Prowincja jako świat „na opak” – Emancypantki Bolesława Prusa

• Authors: Magdalena Rumińska

Title variants

EN

COUNTRY AS „TOPSY-TURVY” WORLD – EMANCYMPANTKI (THE NEW WOMAN) BY BOLESLAW PRUS

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The subject of analysis in this article is the category of space – strictly speaking the vision of country town from the Prus’s novel: Iksinow. This paltry, unworldly place is so different at first sight from Warsaw but in essence Iksinow is a miniature of Warsaw. The result of analysis shows that literary vision of country town was formed with use of elements of carnival poetics, grotesque and caricature. The same rule applies to the citizens of Iksinow (and Warsaw): a portrait gallery of human types which populate the space of town. Those types are not normal people, they are disguiser-like; the Warsaw lifestyle they copy becomes a parody. As a result Iksinow appears as “topsy-turvy” world: according to inept rules everything happens different than it should be, but for the inhabitants of Iksinow it iss a natural order. First to mention is the reversal of social roles and change of personalities between males and females (despotic females, effeminate males). Daily life is based on reversed rules and values: church is a place for gossiping and socializing, insignificant events are subjects for gossiping when real scandal is passed over in silence, labour is something to be ashamed of, innocent persons become victims of aspersions or commit suicide.

Keywords

EN

„TOPSY-TURVY” WORLD; THE NEW WOMAN; BOLESLAW PRUS

• Publisher: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Instytut Teologiczny im. Jana Kantego w Bielsku-Białej, Książnica Beskidzka
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2012
• Volume: 10
• Issue: 2(19)
• Pages: 177-190

Contributors

author

Magdalena Rumińska

• Università degli Studi di Napoli „l’Orientale”, Via Duomo, 219, 80134 Napol

References

• J. Tomkowski, Mój pozytywizm, Warszawa 1993. A. Martuszewska, Poetyka przestrzeni miasta w powieści klasycznego realizmu, [w:] Miasto – kultura – literatura: wiek XIX, red. J. Data, Gdańsk 1993. A. Stoff, Poetyka i semantyka literackich zobrazowań przestrzeni miasta, [w:] tenże, Studia z zakresu teorii literatury i poetyki historycznej, Lublin 1997. S. Furmanik, Uwagi o „Emancypantkach” Bolesława Prusa, [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu, Wrocław 1976. Z. Szweykowski, Twórczość Bolesława Prusa, Warszawa 1972. J. Zajkowska, „Emancypantki” Prusa i „Wyzwolona” Gomulickiego – dwie powieści o obcości i niespełnieniu na drodze do kobiecości, [w:] Bolesław Prus. Pisarz – publicysta – myśliciel, Lublin 2003. T. Sobieraj, Twórczość Bolesława Prusa a konwencje powieści rozwojowej, [w:] Bolesław Prus. Pisarz – publicysta – myśliciel, Lublin 2003. J. Kulczycka-Saloni, Z dziejów Dickensa w Polsce: „Emancypantki” a „Bleak House”, „Prace Polonistyczne” 1947, seria V. B. Prus, Emancypantki, [w:] Tenże, Pisma wybrane, Warszawa 1954. S. Fita, Plotka w twórczości Bolesława Prusa, [w:] Mieszczaństwo i mieszczańskość w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku, red. E. Ihnatowicz, Warszawa 2000. J. Kulczycka-Saloni, Bolesław Prus. Profile, Warszawa 1975. M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970. M. Bachtin , Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, Kraków 1975. E. Pieścikowski, „Emancypantki” Bolesława Prusa, Warszawa 1970. E. Ihnatowicz, Miasto kryminalne?, [w:] Miasto – kultura – literatura: wiek XIX, red. J. Data, Gdańsk 1993. E. Paczoska, Odkrywanie prowincji – w kręgu doświadczeń literatury postyczniowej, [w:] Doświadczenie prowincji w literaturze polskiej w II połowie XIX i XX wieku, red. E. Paczoska i R. Chodźko, Białystok 1993. M. Bachtin, Funkcje oszusta, błazna i głupca w powieści, [w:] tenże, Problemy literatury i estetyki, przeł. W. Grajewski, Warszawa 1982. M. Warneńska, Warszawskim szlakiem Prusa, Warszawa 1978. W. Klemm, „Była niedziela”. Dni świąteczne w powieściach Bolesława Prusa, [w:] Trzy pokolenia. Pamięci Profesor Janiny Kulczyckiej-Saloni, Warszawa 1998.