Topór kamienny kultury ceramiki sznurowej z Czubina, pow. pruszkowski

• Authors: Anna Drzewicz

Title variants

EN

Corded Ware Pottery culture stone axe from Czubin, distr. Pruszków

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In 1968 the State Archaeological Museum in Warsaw acquired a Corded Ware Culture stone axe (PMA/III/5858:3) from Czubin, site V (AZP 58-63/42), distr. Pruszków, woj. mazowieckie (Fig. 1). The axe (Fig. 2, 3), unearthed during ploughing, is oblong in shape, with a distinctly boat-shaped side profile. Both its curved and expanding cutting edge and the prominent circular-sectioned cylindrical butt are lightly drooping. The drilled round shaft-hole of the axe is situated slightly above the middle of the length of the axe. The transverse section at its widest point, ie at the shaft-hole is oval. The analysed piece seems to have been fashioned with great care, with some aesthetic feeling and awareness of proportions. Its dimensions are the following: overall L. 15.9 cm, maximum width (at shaft-hole) 5.6 cm, height, at shaft-hole, 3.5 cm, L. of asymmetrical cutting edge 4.6 cm, D. of butt 3.2 cm, D. of shaft-hole 1.9 cm. The angle between the side faces tapering to form the cutting edge is about 60. The axe is in medium-grained greyish-green melandric amphibole gneiss, with dark grey speckles. Basing on its shape and dimensions the axe from Czubin may be classified as battle-axe type A, more specifically, subtype A1-A2 (P. V. Glob 1944, p. 17–20, fig. 1; K. W. Struve 1955, p. 13–14, pl. I; K. H. Brandt 1967, p. 43–45). Admittedly, axe forms of the described type tend to be classified as such on the basis of a ridge on their dorsal face but specimens lacking this attribute are admitted as well. Stone battle-axes type A are linked to the oldest phase of Corded Ware culture, ie with the so-called PanEuropean horizon. In literature it is suggested that within this horizon specimens formally similar to the axe from Czubin occupy a typologically younger position. This view is supported eg by the form of the butt, which admittedly continues to be prominent and cylindrical but is shorter, and its distinct waist is less pronounced than in older forms.

Keywords

PL

kultura ceramik sznurowej; topór kamienny

EN

corded ware culture; stone axe

• Publisher: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
• Journal: Wiadomości Archeologiczne
• Year: 2005
• Volume: LVII
• Issue: 57
• Pages: 29-32

Dates

published

2005-12-31

Contributors

author

Anna Drzewicz

• Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, ul. Długa 52, 00-241 Warszawa

References

• Brandt, K. H., Studien über steinerne Äxte und Beile der Jüngeren Steinzeit und der Stein-Kupferzeit Nordwestdeutschlands, Hildesheim, 1967.
• Bronicki, A., Późnoneolityczne i wczesnobrązowe toporki kamienne z obszaru województwa chełmińskiego, [w:] Schyłek neolitu i wczesna epoka brązu w Polsce Środkowowschodniej (materiały z konferencji), Lubelskie Materiały Archeologiczne VI, Lublin, 1991, s. 297–340.
• Buchvaldek, M., Starší šňůrová keramika v Čechách, Archeologické rozhledy IX, 1957, s. 362–381.
• Buchvaldek, M., Zum gemeineuropäischen Horizont der Schnurkeramik, Praehistorische Zeitschrift 61, 1986, s. 129–151.
• Drzewicz, A., Dwa czekany typu Nortycken z Czubina ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Wiadomości Archeologiczne LVI (2002–2003), 2003, s. 63–68.
• Glob, P. V., Studier over den jyske Enkeltgravskultur, „Aarbøger for nordisk oldkyndighet og historie” 1944, s. 15–64.
• Kempisty, A., Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami, Warszawa, 1978.
• Kempisty, A., Kultura ceramiki sznurowej, [w:] Pradzieje ziem polskich, t. I: Od paleolitu do środkowego okresu lateńskiego, cz. 1: Epoka kamienia (red. J. Kmieciński), Warszawa-Łódź, 1989, s. 262–300.
• Kurzawa, J., Zagadnienia najwcześniejszych faz kultury ceramiki sznurowej na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej, Poznań, 2001.
• Machnik, J., Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce, Wrocław, 1966.
• Machnik, J., Krąg kultury ceramiki sznurowej, [w:] W. Hensel, T. Wiślański (red.), Prahistoria ziem polskich II: Neolit, Wrocław 1978, s. 337–411.
• Machnik, J., Stosunki kulturowe w Europie środkowowschodniej na przełomie neolitu i epoki brązu (wybór zagadnień), [w:] Schyłek neolitu i wczesna epoka brązu w Polsce Środkowowschodniej (materiały z konferencji), Lubelskie Materiały Archeologiczne VI, Lublin, 1991, s. 13–22.
• Machnik, J., Dwa nurty rozwojowe KCSZ w Małopolsce, Sprawozdania Archeologiczne XLVI, 1994, s. 7–12.
• Strahm, Ch., Die Gliederung der schnurkeramischen Kultur in Schweiz, Acta Bernensia 6, Bern, 1971.
• Struve, K. W., Die Einzelgrabkultur in Schleswig-Holstein und ihre kontinentalen Beziehungen, Neumünster, 1955.