków 1998.