PL
Artykuł – kolejny o tej tematyce publikowany w „Muzealnictwie” – stanowi 1. część większego opracowania dotyczącego przemieszczeń dóbr kultury po II wojnie światowej, w szczególności funkcjonowania składnic, w których gromadzono te dobra, zakładanych i prowadzonych przez administrację polską za przesuwającym się frontem. Tym razem podjęte zostały zagadnienia związane ze składnicami na Pomorzu Gdańskim. Część 1. omawia sprawy związane z sytuacją geopolityczną województwa gdańskiego, w tym szczególnie miasta Gdańska. Przedstawia uwarunkowania historyczne, w których administracja polska prowadziła tzw. akcję rewindykacyjną. Zwraca uwagę na kształtowanie się władz polskich i wpływ sposobu ich pracy na realizację stawianych celów: organizowanie życia społecznego, ratowanie, pomimo niewystarczających środków, dzieł sztuki poprzez penetrację terenów pozamiejskich w poszukiwaniu ukrytych dóbr, zakładanie zbiornic, składnic i lapidariów dla dóbr kultury uratowanych spod zgliszczy, pozostałych po przejściu frontu i działalności Armii Czerwonej oraz dla wywiezionych z miast przez niemiecką służbę ochrony zabytków. W artykule wymieniono miejsca ulokowania przez administrację niemiecką zabytków na terenie województwa gdańskiego. W nich zbiory zabytków ruchomych przetrwały działania wojenne i – te nie rozgrabione przez okoliczną ludność oraz radzieckie komendantury, odnajdywane, ratowane – były zwożone do składnic zorganizowanych przez delegatów Ministerstwa Kultury i Sztuki. O organizowaniu i funkcjonowaniu składnic polskich oraz losach zabytków w nich zgromadzonych mówić będzie 2. część artykułu.