Rapowe konfrontacje - o biograficznym uczeniu się polskich raperów

• Authors: Pryszmont Martyna

Title variants

EN

Rap confrontations - biographic learning of Polish rappers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy tekst poświęcony jest muzyce rap i zagadnieniom biograficzności, biografii i biograficznego uczenia się. Autorka tekstu zainteresowana jest edukacyjnym potencjałem rapu, zarówno z punktu widzenia ich twórców, jak i ich słuchaczy. Jest to możliwe dzięki biografizacji rapu, która przejawia się obecnością treści biograficznych w utworach rapowych, a także aspektów związanych z biogra- ficznym uczeniem się rapujących artystów. W Polsce kultura hip-hopowa, w tym rap, zaczął rozwijać się w latach 90. XX w. i związany jest z przemianami systemowymi. Od tego czasu gatunek ten nieustannie się rozwijał, co w rezultacie przyczyniło się do powstania wielu rodzajów rapu. Utwory rapowe opowiadają historie ludzi żyją- cych na przestrzeni lat, przy czym najważniejszymi bohaterami tych wydarzeń są sami rapujący artyści, którzy budują swoje narracje wokół własnych doświadczeń i przeżyć. W swojej analizie autorka skoncentrowała się na następujących problemach badawczych: Jakie jest biograficzne uczenie się polskich raperów oczytane z wybranych utworów muzyki rap? Jakie aspekty biograficzne uwidaczniają utwory wybranych raperów? Jakie wydarzenia i sytuacje ilustrujące życie raperów wyróżniają w swoich utworach ich twórcy? Jaki obraz dzieciństwa (przedszkolny, szkolny), dojrzewania, dorosłości ukazany jest w utworach raperów? Jak opisują wychodzenie z sytuacji trudnych i pokonywanie kryzysów? W jakim sensie ma ono charakter biograficznego uczenia się? Poszukiwania odpowiedzi na ww. pytania autorka umieściła w paradygmacie interpretatywnym, posługując się badaniami jakościowymi i metodą analizy dokumentów.

EN

The text focuses on rap music and some issues of biographicity, biography and biographic learning. The author’s interests oscillate around the educational potential of rap, from the point of view of both its creators and audience. It is possible due to biographisation of rap, expressed in biographical content present in rap music and connected with biographical learning of rappers. Polish hip-hop culture, including rap, began to emerge in 1990’s and is associated with the system transformation. Since then, the genre has been constantly evolving, resulting in the development of many types of rap music. Rap lyrics tell the stories of people living in these years, and the most important characters of these events are musicians themselves who build their narratives around their own, personal experiences. In her analysis, the author focuses on the following research problems: What can we say about biographic learning of Polish rappers based on the analysis of the selected rap works? What biographical aspects are exposed in the works of the selected rappers? What events and situations that illustrate the rappers’ life are mentioned in their lyrics? What images of childhood (pre-school, school), adolescence and adulthood are presented in the rappers’ works? How do they describe overcoming difficult situations and crises? In what sense is it biographic learning? In order to answer the above listed questions, the author applied the interpretative paradigm, using the qualitative study and the document analysis method.

Keywords

PL

polska muzyka rap; biografia raperów; biograficzne uczenie się

EN

Polish rap music; rapper biography; biographical learning

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2023
• Volume: 1(88)
• Pages: 55-74

Contributors

author

Pryszmont Martyna

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000-0003-1637-8123

References

• Alheit, P. (2015). Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie. Teraźniejszość Człowiek Edukacja, nr 4(72), Tom 18, s. 23–36.
• Bron, A. (2006). Rozumienie uczenia się w teoriach andragogicznych. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 4 (36), s. 7–24.
• Cimiński, P., Piórkowski, P. (2016). Młodzi ulicy i młodzi kreatywni. Idee, wartości, aspi- racje. Stare Miasto: Wydawnictwo Witanet.
• Chorąży, A. (2017). O hiphopowej intertekstualności jako rozmowie. Rap i popkultura: follow-upy i hashtagi. Teksty Drugie, nr 5, s. 129–146.
• Demetrio, D. (2000). Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie. Kraków: Ofi- cyna Wydawnicza „Impuls”.
• Dubas, E. (2017). Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się. Nauki o Wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, nr 1(4), ss. 63–87. Dubas, E. (2011). Uczenie się z biografii Innych – wprowadzenie. W: E. Dubas i W. Świtalski (red.), Uczenie się z biografii innych (s. 5–11). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas, E. i Świtalski, W. (red.). (2011a). Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas, E. i Świtalski, W. (red.). (2011b). Uczenie się z biografii Innych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Golonka-Legut, J. (2015). Uczenie się w perspektywie biograficzności. Perspektywa andragogiczna. Rocznik Andragogiczny, nr 22, s. 101–118.
• Grochocki, D. (2014). Sposoby nadawania znaczeń przestrzeni miejskiej przez różne nurty muzyki hip-hop. W: M. Bonoszkiewicz, F. Czech, P. Winskowski (red.), Miasto. Między przestrzenią a koncepcją przestrzeni (s. 367–373). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego [ebook].
• Jarvis, P. (2012). Transformatywny potencjał uczenia się w sytuacjach kryzysowych. Te- raźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 3 (59), s. 127–136.
• Illeris, K. (2006). Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się. Wrocław: Wydawnictwo DSWE TWP.
• Kleyff, T. (2014). Rzut oka wstecz. W: D. Węcławek, M. Flint, T. Kleyff, A. Cała, K. Ja- czyński (red.), Antologia polskiego rapu. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Kowalewicz, P. (2019). Samplowanie – o co w tym wszystkim chodzi? Pobrane z: https://www. legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/prawo-w-praktyce/news/3364,samplowanie-o- -co-w-tym-wszystkim-chodzi.
• Kubinowski, D. (2010). Przyrodnicze i humanistyczne podstawy badań pedagogicznych. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 29–44). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Sp. z o.o.
• Kukołowicz, T., Jaczyński Jakuza, K. (2015). Dumni z pieniędzy. Artysta jako przedsię- biorca w (sub)kulturze hiphopowej. Zarządzanie w Kulturze, nr 16, z 1, s. 61–79.
• Kukołowicz, T. (2014). Raperzy kontra filomaci. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury. Kukołowicz, T. (2012). Transkrypcja tekstów hip-hopowych (rapu) w świetle teorii wiersza. Teksty Drugie, nr 6, s. 229–245.
• Kusiak, R. (2018). Wizerunek rodziny we współczesnym przekazanie muzyki hip-hopowej. Biuletyn Edukacji Medialnej, nr 2, 27–43.
• Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Łętocha, D. (2020). Co łączy rapera i bibliotekę. RAP BIBLIOTEKA! Pobrane z: Co łączy rapera i literaturę? RAP BIBLIOTEKA! – Kulturalne Media.
• Majewski, P. (2021). Rap w służbie narodu. Nacjonalizm i kultura popularna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Uniwersytet SWPS.
• Majewski, P. (2015). Rap jako muzyka tożsamościowa: od czarnego getta do polskiego pop-nacjonalizmu. Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, nr 47, s. 57–79.
• Mazurek, E. (2019). Biograficzność i kapitał narracyjny jako zasoby w procesie uczenia się człowieka dorosłego. Edukacja Dorosłych, nr 1, ss. 91–101.
• Miszczyński, M. (2014). Wstęp. Hip-hop w Polsce: od blokowisk do kultury popularnej. W: M. Miszczyński (red.), Hip-hop w Polsce. Od blokowisk do kultury popularnej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Podleś, P. (2022). Wizerunek rapera Adama Ostrowskiego na platformie Youtube. Łódzkie Studia Teologiczne, 31 (2022), 3, s. 29–55.
• Pryszmont, M. (2023). Rap story. Biograficzne aspekty uczenia się odczytane z twórczości Taco Hemingwaya. Dyskursy Młodych Andragogów, nr 24, s. 221–240.
• Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Seroka, P. (2018). Czego powinniśmy być świadomi realizując badania biograficzne. Stu- dia i badania naukowe Ateneum. Pedagogika, Rok XII, nr 1.
• Shusterman, R. (1998). Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką. Wroc- ław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Skibińska, E. (2009). Dydaktyka biograficzna – nowy obszar poznawczy andragogiki czy nowa utopia? Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2(46), 51–70.
• Smolińska-Theiss, B., Theiss, W. (2010), Badania jakościowe – przewodnik po labiryncie. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogie (s. 79–102). Gdańsk: GWP.
• Solar. (2020). Beef z koronawirusem. #hot16challenge dla Siemapomaga.pl. Pobrane z: Skarbonka Pomagacza Polski Hip-Hop – Beef z koronawirusem #hot16challenge dla Siepomaga.pl | Siepomaga.pl.
• Solarczyk-Szwec, H. (2015). Cztery ćwiartki biograficznego uczenia się. Rocznik Andragogiczny, nr 22, s. 121–133.

Identifiers

DOI

10.12775/ED.2023.005