Filozoficzne pytania o czas

• Authors: Janowski, Jarosław Maciej

Abstracts

PL

W artykule następuje próba ukazania istotnej roli zagadnienia czasu w rozważaniach prowadzonych na terenie filozofii. Jednocześnie wskazuje się na trudności, jakie pojawiają się w dyskursie filozoficznym, gdy próbuje się opisać i zrozumieć „fenomen czasu”. W filozoficznych badaniach nad czasem można wyróżnić specyficzne pytania, jakie stawia się w odniesieniu do czasu. Prowadzi to do wyróżnienia trzech płaszczyzn (ontologicznej, psychologicznej i epistemologicznej) w badaniach nad czasem. Owe płaszczyzny są najbardziej podstawowymi aspektami, w jakich można rozpatrywać „fenomen czasu”. Uszczegółowienie badań w ramach ontologicznego aspektu czasu daje możliwość utworzenia typologii sposobów jego ujmowania. Pomocne w tym okazują się kategorie ontologiczne rzeczy (substancji), zdarzeń, procesów, jak i nowa „kategoria ontologiczna” – w której podstawą ontyczną świata staje się człowiek. Ostatecznie typologia sposobów ujmowania czasu ze względu na jego status ontyczny przyjmuje postać kontinuum z trzema charakterystycznymi punktami: 1) realizmem, 2) arealizmem oraz 3) szerokim pograniczem pomiędzy realizmem i arealizmem.

Keywords

PL

filozoficzne koncepcje czasu; ontologia czasu; eternalizm; prezentyzm; relacje między filozofią a psychologią

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Psychologia Wychowawcza
• Year: 2017
• Volume: 54(12)
• Pages: 134-152

Dates

published

2018-04-18

Contributors

author

Janowski, Jarosław Maciej

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0011.7863