Wojsko Polskie w składzie Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego w końcowym okresie jego funkcjonowania

• Authors: Łach Wiesław

Title variants

EN

The Polish Armed Forces as a part of the United Forces of the Warsaw Pact in the final period of its activity

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Warsaw Pact (UW) was an instrument of the Soviet Union’s military influence on the so-called Eastern Bloc during the confrontation of the East with the West. The purpose of this article is to present the activity of the Polish Armed Forces in the composition of the United Forces of the Warsaw Pact in the 1980s (in the final period of its operation). The most important fact was the lack of operational independence of Poland, which was limited by the Soviet Union. Due to the changing political and economic situation, the Polish authorities saw no point in further participation in the “Allied” organization, which was dissolved on July 1, 1991. The most complete study on the subject is a publication by J. Pałka (2022) which presents the operational participation of the Polish Army in the Warsaw Pact based on the archival sources of the Central Archives of the Military Historical Bureau.

Keywords

EN

Warsaw Pact; Polish Armed Forces; Soviet Union; theater of warfare; operational independence

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
• Journal: Przegląd Wschodnioeuropejski
• Year: 2023
• Volume: 2
• Pages: 217-229

Contributors

author

Łach Wiesław

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn

References

• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 391.92.3, Meldunek szefa zespołu Struktur Organizacyjnych Sztabu Generalnego płk. dypl. Mikołaja Wieczorko dotyczący doskonalenia struktury organizacyjnej organów dowodzenia szczebla operacyjnego z dnia 30.09.1983 r.
• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 391.92.3, Stanowisko strony polskiej w sprawie dodatkowych zakupów nowych wzorów uzbrojenia i sprzętu wojskowego w latach 1983-1985 (materiał do wystąpienia szefa Sztabu Generalnego WP na spotkaniu delegacji polskiej z ND ZSZ w dniach 25-26.02.1983). Sprawy rozwoju całości SZ PRL.
• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 391.92.3, Szef Zarządu VI Sztabu Generalnego WP, gen. bryg. Roman Ropek, Przedsięwzięcia dotyczące dalszego doskonalenia składu bojowego i struktury organizacyjnej wojsk – do 1990 r. (30.09.1983).
• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 1272/96.271, Sztab Generalny, Zarząd I, Meldunki i notatki dotyczące restrukturyzacji (2.01-31.12.1989), Wystąpienie w sprawie restrukturyzacji Wojska Polskiego.
• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 391.92.3, Wystąpienie Głównego Inspektora Techniki WP na spotkaniu delegacji polskiej z Naczelnym Dowódcą ZSZ w Moskwie w dniach 25-26.02.1983 r. na temat realizacji planów dostaw uzbrojenia i sprzętu, Sprawy rozwoju całości SZ PRL.
• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 391.92.3, Zarząd VI Sztabu Generalnego WP, Materiał do notatki informacyjnej w sprawie wykonania w latach 1981-1982 zaleceń Protokołu dotyczących rozwoju wojsk wydzielonych w skład Zjednoczonych Sił Zbrojnych, Sprawy rozwoju całości SZ PRL z 19.01.1983 r.
• Centralne Archiwum Wojskowe w Rembertowie (CAW), AWND, 391.92.3, Zastępca Szefa Sztabu Generalnego w WP do spraw organizacyjno-mobilizacyjnych, Wykaz sprzętu wojskowego nie przewidywanego do wprowadzenia na wyposażenie w latach 1983-1985 i do modernizacji, Warszawa 18.02.1983.
• Jaroszek, H. (red.) (1986), Organizacja Układu Warszawskiego. Dokumenty 1955-1985. Warszawa.
• Dz.U.1955.30.182, Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką, podpisany w Warszawie dnia 14 maja 1955 roku.
• Babula, J. (1998), Wojsko Polskie 1945-1989. Próba analizy operacyjnej. Warszawa.
• Dudek, A. (2021), Jaruzelskiego strach przed Moskwą, W: Plus Minus – Rzeczpospolita. 288, 7-9.
• Jarno, W. (2022), Zadania i rozwój wojsk operacyjnych Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w pierwszych 15 latach funkcjonowania Układu Warszawskiego. W: Przegląd Wschodnioeuropejski. 13, 217-229.
• Jarmoszko, S. (2003), Wojsko Polskie pierwszej dekady transformacji. Toruń.
• Kajetanowicz, J. (2011), Strategie bezpieczeństwa Polski w drugiej połowie XX wieku. W: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych. 3, 238-248.
• Kajetanowicz, J. (2013), Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa państwa 1945-2010. Częstochowa.
• Kajetanowicz, J. (2014), Mity w historii Wojska Polskiego w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W: Caban, W. | Smoliński, J. (red.), Mity i legendy w polskiej historii wojskowości. Kielce, 355-363.
• Łach, W. B. (2019), Wpływ transformacji ustrojowej na zmiany w systemie obrony na obszarze północnej Polski. W: Panecki, T. | Smoliński, J. (red.), Misja wojskowa. Strategia i bezpieczeństwo państwa. Szkice o siłach zbrojnych. Warszawa, 398-409.
• Marcinkowski, A. (1982), Socjalistyczna wspólnota obronna. Warszawa.
• Marcinkowski, A. (1986), Układ Warszawski. Problemy działalności politycznej. Warszawa.
• Mróz, M. (1994), Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (CFE), Kancelaria Sejmu. Biuro Studiów i Ekspertyz, Raport 74. Warszawa.
• Nowak, J. M. (2011), Od hegemonii do agonii. Upadek Układu Warszawskiego – polska perspek¬tywa. Warszawa.
• Ostaszewski, P. (20120), Międzynarodowe stosunki polityczne. Warszawa.
• Pałka, J. (2022), Polskie wojska operacyjne w Układzie Warszawskim. Warszawa.
• Piekarski, M. (2022), Ewolucja Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-2020 w kontekście kultury strategicznej Polski. Toruń.
• Puchała, F. (2010), Sztab Generalny Wojska Polskiego w latach 1945-1990. Studium strategiczno-operacyjne. Warszawa.
• Puchała, F. (2011), Sekrety Sztabu Generalnego pojałtańskiej Polski. Warszawa.
• Puchała, F. (2014), Budowa potencjału bojowego Wojska Polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa.
• Rochowicz, R. (2019), 30 lat minęło, czyli Wojsko Polskie w 1989 roku. W: Nowa Technika Wojskowa. 6, 88-98.
• Siwicki, F. (2003), Sztab Generalny WP a siły zbrojne – próby modernizacji 1983-1989. W: Myśl Wojskowa – wydanie specjalne, 228-234.
• Sur, S. (2012), Stosunki międzynarodowe. Warszawa.
• Ślusarczyk, J. (1992), Układ Warszawski. Działalność polityczna (1955-1991). Warszawa.
• Zalewski, J. (2009), Apolityczność sił zbrojnych Drugiej i Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.31648/pw.9713