PL
W opiniach respondentów oddziaływanie turystyki na stan zabytków architektury ma charakter wielowątkowy i obejmuje kwestie społeczne, organizacyjne oraz w mniejszym stopniu ekonomiczne. Przeważały komentarze akcentujące umiarkowanie korzystny wpływ turystyki na ochronę zabytków architektury (chroni: 35% wskazań i chroni niewiele: 44% wskazań) (tab. 14). Respondenci zauważyli także, że turystyka może być czynnikiem degradującym zabytki architektury (niszczy niewiele: 53% wskazań, niszczy: 44% wskazań), unikano jednak skrajnych ocen (tab. 15). Opinie respondentów uwzględniały także indywidualną rolę turystów w ochronie zabytków architektury (tab. 16). Najmniej odpowiadających (27,4%) było zdania, że indywidualni turyści przyczyniają się do poprawy (odp. zdecydowanie tak i chyba tak) stanu zachowania zabytków architektury. Ponad 36% ankietowanych twierdziło, że indywidualni turyści nie przyczyniają się do poprawy stanu zachowania zabytków architektury (odp. zdecydowanie nie i chyba nie). Kolejne 36% ogółu respondentów nie wyraziło zdania na ten temat. Odpowiedzi pozytywne koncentrowały się zwłaszcza w powiatach o szczególnym znaczeniu turystycznym tj. jeleniogórskim i kłodzkim. Skalę intensywności negatywnych procesów związanych z oddziaływanie turystyki na stan zachowania zabytkowych budowli badana grupa określiła jako umiarkowany lub niewielki. Uzasadniając swoje opinie respondenci wymieniali przede wszystkim: naganne zachowanie się turystów manifestujące się zaśmiecaniem terenów wokół obiektów zabytkowych, wandalizmem (np. graffiti na zabytkowych murach), a niekiedy także kradzieżami drobnych detali architektonicznych. nadmierną eksploatację niektórych zabytków dla celów komercyjnych i turystycznych, tzn. wyzyskiwanie ich możliwości użytkowych bez prowadzenia koniecznych bieżących prac konserwatorskich i remontowych. Jedną ze zmiennych dotyczących badanych turystów i mieszkańców było zainteresowanie zabytkami architektury. Nie uzyskano jednak dowodów, żeby zainteresowanie obiektami zabytkowymi determinowało jakąś szczególną troskę o te obiekty.