W 100-LECIE MUZEUM OKRĘGOWEGO ZIEMI KALISKIEJ O POCZĄTKACH MUZEUM W KALISZU

• Authors: Barańska, Iwona

Abstracts

PL

Muzeum kaliskie obchodzi 100-lecie istnienia. Okoliczności jego powstania są na tyle skomplikowane, że data jego założenia rozciąga się na lata 1906-1914. Pierwsze głosy nawołujące do założenia muzeum w powiązaniu z publiczną biblioteką pojawiły się już w 1879 r., ale w ówczesnej sytuacji społecznej i politycznej nie odniosły skutku. Dopiero w rok po rewolucji 1905 r. powstała sekcja muzealna przy kaliskim Oddziale Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu. Jej celem było założenie muzeum starożytności i muzeum przemysłowego. Niestety, w związku z brakiem środków finansowych i odpowiedniej siedziby ograniczono się jedynie do zbierania eksponatów historycznych, archeologicznych i artystycznych nie udostępnianych publicznie. W 1909 r. organizatorki Wystawy Pracy Kobiet wystąpiły z inicjatywą założenia muzeum szkolnego zwanego również muzeum pomocy i pokazów. Szybko zebrało ono olbrzymią kolekcję i cieszyło się szerokim poparciem społecznym gdyż podporządkowane było zadaniom edukacji szkolnej. W 1910 r. w ramach kaliskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego założonego w 1908 r., powołano sekcję muzealną, której celem było założenie Muzeum Krajoznawczego gromadzącego przede wszystkim zbiory etnograficzne. Istniały zatem w Kaliszu aż 3 różne instytucje dążące do powołania muzeum. W efekcie ich działania 17.12.1911 r. otwarto pierwsze kaliskie muzeum eksponujące jednak tylko zbiory muzeum szkolnego i kolekcję etnograficzną przekazaną przez S. Graeve kaliskiemu PTK (Polskiemu Towarzystwu Krajoznawczemu). Już wkrótce rozpoczęto poszukiwania nowej siedziby gdyż okazało się, że zajmowane pomieszczenia są zbyt małe dla zgromadzonych zbiorów. 17 maja 1914 r. otwarto nową siedzibę kaliskiego muzeum. Tym razem, w dużym 5-pokojowym lokalu znalazły miejsce ekspozycji wszystkie kolekcje: szkolna, etnograficzna i wreszcie, po raz pierwszy udostępniona, starożytności. Okoliczności powstawania kaliskiego muzeum był to więc długotrwały, kilkuletni proces, w efekcie którego różne instytucje wypracowały model wspólnego działania. Jest to zjawisko typowe dla ówczesnych czasów i sytuacji panującej w zaborze rosyjskim. Trudności związane z powołaniem i działalnością tego muzeum wynikały z faktu, iż była to instytucja całkowicie społeczna, pozbawiona jakiegokolwiek finansowego wsparcia państwa i jego opieki. Opierała się na pracy niewielkiej grupy miejscowych społeczników i pasjonatów, którzy musieli udźwignąć trud powstania muzeum, jego utrzymania a także funkcjonowania.

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2010
• Volume: 2010(51)
• Pages: 114-125

Contributors

author

Barańska, Iwona