PL
Wstęp: Artykuł dotyczy poczucia koherencji i stylów radzenia sobie ze stresem w grupie adolescentów wychowywanych w domach dziecka i w domach rodzinnych. W pierwszej części zaprezentowano krótką charakterystykę funkcjonowania młodzieży z placówek opiekuńczo-wychowawczych. Opisano funkcje domów dziecka i domów rodzinnych. Przybliżono zagadnienie poczucia koherencji i radzenia sobie ze stresem w badaniach nad młodzieżą. Metoda: Porównano poziom poczucia koherencji oraz strategii radzenia sobie ze stresem u młodzieży wychowywanej w domach dziecka i w domach rodzinnych. Z wykorzystaniem kwestionariuszy SOC-29 i CISS przebadano grupę 90 nastolatków w wieku 15-19 lat. Pośród respondentów znalazło się 40 adolescentów wychowywanych w domach dziecka i 50 adolescentów wychowywanych w domach rodzinnych. Wyniki: W grupie młodzieży wychowywanej w domach dziecka zaobserwowano ujemne zależności pomiędzy poczuciem zrozumiałości a stylem skoncentrowanym na unikaniu i poszukiwaniem kontaktów towarzyskich. W grupie młodzieży wychowywanej w domach rodzinnych zaobserwowano ujemną zależność pomiędzy poczuciem koherencji, poczuciem zrozumiałości i zaradności a stylem skoncentrowanym na emocjach oraz dodatnią zależność pomiędzy poczuciem zrozumiałości i stylem skoncentrowanym na zadaniu. Poziom zaradności okazał się istotnie wyższy w grupie młodzieży wychowywanej w domach rodzinnych, w porównaniu do adolescentów wychowywanych w domach dziecka. Młodzież wychowywana w domach rodzinnych istotnie częściej, niż ich rówieśnicy z domów dziecka, wykorzystuje strategie skoncentrowane na zadaniu. Młodzież wychowująca się w domach dziecka i posiadająca kontakt z rodzinami własnymi istotnie częściej, w porównaniu do nastolatków wychowujących się w domach dziecka i nie posiadających kontaktu z rodzinami własnymi, wykorzystuje strategie skoncentrowane na unikaniu oraz poszukiwaniu kontaktów towarzyskich. Wnioski: Występują różnice w zakresie natężenia poziomu poczucia koherencji oraz stosowania adaptacyjnych strategii radzenia sobie ze stresem w grupie młodzieży z domów dziecka i domów rodzinnych. Kontakty z rodziną pochodzenia powodują u młodzieży z domów dziecka nasilenie częstości korzystania z dysfunkcyjnych strategii radzenia sobie ze stresem.