MIECZYSŁAW TRETER (1883–1943) – PREKURSOR MUZEOLOGII POLSKIEJ

• Authors: Wawrzak, Małgorzata

Abstracts

PL

Mieczysław Treter to postać nietuzinkowa, historyk sztuki, estetyk, praktyk muzealny i teoretyk- -muzeolog, człowiek wielu profesji, publicysta, wykładowca, redaktor pism, członek licznych organizacji, propagator sztuki polskiej za granicą, menadżer, organizator wystaw. W okresie międzywojennym był jednym z najbardziej wpływowych krytyków i teoretyków sztuki. W środowisku muzealnym znany jest głównie jako autor, wznowionej ostatnio, publikacji z 1917 r. pt. Muzea współczesne. Studjum muzeologiczne. Początki, rodzaje, istota i organizacja muzeów. Publiczne zbiory muzealne w Polsce i przyszły ich rozwój. Mieczysław Henryk Treter urodził się 2 sierpnia 1883 r. we Lwowie. W 1904 r. podjął pracę w Muzeum Książąt Lubomirskich, jako stypendysta Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. W 1910 r. został kustoszem tego muzeum i funkcję tę pełnił do wybuchu I wojny światowej. Uczestniczył w I Zjeździe muzeologów polskich, zorganizowanym 4 i 5 kwietnia 1914 r. w Krakowie. W czasie wojny przebywał w Charkowie i na Krymie, tam napisał swoją najważniejszą rozprawę Muzea współczesne. W 1917 r. przeniósł się do Kijowa, gdzie zaangażował się w działalność społecznego ruchu opieki nad zabytkami polskimi na terenie dawnego imperium rosyjskiego. W 1918 r. wrócił do Lwowa, został członkiem krajowego Grona Konserwatorskiego Galicji Wschodniej oraz ponownie objął stanowisko kustosza zbiorów w Muzeum im. XX Lubomirskich, a następnie dyrektora placówki. 4 lutego 1922 r. Mieczysław Treter został powołany na stanowisko dyrektora Państwowych Zbiorów Sztuki, którą to funkcję pełnił do roku 1924. W 1926 r. został dyrektorem Towarzystwa Szerzenia Sztuki Polskiej Wśród Obcych – organizacji, której nadrzędnym zadaniem było promowanie w kraju i za granicą dzieł artystów polskich. Zmarł 25 października 1943 r. w Warszawie. Uporządkowanie wiedzy teoretycznej i raport o istniejących muzeach w kraju pozbawionym państwowości w książce Muzea współczesne stworzyły bazę wyjściową dla jej autora, gdy po odzyskaniu niepodległości formułował projekt organizacji zbiorów państwowych. Propozycje Tretera miały uregulować powikłane w okresie zaborów losy polskich instytucji muzealnych, aby dorównując poziomem muzeom zagranicznym, mogły jednocześnie stać się czynnikiem wpływającym na wzrost prestiżu młodego państwa.

Keywords

PL

Mieczysław Treter (1883–1943); muzeologia; muzeum; klasyfikacja zbiorów; polityka muzealna

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2019
• Volume: 60
• Pages: 273-284

Dates

published

2019-09-25

Contributors

author

Wawrzak, Małgorzata

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.5008