Działalność naukowa PMA

• Authors: Wojciech Nowakowski

Title variants

EN

Scientific Activity of the State Archaeological Museum

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

One of the responsibilities of the State Archaeological Museum (PMA) instituted by the Ordinance of the President of the Polish Republic (1928) was to be a “state institution for researches and studies”, its key objective being to “study prehistory, primarily that of the territory of the Polish State”. The focus placed on the research activity followed from the specific nature of an archaeological museum, which for its collections relies almost entirely from scientific research – ie, excavations. Moreover, its collections require a much more careful scientific treatment than for instance, those of art museums. Achievements of the PMA in the field of science and research are best illustrated by publications, first of all, articles published in the “Wiadomości Archeologiczne” journal, starting from volume X brought out by the Museum itself. As early in 1928 the PMA staff were engaged in investigating, more and less extensively, of 76 sites, the results of which were subsequently published in “Wiadomości Archeologiczne”. Even in the first volume of the journal published by the Museum attention is drawn by an extensive article by Zygmunt Szmit of the PMA, dealing with “the study of the Stone Age in Podlasie”, a recapitulation of many seasons of survey and excavation made by the author. Subsequent volumes of the journal brought further studies on the Stone Age and Bronze Age. Research activity of the PMA in the 1928––1939 period was recapitulated, somewhat by coincidence, in two publications: the “Krzemionki Opatowskie” by Stefan Krukowski, to this day a model publication of the research results from the Neolithic flint mine, and volume XVI of “Wiadomości Archeologiczne”, planned in honour of Józef Kostrzewski’s anniversary. The latter carried notable articles by PMA staff concerned with the cultural and settlement continuity between Lusatian Culture and early medieval Slavs. The issue later became one of the major subjects of archaeological debate after WW II, conducted also in PMA with contribution from its staff members. The first volume of “Wiadomości Archeologiczne” published after the war contained the results of follow up studies of pre-1945 excavations reporting also on new evidence recovered in the first years after the war. A noteworthy development was the marked increase in laboratory analyses of the excavated material. Another novelty was the publication of evidence from the territory included within the Polish State after 1945, first of all, former Ostpreussen –apart from carrying out excavations an urgent matter was to safeguard the region’s museum collections from damage and theft. Political change of the mid-1950s included, among its many effects, also a 20 years’ boom in publishing. In this period PMA launched the “Materiały Starożytne” yearly journal. Its first volume carried an article by Aleksander Kamiński on archaeology of the Balt Jatvings’ tribes in northeast Poland. Written by an author of known political leanings, the paper had the nature of a political manifesto charting out, at the same time, the course for future research; a natural consequence of this article was PMA participation in research activities of the Comprehensive Jatving Expedition – probably the most ambitious archaeology project during the Polish People’s Republic. Subsequent publications of the PMA prove that the Museum had also developed into a centre of research on the widely conceived Roman Period, the study of Przeworsk Culture in particular, and questions of chronology; it was also greatly successful in investigating Bronze Age in northeast Poland, extending the range of its Stone Age research from the Neman to the Dnestr. Two recently published volumes of “Wiadomości Archeologiczne” are a fine illustration of how PMA continues its main avenues of research activity: they include reports on research carried in Poland, but also from the neighbouring states of Lithuania, Belarus and Ukraine, testifying to the position of PMA as a research centre which, thanks to its lively activity and intellectual attractiveness has been animating research and scientific exchange to a degree contributing to the Central and East European archaeology. This position is confirmed by the success enjoyed by two publication series which would not have been possible without intellectual contribution from PMA staff members. The Series Studies on the prehistoric flint raw materials economy is a valuable contribution into the study of the Stone Age exceptionally, while the Monumenta Archaeologica Barbarica records the archaeology of Roman Period cemeteries in Poland.

Keywords

PL

Państwowe Muzeum Archeologiczne; działalność naukowa

EN

State Archaeological Museum; scientific activity

• Publisher: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
• Journal: Wiadomości Archeologiczne
• Year: 2003
• Volume: LVI
• Issue: 56
• Pages: 7-11

Dates

published

2003-12-31

Contributors

author

Wojciech Nowakowski

• Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa

References

• A. Abramowicz, Historia archeologii polskiej. XIX i XX wiek, Warszawa-Łódź 1991.
• J. Andrzejowski, Nadkole 2. A Cemetery of the Przeworsk Culture in Eastern Poland, Monumenta Archaeologica Barbarica V, Kraków 1998.
• J. Antoniewicz, Stan zachowania zbiorów prehistorycznych na Warmii, północnym Mazowszu i na dolnym Powiślu, Z otchłani wieków XV/11-12, 1946, s. 92–96.
• J. Antoniewicz, Wyniki badań na osadzie (stanowisko 1) z okresu wpływów rzymskich w Wyszemborku, woj. olsztyńskie, Wiadomości Archeologiczne XLII/2, 1977, s. 213–225.
• J. Antoniewicz, Wyniki prac wykopaliskowych na grodzisku i podgrodziu w Jeziorku, pow. Giżycko w 1950 r., Materiały Starożytne II, 1950 (1952), s. 235–256.
• J. Antoniewicz, Dwa miecze typu węgierskiego ze środkowej Polski, Sprawozdania PMA II, 1949, s. 33–40.
• J. Antoniewicz, Wyniki badań powierzchniowych na stanowisku zwanym „Zameczek” w Tuchlinie, pow. Pisz, Sprawozdania PMA II, 1949, s. 83–92.
• J. Antoniewicz, J. Okulicz, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych przeprowadzonych w latach 1951–1954 w Jeziorku, pow. Giżycko, Materiały Starożytne III, 1958, s. 7–69.
• J. Antoniewicz, Józef Naroński, polski inwentaryzator grodzisk w XVII wieku w Prusach, Wiadomości Archeologiczne XVII/1, 1950, s. 1–24, tabl. I–IV.
• V. Beljavec, Środkowolateński grób z płaskiego cmentarzyska w Radości Kamienieckiej w zachodniej Białorusi, Wiadomości Archeologiczne LV(1999–2001), 2001, s. 47–54.
• K. Burek, Starożytnicy i archeolodzy, Olsztyn 1977.
• T. Dąbrowska, Wschodnia granica kultury przeworskiej w późnym okresie lateńskim i wczesnym okresie rzymskim, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne II, 1973, s. 127–253.
• T. Dąbrowska, Wczesne fazy kultury przeworskiej. Chronologia – zasięg – powiązania, Warszawa 1988.
• T. Dąbrowska, Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica III, Kraków 1997.
• Z. Durczewski, Zagadnienie grobów jamowych w kulturze łużyckiej i późniejszych ich nawiązań, Wiadomości Archeologiczne XVI (1939), 1948, s. 35–52.
• A. Gardawski, Plemiona kultury trzcinieckiej w Polsce, Materiały Starożytne V, 1959, s. 7–189.
• J. Gąssowski, Wczesnohistoryczne cmentarzysko szkieletowe w Radomiu, Wiadomości Archeologiczne XVII/4 (1950/1951), 1951, s. 305–326, tabl. LXXV, LXXXIV.
• R. Jakimowicz, Grodzisko pod Przełęczą Dukielską, Wiadomości Archeologiczne XIII, 1935.
• R. Jakimowicz, Wykopaliska przedhistoryczne na Suwalszczyźnie, Z otchłani wieków III, 1928, s. 41–42;.
• R. Jakimowicz, Sprawozdanie z działalności Państwowego Muzeum Archeologicznego za 1928 rok, WA XIII, 1935, s. 232–278.
• R. Jakimowicz, Ś. p. Zygmunt Szmit, Wiadomości Archeologiczne X, 1929, s. 305–311.
• K. Jażdżewski, Cmentarzyska kultury ceramiki wstęgowej i związane z nimi ślady osadnictwa w Brześciu Kujawskim, Wiadomości Archeologiczne XV, 1938, s. 1–105, tabl. I–XLI.
• K. Jażdżewski, Kujawskie przyczynki do zagadnienia tubylczości Słowian na ziemiach polskich, Wiadomości Archeologiczne 1939 (1948), s. 106–161, tabl. VI–XXI.
• M. Kaczyński, Dwa cmentarzyska kurhanowe z V–VI wieku we wsi Prudziszki, pow. Suwałki, Materiały Starożytne III, 1958.
• A. Kamiński, Materiały do bibliografii archeologicznej Jaćwieży, Materiały Starożytne I, 1956, s. 193–273.
• A. Kietlińska, Cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich we wsi Zduny pow. Łowicz, Sprawozdania PMA I, 1948, s. 183–186,.
• A. Kietlińska, Grób z okresu lateńskiego we wsi Całowanie, pow. Garwolin, Sprawozdania PMA II, 1949, s. 63–68.
• S. Krukowski, Krzemionki Opatowskie, Warszawa 1939.
• K. Krysiak, Zabytki pochodzenia zwierzęcego z osady neolitycznej w Ćmielowie, powiat Opatów, Wiadomości Archeologiczne XVII/2-3, 1950, s. 147–154, tabl. XLVII–L.
• K. Krysiak, Szczątki zwierzęce z osady neolitycznej w Ćmielowie, Wiadomości Archeologiczne XVII/2-3, 1950, s. 165–228, tabl. LI–LV.
• T. Liana, Chronologia względna kultury przeworskiej we wczesnym okresie rzymskim, Wiadomości Archeologiczne XXXV/4, 1970, s. 429–471.
• J. Marciniak, Dwa cmentarzyska ciałopalne z okresu rzymskiego w Judzikach i Bargłowie Dwornym, w pow. augustowskim, Wiadomości Archeologiczne XVII/1, 1950, s. 47––76, tabl. XII–XXII.
• R. Marszałek, Materiały krzemienne ze stanowisk Berżupia, Dubicze, Dymitrówka i Grybosze z południowej Litwy, Wiadomości Archeologiczne LV (1999–2001), 2001, s. 101–121.
• K. Musianowicz, Halsztacko-lateńskie cmentarzysko w Kacicach, pow. Pułtusk, Wiadomości Archeologiczne XVII/1, 1950, s. 25–46, tabl. V–XI.
• K. Musianowicz, Cmentarzysko i osada wczesnohistoryczna w Gozdowie, pow. Sierpc, Wiadomości Archeologiczne XVII/4, 1950//1951 (1951), s. 251–304, tabl. LXIV–LXIX.
• K. Musianowicz, Z zagadnień osadnictwa wczesnohistorycznego, pow. Sokołów Podlaski, Wiadomości Archeologiczne XVII/4, 1950/1951 (1951), s. 229–250, tabl. LVI–LXIII.
• K. Musianowicz, Osada wczesnohistoryczna we wsi Ściborowo, pow. Płock (Sprawozdanie z delegacji), Sprawozdania PMA I, 1948, s. 187–190.
• K. Musianowicz, Jamowy grób z młodszego okresu wpływów cesarstwa rzymskiego w Gozdowie, pow. Sierpc, Sprawozdania PMA II, 1949, s. 93–98.
• G. Orlińska, W. Brzeziński, Catalogue of the ‘Germanic’ antiquities from the Klemm Collection in the British Museum, London 2001.
• Z. Podkowińska, Osada neolityczna na górze Gawroniec w Ćmielowie, pow. Opatów, Wiadomości Archeologiczne XVII/2-3, 1950, s. 95–146, tabl. XXVI-XLVI.
• B. Rosiński, O szczątkach kostnych ludzkich odkrytych w osadzie neolitycznej na górze „Gawroniec” w Ćmielowie, pow. Opatów, Wiadomości Archeologiczne XVII/2-3, 1950, s. 155–164.
• B. Rosiński, Charakterystyka antropologiczna szczątków ludzkich cmentarzyska wczesnohistorycznego w Radomiu, Wiadomości Archeologiczne XVII/4 (1950/1951), 1951, s. 327–340.
• K. Salewicz, Cmentarzysko ciałopalne ludności kultury łużyckiej w Myśliborzu (pow. Opoczno, woj. kieleckie), Wiadomości Archeologiczne XV, 1938, s. 126–146, tabl. XLVII-XLIX;.
• K. Salewicz, Cmentarzysko ciałopalne w Małusach Wielkich, Wiadomości Archeologiczne XV, 1938, s. 147–157, tabl. L, LI.
• K. Salewicz, Cmentarzysko łużyckie w Małusach Wielkich i zagadnienie związków kultury łużyckiej z tzw. „kulturą grobów kloszowych”, Wiadomości Archeologiczne XVI, 1939 (1948), s. 53–75, tabl. I, II.
• Z. Sulgostowska, Prahistoria międzyrzecza Wisły, Niemna i Dniestru u schyłku plejstocenu, Warszawa 1989.
• Z. Szmit, Badania osadnictwa epoki kamiennej na Podlasiu, Wiadomości Archeologiczne X, 1929, s. 36–117, tabl. I–XLVI.
• T. Węgrzynowicz, Kultura łużycka na wschodnim Mazowszu i Podlasiu, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne II, 1973, s. 7–126.
• T. Węgrzynowicz, Kocioł z Podola, Wiadomości Archeologiczne LV (1999–2001), 2001, s. 31–46.
• J. Żurowski, Pierwsze ślady kultury pucharów dzwonowatych w Polsce, Wiadomości Archeologiczne XI, 1932, s. 117–168, tabl. XIX–XXVII.