Zusammenarbeit von Einrichtungen: Eine theoretische Perspektive für die Forschung zum Lebenslangen Lernen

• Authors: Przybylska Ewa

Title variants

PL

Współpraca między instytucjami. Teoretyczna perspektywa badań nad uczeniem się przez całe życie

• Languages of publication: DE

Abstracts

EN

The cooperation between institutions remains the traditional topic of adult education. Nowadays, it is gaining new interest among researchers as the popularity of lifelong learning is growing. The cooperation between institutions arises potential which should be used to shape optimal conditions for life-long learning of the society. The article defines the main concepts relating to the cooperation with different social partners. It presents the goals, functions and profits achieved through joint action. Even though some institutions share doubts concerning the cooperation with other organizations on local or regional level, it is essential to notice that cooperation is generally profitable for all involved partners and serves the local community.

PL

Artykuł dotyczy problematyki, która od co najmniej trzech dziesięcioleci zajmuje badaczy systemów oświatowych oraz specjalistów edukacji dorosłych zaangażowanych w rozwój i urzeczywistnienie koncepcji uczenia się przez całe życie. Pytania o inicjatywy, konieczne celem zwiększenia aktywności edukacyjnej obywateli, niezależnie od ich wieku, wciąż na nowo przywołują zagadnienia związane z funkcjonowaniem instytucji edukacyjnych oraz roli różnorodnych partnerów społecznych w procesie kształtowania klimatu i warunków sprzyjających uczeniu się. Uwagę badaczy przykuwa aranżacja środowisk inspirujących procesy uczenia się w społecznościach lokalnych, w regionach, w skali krajowej i międzynarodowej. Dotychczasowe badania nad rolą instytucji w działaniach na rzecz zwiększenia aktywności edukacyjnej dorosłych oraz efektywności procesów uczenia się pokazują, że ich potencjał nie jest w pełni wykorzystany. Ograniczając się do roli oferenta kursów czy innych form edukacyjnych, zaprzepaszczają częstokroć możliwości twórczego i inspirującego kreowania środowisk, w których ludzie pracują, spędzają czas wolny i podejmują różnorodne aktywności, wspierające ich w rozwoju wiedzy i kompetencji. Co jest szczególnie istotne, mimo iż współpraca między instytucjami działającymi w danej społeczności lokalnej lub w pewnym regionie, zdaje się być naturalną konsekwencją sąsiedztwa i dobrze rozumianego interesu społecznego, nie zawsze potencjalni partnerzy wyrażają na nią gotowość. Barierę stanowi obawa przed konkurencją, utratą własnego profilu czy konieczność podporzadkowania się interesom reprezentowanym przez partnerów kooperacji. Artykuł, definiując główne pojęcia związane z instytucją i współpracą między instytucjami (specyfika instytucji, ich profil i zadania oraz funkcje, cele, treści, formy współpracy), ukazuje korzyści wynikające ze współdziałania partnerów społecznych reprezentujących różne obszary życia społecznego, gospodarczego czy kulturalnego (efekt synergii, redukcja kosztów, zwiększenie efektywności działania, rozszerzenie usług i oferty zamiast ich powielania, scalenie kompetencji). Przywołuje podstawowe założenia wyznaczające istotę kooperacji między instytucjami, z których każda, dążąc do realizacji własnych instytucjonalnych celów, może – dzięki włączeniu się w szersze działania – realizować je z większą skutecznością, przyczyniając się jednocześnie do urzeczywistniania celów ogólnospołecznych, jak choćby ułatwienie dostępu do ofert edukacyjnych i poradnictwa czy podniesienie jakości usług edukacyjnych. Przedstawione zostają m.in. cele i funkcje instytucji i współpracy międzyinstytucjonalnej, efekt synergii wynikający ze współdziałania oraz różnice między współpracą instytucjonalną a działaniem w sieci. Na podkreślenie zasługuje fakt, że wszystkie obszary instytucjonalne mogą być brane pod uwagę jako potencjalni partnerzy do współpracy z instytucjami edukacyjnymi. Przecież procesy uczenia się zachodzą wszędzie: w fabrykach i biurach, kawiarniach i parkach, we współpracy z gospodarką, kulturą i administracją. Człowiek uczy się wszędzie tam, gdzie napotyka innych ludzi. Artykuł nakreśla również pytania badawcze, istotne w kontekście optymalizacji warunków ramowych uczenia się przez całe życie, zwłaszcza roli, jaka przypada partnerom społecznym, w tym instytucjom oświaty, w procesie kreowania środowisk sprzyjających podejmowaniu aktywności edukacyjnej. Pytania dotyczą m.in. możliwości osiągnięcia efektów synergii poprzez wykorzystanie aktualnego potencjału tkwiącego w regionach i instytucjach; miejsc i kultur nauczania i uczenia się przyjaznych uczeniu się przez całe życie; innowacyjnych rozwiązań na rzecz zwiększenia udziału w uczeniu się osób w każdym wieków i w różnych sytuacjach życiowych, w tym grup społecznych tradycyjnie nie uczestniczących w jakichkolwiek formach edukacji. Urzeczywistnienie koncepcji społeczeństw uczących się przez całe życie implikuje konieczność współpracy możliwie wielu partnerów społecznych: rodzin, podmiotów gospodarczych, stowarzyszeń, instytucji oświaty i kultury. Nie ulega bowiem wątpliwości, że procesy uczenia się w społecznościach lokalnych i w regionach zależą w dużej mierze od relacji łączących wszystkich zainteresowanych aktorów społecznych.

Keywords

EN

institution; organization; cooperation; partnership; network; lifelong learning

PL

instytucja; organizacja; współpraca; partnerstwo; sieć; uczenie się przez całe życie

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Rocznik Andragogiczny
• Year: 2016
• Volume: 23
• Pages: 117-132

Contributors

author

Przybylska Ewa

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Aleksander T. (2009), Andragogika, Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom, Kraków.
• Berger P. L., Luckmann T. (1991), Die gesellschaftliche Konstruktion der Wirklichkeit. Eine Theorie der Wissenssoziologie, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. Main.
• Bullinger H., Nowak J. (1998), Soziale Netzwerkarbeit. Eine Einführung für soziale Berufe, Lambertus Verlag, Freiburg im Breisgau.
• Byczkowski M., Maliszewski T., Przybylska E. (Hrsg.) (2003), Uniwersytet Ludowy – szkoła dla życia, Kaszubski Uniwersytet Ludowy, Wieżyca.
• Carlsen A. (2013), Networks and networking in adult education as means of learning and addresseing chalenges in the Nordic region, „Rocznik Andragogiczny“, S. 331–342.
• Dobischat, R., Düsseldorff Ch., Nuissl E., Stuhldreier J. (2008), Lernende Regionen – begriffliche Grundlagen, [in:] E. Nuissl, R. Dobischat, K. Hagen, R. Tippelt (Hrsg.), Regionale Bildungsnetze, W. Bertelsmann Verlag, Hamburg, S. 23–33.
• Dollhausen K., Feld T. C. (2010), Entwicklungslinien und Perspektiven für Kooperationen in der Weiterbildung. Für Lebenslanges Lernen kooperieren, „DIE Zeitschrift für Erwachsenenbildung“, H. 1, S. 24–26.
• Drewes E. (2010), Wie Du mir, so ich Dir. Kooperation bei Menschen und Tieren, „DIE Zeitschrift für Erwachsenenbildung“, H. 1, S. 26–27.
• Faulstich P. (2005), Weiterbildung, [in:] K. S. Cortina, J. Baumert, A. Leschinsky, K. U. Mayer, L. Trommer (Hrsg.), Das Bildungswesen in der Bundesrepublik Deutsch land. Strukturen und Entwicklungen im Überblick, Rowohlt Taschenbuch Verlag, Reinbek bei Hamburg, S. 625–659.
• Jütte W. (2002), Soziales System Weiterbildung, W. Bertelsmann Verlag, Bielefeld.
• Kohlmeyer K. (2001), Netzwerke in der Jugendberufshilfe. Gestaltungsmöglichkeiten lokaler Kooperation, Institut für berufliche Bildung und Weiterbil dung e. V., Göttingen.
• Koprowska D. (2006), Założenia i efekty funkcjonowania ośrodków ustawicznej edukacji zawodowej, IBE, Warszawa.
• Leschinsky A., Cortina K. S. (2005), Zur sozialen Einbettung bildungspolitischer Trends in der Bundesrepublik, [in:] K. S. Cortina, J. Baumert, A. Leschinsky, K. U. Mayer, L. Trommer (Hrsg.), Das Bildungswesen in der Bundesrepublik Deutschland. Strukturen und Entwicklungen im Überblick, Rowohlt Taschenbuch Verlag, Reinbek bei Hamburg, S. 20–51.
• Nuissl E. (1999), Ordnungsgrundsätze der Erwachsenenbildung in Deutschland, [in:] R. Tippelt (Hrsg.), Handbuch Erwachsenenbildung/Weiterbildung, Leske + Budrich, Opladen, S. 389–401.
• Nuissl E. (2010), Netzwerkbildung und Regionalentwicklung, Waxmann, Münster, New York.
• Nuissl E., Strauch A. (2008), Leiten von Weiterbildungseinrichtungen, Technische Universität Kaiserslautern.
• Pleskot-Makulska K. (1999), Szkolnictwo ogólnokształcące i zawodowe dla dorosłych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, „Rocznik Andragogiczny“, S. 95–110.
• Rosalska M. (2004), Katolickie uniwersytety ludowe wobec zmian współczesnej wsi polskiej, Garmond Oficyna Wydawnicza, Poznań.
• Schäffter O. (2004), Auf dem Weg zum Lernen in Netzwerken – Institutionelle Voraussetzungen für lebensbegleitendes Lernen, [in:] R. Brödel (Hrsg.), Weiterbildung als Netzwerk des Lernens: Differenzierung der Erwachsenenbildung, W. Bertelsmann Verlag, Bielefeld, S. 29–48.
• Solzbacher C., Minderop D. (Hrsg.) (2007), Bildungsnetzwerke und Regionale Bildungslandschaften. Ziele und Konzepte, Aufgaben und Prozesse, Luchterhand, München.
• Stopińska-Pająk A. (2015), Polskie tradycje instytucji edukacji dorosłych w kontekście uczenia się całożyciowego, „Rocznik Andragogiczny”, S. 289–300.
• Sydow J. (1992), Strategische Netzwerke: Evolution und Organisation, Gabler, Wiesbaden.
• UNESCO (1997), Lernfähigkeit. Unser verborgener Reichtum, UNESCO-Bericht zur Bildung für das 21. Jahrhundert, Luchterhand, Neuwied.
• v. Santen E., Seckinger M. (2003), Kooperation: Mythos und Realität einer Praxis. Eine empirische Studie zur interinstitutionellen Zusammenarbeit am Beispiel der Kinder- und Jugendhilfe, Verlag Deutsches Jugendinstitut, München.
• Weber S. (2002), Netzwerk – Interventionen – Vielfalt in Organisationen und Organisationsnetzwerken, [in:] Vernetzungsprozesse gestal ten. Erfahrungen aus der Beraterpraxis mit Großgruppen und Organisationen, Gabler, Wiesbaden, S. 9–37.
• Weinert A. B. (1992), Lehrbuch der Organisationspsychologie, Beltz Verlag, Weinheim, Basel.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/RA.2016.006