O obrazie w perspektywie analizy dyskursu. Kreowanie wizerunku Jana Pawła II w przekazie wizualnym „Gazety Wyborczej”

• Authors: Kamilla Biskupska

Title variants

EN

On Image in Discourse Analysis Perspective. Creation of Pope John Paul II Image in the “Gazeta Wyborcza” Visual Discourse

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem tego artykułu jest przedstawienie potencjału analizy dyskursu (AD) przy badaniu komunikatów wizualnych, umiejscowionych w przekazie masowym. Za pomocą interdyscy- plinarnego narzędzia badawczego oraz zgodnie z konstruktywistycznymi założeniami AD autorka analizuje dyskurs „Gazety Wyborczej”, a dokładniej wybraną przez tego nadawcę strategię wizualnych przedstawień kolejnych pielgrzymek Jana Pawła II do Polski. Autorka odwołując się do zaproponowanego przez Gillian Rose (2010) trójpodziału przekazu wizual- nego na obszar: nadawcy (produkcji), obrazu oraz odbiorcy, w ramach tego tekstu koncentruje się na analizie elementów obszaru nadawcy (kontekst wewnętrzny i zewnętrzny przekazu) oraz obszarze samego obrazu (treść oraz gramatyka wizualna przekazu).

EN

The article’s main goal is the presentation of the discourse analysis perspective’s possible applications in research on the visual dimension of mass communication. The author examines the visual discourse of “Gazeta Wyborcza”, the leading Polish daily broadsheet. Specifically, she focuses on the front page photographs representing Pope John Paul II’s pilgrimages. In the analysis the author relies on an interdisciplinary tool proposed by Gillian Rose who suggested researching visual culture from the three perspectives: the site of production, the site of the image and the site of the audience. In the article the author concentrates on the site of production (internal and external context of messages) and the site of image (content and visual grammar of messages).

Keywords

PL

dyskurs; analiza dyskursu; obraz; fotografia; Jan Paweł II

EN

discourse; discourse analysis; image; photography; Pope John Paul II

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2012
• Issue: 1(204)
• Pages: 245-268

Contributors

author

Kamilla Biskupska

• Uniwersytet Opolski

References

• Banks, Marcus. 2009. Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Tłum. P. Tomanek. Warszawa: WN PWN.
• Bergström, Bo. 2009. Komunikacja wizualna. Tłum. J. Tarnawska. Warszawa: WN PWN. Caputo, Robert. 2002. Szkoła fotografowania. Ludzie i portrety. Tłum. M. Hen. Warszawa: G+J RBA.
• Chouliariaki, Lilie i Norman Fairclough. 1999. Discourse in Late Modernity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Drozdowski, Rafał. 2008. Zdjęcia w sieci. Kierunkująca i na-znaczająca rama prezentacyjna Internetu. W: T. Ferenc i K. Olechnicki (red.). Obrazy w sieci. Socjologia i antropologia
• ikonosfery Internetu. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 17–32. Ferenc, Tomasz. 2004. Między koncepcją świadectwa a ideologicznym uwikłaniem fotografii. „Kultura i Społeczeństwo” 1: 171–205.
• Filas, Ryszard. 2007. Prasa ogólnokrajowa po 1989 r. W: E. Chudziński (red.). Słownik wiedzy o mediach. Bielsko-Biała: Park Edukacja, s. 108–125.
• Grzymała-Kazłowska, Aleksandra. 2004. Socjologicznie zorientowana analiza dyskursu na tle współczesnych badań nad dyskursem. „Kultura i Społeczeństwo” 1: 13–34.
• Hall, Edward T. 2009. Ukryty wymiar. Tłum. T. Hołówka. Warszawa: Muza S.A.
• Hodalska, Magdalena. 2010. Śmierć Papieża, narodziny mitu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Hopfinger, Maryla. 2003. Doświadczenia audiowizualne. O mediach w kulturze współczesnej. Warszawa: SIC!
• Jenks, Chris. 1995. The Centrality of the Eye in the Western Culture: An Introduction. W: Ch. Jenks (red.). Visual Culture. London: Routledge, s. 1–25.
• Kress, Gunther i Theo van Leeuwen. 2006. Reading Images. The Grammar of Visual Design. London, New York: Routledge.
• Kułakowska, Katarzyna. 2009. Zdjęcie jako dowód rzeczowy. W: T. Ferenc i K. Kowalewicz (red.). Interpretując fotografię. Śladami Susan Sontag. Kraków: galeria f5 i księgarnia fotograficzna.
• Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2006. Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Mascelli, Joseph. 2008. Pięć tajników warsztatu filmowego. Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec.
• Miller, Krzysztof. 2010. Znikająca magia fotografii? W: A. Skworz, A. Niziołek (red.). Biblia dziennikarstwa. Kraków: Znak, s. 343–364.
• Olechnicki, Krzysztof. 2009. Fotoblogi, pamiętniki z opcją przekazu. Fotografia i fotoblogerzy w kulturze konsumpcyjnej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Parker Ian, Ann Levett, Amanda Kottler i Erica Burman. 1997. Culture, Power and Difference: Discourse Analysis in South Africa. London: Zen Books.
• Pater-Ejgierd, Natalia. 2008. Dlaczego sieć przemawia obrazem? W: T. Ferenc i K. Olechnicki (red.). Obrazy w sieci. Socjologia i antropologia ikonosfery Internetu. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 153–168.
• Piekot, Tomasz. 2006. Dyskurs polskich wiadomości prasowych. Kraków: Universitas.
• Potter, Jonathan. 1996. Representating Reality: Discourse, Rhetoric and Social Construction. London: Sage.
• Przylipiak, Mirosław. 2000. Obiektywizm i procedury obiektywizujące w filmie dokumentalnym. „Principia” 1: 17–42.
• Rewers Ewa. 1995. Teoria dyskursu i ich znaczenie dla badań nad literaturą, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
• Rose, Gillian. 2010. Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Tłum. E. Klekot. Warszawa: WN PWN.
• Schirato, Tony i Jen Webb. 2007. Understanding the visual. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage.
• Sontag, Susan. 2009. O fotografii. Tłum. S. Magala, Kraków, Wyd. Karakter.
• van Dijk, Teun A. 2001. Badania nad dyskursem. W: T. A. van Dijk (red.). Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: WN PWN.
• van Dijk, Teun A. 2003. Multidisciplinary CDA. W: G. Weiss, R. Wodak (red.). Critical Discourse Analysis. Theory and Interdisciplinary. New York: Palgrave Macmillan. Wieczorkiewicz, Anna. 2001. Mowa słów i mowa rzeczy. O retoryce wypowiedzi muzealnej. W: B. Owczarek, Z. Mitosek i W. Grajewski (red.). Praktyki opowiadania. Kraków: Universitas, s. 239–256.
• Wolny-Zmorzyński, Kazimierz. 2007. Fotograficzne gatunki dziennikarskie. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.