Kształcenie logopedów w Polsce - perspektywy rozwojowe

• Authors: Modrzejewska-Szeląg Monika

Title variants

EN

Education of speech and language therapists in Poland – development prospects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie koncepcji i modeli kształcenia logopedów w Polsce oraz perspektyw rozwojowych kształcenia tych specjalistów. Rozpoznania dokonano na podstawie analizy aktów prawnych, literatury przedmiotu oraz wtórnej analizy badań już istniejących. Dziś w kontekście projektu Ustawy o niektórych zawodach medycznych jest to temat bardzo aktualny. Dokument powyższy bowiem z uwagi na wybiórcze, medyczne rozumienie roli logopedów sytuuje ich w miejscu, które zdaniem Polskiego Związku Logopedów, Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, środowiska akademickiego oraz logopedów-praktyków jest niewłaściwe i może znacząco wpłynąć nie tylko na status zawodowy logopedy, jego miejsce w społeczeństwie, ale także na zmianę systemu kształcenia w powyższym zawodzie.

EN

The aim of the article is to show the concepts and models of educating speech therapists in Poland and the development perspectives of educating these specialists. The diagnosis was made on the basis of the analysis of legal acts, literature on the subject and secondary analysis of existing research. Today, in the context of the draft Act on certain medical professions, this topic is prevailing. The document above, due to the selective, medical understanding of the role of speech therapists, places them in a position which, according to the Polish Logopedics Association, the Polish Logopedic Society, the academic community and speech therapists-practitioners, is inappropriate and may significantly affect not only the professional status of a speech therapist, in society, but also change the education system in the said profession.

Keywords

PL

logopedia; logopeda; modele i koncepcje kształcenia logopedów

EN

speech therapy; speech therapist; models and concepts of speech; therapists education

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2023
• Volume: 1(88)
• Pages: 117-131

Contributors

author

Modrzejewska-Szeląg Monika

• Uniwersytet WSB Merito

• https://orcid.org/0009-0007-4080-4192

References

• Antos, D., Demel, G., Styczek, I. (red.). (1967). Jak usuwać seplenienie i inne wady wy- mowy. Warszawa: WSIP Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Białkowska, J., Nowodzielska, K. (2021). Ocena wiedzy Polaków w różnych grupach wiekowych na temat zakresu działań logopedy. W: Soin, J., Wojciechowska, M., Hen- rykowska, G. (red.), Zdrowie. Diagnostyka, profilaktyka, bezpieczeństwo (s. 143–153). Kielce: Wydawnictwo Impuls.https://doroszewski.pwn.pl/haslo/logopedia/
• Dramska, D. (2001a). Proces instytucjonalizacji zawodu logopedy w Polsce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 70–73.
• Dramska, D. (2001b). Profesjonalna tożsamość logopedów w Polsce w świetle przeprowadzonych badań. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 47–49.
• Grabias, S. (1997). Mowa i jej zaburzenia. Audiofonologia, s. 13.
• Grabias, S. (2010–2011). Logopedia – nauka o biologicznych uwarunkowaniach języka i zachowaniach językowych. Logopedia, t. 39–40, s. 9–34.
• Grabias, S. (2017). Jaka jest współczesna logopedia i dokąd zmierza. W: Pluta-Wojciechowska, D., Sambor, B. (red.), Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej (s. 29–35). Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Grabias, S., Ostapiuk, B., Pluta-Wojciechowska, D., Woźniak, T. (2018). Dyskusja po dyskusji na konferencji w Chorzowie, czyli o niektórych problemach logopedii w Polsce. Logopedia, 47–1, s. 369–398.
• Jastrzębowska, G. (1998). Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej. Studia i Monografie nr 26. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 28.
• Kaczmarek, L. (1976). Stan, rozwój i perspektywy logopedii w Polsce. W: L. Kaczmarek (red.), Studia Logopaedica. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 43–47.
• Kaczmarek, L. (1991). O polskiej logopedii. W: Grabias, S. (red.), Przedmiot logopedii. Seria: Komunikacja językowa i jej zaburzenia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 5–25.
• Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy z dnia 7 sierpnia 2014 roku – tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 227 z późn. zm. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2285 oraz Dz.U. z 2022 r. poz. 853).
• Lechta, V. (2011). Wprowadzenie do logopedii. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 15–18.
• Michalik, M. (2015). Transdyscyplinarność logopedii – między metodologiczną koniecznością a teoretyczną utopią. W: Milewski, S., Kaczorowska-Bray, K. (red.), Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 32–46.
• Ostapiuk, B., Pluta-Wojciechowska, D., Grabias, S., Woźniak, T. (2018). Dyskusja po dys- kusji na konferencji w Chorzowie, czyli o niektórych problemach logopedii w Polsce. Logopedia vol. 47, s. 369–398.
• Parol, U. (1971). Kronika. Utworzenie Zakładu Logopedii. Logopedia. Kultura Żywego Słowa, nr 10, s. 202–206.
• Pluta-Wojciechowska, D. (2019). Orofacjologopedia. Logopedia, 48–1, s. 137–158. Pluta-Wojciechowska, D. (2013). Dokąd zmierza logopedia? Forum Logopedyczne, nr 21, s. 9–21.
• Przybyla, O., Woźniak, T. (2012). Project Network for Tuning Standards and Quality of Education programmes for Speech and Language Therapists in Europe. Logopedia Silesiana, nr 1, s. 212–213.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Dz.U., Nr 11, poz. 114.
• Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i przy- padków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub zakładu kształcenia nauczycieli. Dz. U. Nr 50, poz. 400.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przed- szkolach, szkołach i placówkach. Dz.U. 2020 poz. 1280.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 20 kwietnia 1995 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stoso- wania. Dz.U. 1995, nr 48.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 27 kwietnia 2010 r., (Dz.U. Nr 82, poz. 537 z dnia 17.05.2010 r.).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 27 kwietnia 2010 r., (Dz.U. Nr 82, poz. 537 z dnia 17.05.2010 r.).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfi- kacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Dz.U. 2004, nr 265, poz. 2644 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów. Dz.U. 2018 poz. 1861.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w spra- wie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, załącznik nr 3. (Dz.U. 2019 poz. 1450).
• Stasiak, A. (2015). Wizerunek i marka logopedy-eksperta. Forum Logopedy, 8, s. 60–61. Surowaniec, J. (2005). Wartości pedagogiczne logopedii. W: W. Furmanek (red.), Warto- ści w pedagogice. Rzeszów – Warszawa: Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Badań Edukacyjnych, s. 251.
• Tarkowski, Z. (2005). Wizerunek zawodowy i społeczny logopedy. W: M. Młynarska, T. Smereka (red.), Logopedia. Teoria i praktyka (s. 399–407). Wrocław: Agencja Wydawnicza a linea.
• Tarkowski, Z. (2018). Wizerunek i samoocena logopedy. Logopedia, 47–1, s. 399–407. Woźniak, T. (2010). Analiza standardów kształcenia zawodowego logopedów w Polsce. Biuletyn Logopedyczny Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Logopedycznego/1(24), s. 25–30.
• Woźniak, T. (2016). Edukacja Logopedów w UMCS. Historia–teraźniejszość–przyszłość. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova, Nr 1, s. 97–107.
• Woźniak, T. (2017). Logopedia na świecie u progu XXI wieku. W: Pluta-Wojciechowska, D., Sambor, B. (red.), Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej. (s. 65–79). Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.

Identifiers

DOI

10.12775/ED.2023.009