FLORE TROPICALE. KOLEKCJA IKONOGRAFICZNA WŁADYSŁAWA MICHAŁA ZALESKIEGO W OGRODZIE BOTANICZNYM WYDZIAŁU BIOLOGII UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

• Authors: Mączewska, Katarzyna

Title variants

EN

FLORE TROPICALE. WŁADYSŁAW MICHAŁ ZALESKI’S ICONOGRAPHIC COLLECTION AT THE BOTANIC GARDEN OF THE UNIVERSITY OF WARSAW FACULTY OF BIOLOGY

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Ogrodzie Botanicznym Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (UW) znajduje się interesująca kolekcja ikonograficzna licząca 168 oprawnych w skórę i tłoczonych na grzbietach tek, zawierających ok. 32 000 rycin, rysunków oraz druków z wizerunkami roślin z różnych części świata. Jej twórcą jest katolicki duchowny, patriarcha antiocheński, podróżnik oraz botanik – amator, Władysław Michał Zaleski (1852–1925), który przez blisko 30 lat, pełniąc funkcję delegata apostolskiego Indii Wschodnich, kolekcjonował ilustracje różnych okazów flory ze szczególnym uwzględnieniem tej tropikalnej, od której nazwał cały zespół – Flore Tropicale. Niniejszy tekst ma na celu zaprezentowanie dotychczasowych badań nad powrzechnie nieznaną historią kolekcji i sylwetką jej twórcy, uwzględniając przy tym stan jej zachowania oraz sposoby opracowania i udostępniania. Po śmierci Zaleskiego w 1925 r. jego spadkobierca Michał Stanisław Kossakowski, przy współpracy Muzeum Narodowego w Warszawie, przywiózł kolekcję z Rzymu do Warszawy i przekazał zapewne Polskiemu Państwowemu Muzeum Przyrodniczemu przy UW; później przeniesiono ją do Zakładu Systematyki i Geografii Roślin UW. II wojnę światową przetrwała ukryta w bibliotece Szkoły Handlowej. Po wojnie powróciła na Uniwersytet, a następnie przekazano ją Ogrodowi Botanicznemu UW, gdzie znajduje się do tej pory. Przez lata Flore Tropicale znana była tylko specjalistom i jako materiał badawczy oraz ilustracyjny służyła pokoleniom botaników. W 2012 r., dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Audiowizualnego, w ramach programu Dziedzictwo Cyfrowe (program operacyjny „Digitalizacja”), Fundacja UW oraz Ogród Botaniczny UW zrealizowali pierwszy etap projektu nazwanego „Botaniczne Archiwalia”, obejmujący zabezpieczenie, digitalizację, Opracowanie i udostępnienie on-line m.in. części kolekcji patriarchy Zaleskiego. Dzięki wsparciu Fundacji Archeologii Fotografii (http://www.archeologiafotografii.pl/) zdigitalizowano 10% całego zbioru. Zwieńczeniem prac było udostępnienie bazy danych o nazwie FLORATHECA (http://www.ogrod.uw.edu.pl/floratheca). Od przewiezienia do Warszawy aż po dziś dzień Flore Tropicale zachowała swoje funkcje dydaktyczne, jest cennym materiałem porównawczym i naukowym a także popularyzatorskim. Dzięki zaangażowaniu i pomocy specjalistów z różnych dziedzin może zostać dalej należycie zabezpieczona, opracowana, zdigitalizowana oraz wypromowana.

EN

The Botanic Garden of the University of Warsaw Faculty of Biology houses an interesting iconographic collection of 168 leather bound, embossed folders with approx. 32,000 graphs, figures and prints presenting plants from various parts of the world. It was created by a Catholic priest, patriarch of Antioch, traveller and amateur botanist, Władysław Michał Zaleski (1852–1925), who for nearly thirty years, while acting as an apostolic delegate to the East Indies, gathered illustrations of different species of flora, with particular consideration to tropical ones, after which he named the entire collection, Flore Tropicale. This text aims at presenting the current state of studies over the universally unknown history of the collection and the profile of its creator, taking into account the condition of the collection’s preservation and manners of its compilation and making it available. Following Zaleski’s death in 1925, his heir, Michał Stanisław Kossakowski, in co-operation with the National Museum in Warsaw, brought the collection from Rome to Warsaw, and presumably gave it to the Polish National Museum of Nature by the University of Warsaw; subsequently, it was transferred to the Department of Plant Systematic and Geography of the University of Warsaw. The collection survived the World War II hidden in a library of the School of Commerce. After the war it was returned to the University, to be later transferred to the University of Warsaw Botanic Garden, where it has been kept to date. For years, Flore Tropicale had been known only to specialists, and it had served as research and illustrative materials to generations of botanists. In 2012, thanks to support offered by the National Audiovisual Institute as part of the Digital Heritage programme (operational programme: Digitisation), the University of Warsaw Foundation and the University of Warsaw Botanic Garden accomplished the first stage of the project named Botanic Archives, consisting, among other things, in protecting, digitising and designing a part of Zaleski’s collection, and making it available online. With the support of the Archaeology of Photography Foundation (http://www.archeologiafotografii.pl/), 10% of the whole collection was digitised. The work was successfully completed with the provision of access to a database named FLORATHECA (http://www.ogrod.uw.edu.pl/floratheca). Since its arrival in Warsaw until today, Flore Tropicale has maintained its educational functions and it has been a valuable comparative, scientific and outreach material. Thanks to commitment and assistance of experts specialising in different fields, it can be further duly preserved, developed, digitalised and promoted.

Keywords

PL

Władysław Michał Zaleski (1852–1925); Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego; Botaniczne Archiwalia; kolekcja Flore Tropicale; Floratheca; digitalizacja

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2014
• Volume: 55
• Pages: 107-117

Contributors

author

Mączewska, Katarzyna

Identifiers

DOI

10.5604/04641086.1118942