W procesie ustalania co jest prawdą objawioną... Socynianie wobec dogmatu Trójcy Świętej

• Authors: Mieczkowski Robert

Title variants

EN

In the process of determining what is the revealed truth... Socinians against the dogma of the Holy Trinity

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In this article we will analyze Andreas Wissowatius’s arguments which were presented in the discussion between two eminent thinkers: the Polish Socinian and Gottfried Wilhelm Leibinz, a German philosopher of the Enlightenment, in the late seventeenth century. This exchange of views makes it possible to observe the philosophical premises that led Andreas Wissowatius to reject the dogma of the Holy Trinity. The discussion, from which the Antitrinitarians arguments were quoted, became very well known among European theologians and philosophers, mainly due to the reputation which was decades later enjoyed by Leibniz. The discussion became known in Germany thanks to Lessing who was an editor and commentator of the dispute about the Holy Trinity as well as an advocate of tolerance, and a German writer of the Enlightenment.

Keywords

PL

socynianie; filozofia braci polskich; dogmat Trójcy Świętej; Andrzej; Wiszowaty (1608–1678); Gottfried Wilhelm Leibniz (1646–1716)

EN

Socinians; Polish Brethren philosophy; the dogma of the Holy Trinity; Andreas Wissowatius; Gottfried Wilhelm Leibniz

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
• Journal: Łódzkie Studia Teologiczne
• Year: 2015
• Volume: 24
• Issue: 1
• Pages: 77-90

Contributors

author

Mieczkowski Robert

• Instytut Politologii UKSW, Warszawa

References

• Gosławski A., Rozprawa o osobie. Odpowiada się w niej na te argumenty, przy pomocy, których Jakub Martini … w II księdze dzieła „O trzech osobach Boga” usiłuje zaprzeczać temu, co wywodzi autor traktatu przeciw Keckermannowi w części III swego traktatu, tj. zarówno na temat osoby rozumianej ogólnie, jak i definicji osoby Bożej, która to definicja, jak się zwykle mniema, została przekazana przez Justyna (łac. Adami Goslavi a Bebelno Disputatio De Persona. In qua Jacobo Martini, Profesori Witembergensi, ea in libro secundo de tribus Elohim refellere enitenti, quae ab auctore contra Bartholomeaum Keckermannum, parte tertia disputata sunt, tum de ratione, personae in genere sumptae, tum de definitione Divinae personae, a Justino, ut vulgo crediur, tradita, respondetur), w: Z. Ogonowski, Myśl ariańska w Polsce XVII w. Antologia tekstów, Wrocław– Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1991.
• Huber S., Logika i wiara w sporze Andrzeja Wiszowatego i Gottfrieda Wilhelma Leibniza o Trójcę św., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper 2005.
• Ogonowski Z., Socynianizm polski, Warszawa: Wiedza Powszechna 1960.
• Ogonowski Z., Leibniz i socynianie, Odrodzenie i Reformacja w Polsce 26 (1981), 105–124.
• Ogonowski Z., Socynianizm. Dzieje, poglądy, oddziaływanie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra 2015.
• 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, t. 1–2, wybrał, oprac., wstępem i przypisami opatrzył Z. Ogonowski, Warszawa: PWN 1979.
• Wilbur E.M., A History of Unitarianism. Socinianism and its Antecedents, Harvard 1947.
• Wiszowaty A., O religii zgodnej z rozumem czyli Traktat o posługiwaniu się sądem rozumu także w sprawach teologicznych i religijnych (łac. Andreae Wissowati religio rationalis seu: de rationis iudicio in controversiis etiam theologicis ac religiosis adhibendo tractatus), tłum. E. Jędrkiewicz, wstęp i przypisy Z. Ogonowski, Polska Akademia Nauk, Warszawa: PWN 1960.