ALEKSANDER GIEYSZTOR – PIERWSZY DYREKTOR ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE

• Authors: Mrozowski, Przemysław

Abstracts

PL

Aleksander Gieysztor (1916–1999) był bez wątpienia jednym z najwybitniejszych przedstawicieli humanistyki polskiej XX wieku. Uważał się za historyka, a jego podstawowym miejscem pracy był Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, zaś zainteresowania badawcze koncentrowały się wokół zagadnień kultury średniowiecznej. Muzealnikiem stał się, trochę wbrew własnej woli, w ostatnich dziesięcioleciach swojej aktywności zawodowej, obejmując w 1980 r. stanowisko dyrektora odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie. Choć uważał się za historyka, Gieysztor był dobrze przygotowany do pełnienia tej funkcji, zawsze bowiem darzył wielkim zainteresowaniem źródła artystyczne, równie dlań ważne i czytelne jak narracja dziejopisa, akt prawny, czy zapiska kronikarska. Dał tym zainteresowaniom wyraz w licznych publikacjach, a także tworząc program i kierując w latach 1948–1955 pracami Zespołu Badań nad Początkami Państwa Polskiego. Zamek warszawski – ze względu na doniosłą rolę historyczną i symboliczną – zajął szczególne miejsce w działalności Gieysztora. Od samego początku wspierał on Stanisława Lorentza w staraniach o odbudowę Zamku, zaniechaną przez komunistyczne władze Polski. W 1971 r. został członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku, w którym kierował Komisją Archeologiczno-Historyczną. Od 1973 r. wszedł w skład zarządu tzw. Kuratorium Zamkowego – zespołu pełniącego kolegialnie funkcje dyrekcji. Wrażliwość estetyczna i erudycja artystyczna, a także głęboka znajomość kultury staropolskiej pozwoliły Gieysztorowi znakomicie odnaleźć się w gronie uczonych decydujących o kształcie i programie edukacyjnym odbudowywanego Zamku. Potem zaś – już samodzielnie – spełniać się w roli dyrektora kierującego jego urządzaniem. Była to – jak sam przyznawał – największa jego przygoda intelektualna w ostatnich dziesięcioleciach działalności naukowej. Traktował ją jako swą powinność – służbę wobec społeczeństwa złaknionego symboli kształtujących tożsamość historyczną.

Keywords

PL

Aleksander Gieysztor; mediewistyka; Zamek Królewski w Warszawie; odbudowa zabytków; rekonstrukcja

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2020
• Volume: 61
• Pages: 181-191

Dates

published

2020-08-11

Contributors

author

Mrozowski, Przemysław

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0014.3515