Tożsamość narracyjna: Transcendowanie skończoności egzystencjalnej poprzez opowieść. W kręgu filozofii Paula Ricoeura.

• Authors: Jakubowski, Jarosław

Abstracts

PL

Zdaniem Ricoeura skończoność egzystencjalna wyznaczona jest zarówno poprzez inność„zewnętrzną” w stosunku do bytu egzystującego (świat, Inni), jak i poprzez inność„wewnętrzną” (ciało własne, sumienie). Splot tych dwóch typów inności, a tym samymkwintesencję skończoności egzystencjalnej wyraża figura „zawężonego otwarcia na świat”.Ricoeur, ukazując różnorakie typy zawężenia otwarcia na świat, wskazuje zarazem, żekażdemu z tych typów można przyporządkować pewnego rodzaju sposób jego transcendowania.Czy jednak, zgodnie z koncepcją Ricoeurowską, istnieje jakiś uniwersalnysposób transcendowania zawężenia otwarcia na świat, obejmujący wszystkie typy tegożzawężenia? Są podstawy, by sądzić, iż rolę takiego uniwersalnego sposobu transcendowaniazawężenia otwarcia na świat mogłaby odgrywać, według Ricoeura, vouloir dire (chęćpowiedzenia, oznaczanie, wysławialność) w swej najbardziej bodajże rozwiniętej postaci,to znaczy vouloir dire, przybierająca postać opowieści (chodzi o opowieść w znaczeniubliskim Arystotelesowskiemu mythos). Dlaczego opowieść? Po pierwsze dlatego, żeopowieść pozwala spojrzeć niejako z dystansu na wszelkie zawężenie otwarcia na świat,będące udziałem człowieka. Opowieść skłania człowieka do rozpoznania perspektywicznejodsłony świata właśnie jako perspektywicznej odsłony świata. Po drugie dlatego, żeopowieść, odsłaniając przed człowiekiem coraz to nowe możliwości bycia, skłania go domniej lub bardziej radykalnej modyfikacji relacji, które człowiek zawiązuje ze światem,a także z sobą samym.

Keywords

PL

limitation of openness; the World; transcending; an existing being; the otherness; the narrative

• Publisher: Uniwersytet Gdański
• Journal: Miscellanea Anthropologica et Sociologica
• Year: 2016
• Volume: 17(2)
• Pages: 27-40

Contributors

author

Jakubowski, Jarosław