MUZYKA I MORALNOŚĆ: Z biblioteki kompozytora: Marie Gjertz i jej wizja muzyki z punktu widzenia moralnego oraz religijnego

• Authors: Gamrat, Małgorzata

Abstracts

PL

W zbiorach Liszt Ferenc Emlékmúzeum és Kutatóközpont można znaleźć dość osobliwąpozycję, jaką jest rozprawa Marie Gjertz La musique au point de vue moral et religieux(Gjertz 1859).Marie Gjertz (1819–1862) była francusko-norweską pianistką, kompozytorką, feministkąi pisarką, której bliskie były zarówno socjalistyczne idee Fouriera, jak i katolicka teologia.W artykule przedstawiam założenia Gjertz wyłożone w jej książce, w której pisze onaw oryginalny sposób o muzyce instrumentalnej, widząc jej podstawowe reguły w katolickichwartościach moralnych. Gjertz prezentuje listę muzycznych grzechów (np. grzech pychyw sonatach fortepianowych Beethovena), które łączy z teoriami muzycznymi – szczególniez teorią harmonii François-Josepha Fétisa (1844) i jego ideą porządku wszechtonicznego.Antidotum na muzyczne grzechy autorka znajduje z katechizmie katolickim; w kontemplacjii zrozumieniu boskiej miłości, która jest źródłem piękna. Według niej, najważniejszymelementem w muzyce jest rytm, w którym można zobaczyć prawdziwe ludzkieuczucia, będące źródłem wewnętrznych poruszeń duszy i w konsekwencji – muzyki.Marie Gjertz wskazuje także najcięższe grzechy muzyczne, jakimi są: sztuka dla sztuki,porzucenie muzyki gregoriańskiej, bunt, błędna ocena własnych możliwości (Cramer,Kalkbrenner, Hummel) oraz odrzucenie uczucia jako źródła inspiracji.

Keywords

PL

Marie Gjertz; music and morality; music and religion; Sin in Music; Ludwig van Beethoven; François-Joseph Fétis; Franz Liszt

• Publisher: Uniwersytet Gdański
• Journal: Miscellanea Anthropologica et Sociologica
• Year: 2015
• Volume: 16(3)
• Pages: 128-143

Contributors

author

Gamrat, Małgorzata

Identifiers

DOI

10.5604/20842937.1186516