MIENIE ZWANE PODWORSKIM W MUZEUM NARODOWYM W WARSZAWIE

• Authors: Karecka, Lidia Małgorzata

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia włączonych do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie (MNW) przedmiotów o charakterze zabytkowym, przejętych przez władze wykonawcze PRL, w ramach reformy rolnej (1944–1948). Przybliża wyjątkowo skomplikowane prawnie oraz trudne społecznie zjawisko integracji przejętych dzieł sztuki z galeriami muzealnymi. Opisuje rozwiązania zastosowane w MNW w latach 90. XX w., kiedy to na drodze porozumienia z właścicielami, bez konieczności odwoływania się do sądu, większość z przejętych przedmiotów została zwrócona lub przeznaczona do zakupu. Taki sposób rozwiązywania problemu przyjął ówczesny dyrektor Muzeum, prof. Włodzimierz Godlewski, kierując się prawną drogą postępowania. Autorka przytacza liczne przepisy prawne i ich interpretacje, które obowiązywały i nadal obowiązują dyrektorów muzeów w zakresie postępowania w kontekście mienia podworskiego. Koryguje mylne przeświadczenie o wyolbrzymionej ilości przedmiotów tzw. mienia podworskiego, włączonych do zbiorów MNW. Opisuje przykłady zwrotu w latach 90. XX w. większości z tych przedmiotów, wskazując jednocześnie na trudności w ich identyfikacji w zbiorach muzealnych. Bazą dla treści artykułu była oryginalna archiwalna dokumentacja. Opisane na jej podstawie przypadki przejmowania mienia podworskiego, wskazują na ważną rolę muzealników w ratowaniu dzieł sztuki pozostawionych w majątkach ziemskich, po wywłaszczeniu z nich właścicieli. Artykuł zawiera również wątek osobisty jego autorki, biorącej udział w prowadzeniu i finalizowaniu spraw. Przytoczone w artykule fakty zaprzeczają tezie o bezczynności MNW w zakresie badania proweniencji zbiorów i pozostawania głuchym na wnioski restytucyjne właścicieli, których przedmioty o charakterze artystycznym i zabytkowym zostały włączone do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

• Publisher: National Heritage Board of Poland; http://www.kobidz.pl
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2012
• Volume: 53
• Pages: 44-57

Contributors

author

Karecka, Lidia Małgorzata