Nowe kino litewskie a medialność afektu. Przypadek „Kolekcjonerki” Kristiny Buožytė i „You Can’t Escape Lithuania” Romasa Zabarauskasa

• Authors: Tsibets Ilya

Title variants

EN

New Lithuanian Cinema and Mediality of the Affect. The Case of „The Collectress” by Kristina Buožytė and „You Can’t Escape Lithuania” by Romas Zabarauskas

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor dokonuje analizy dwóch filmów litewskich (Kolekcjonerki [Kolekcionierė, reż. Kristina Buožytė, 2008] oraz You Can’t Escape Lithuania [Nuo Lietuvos nepabegsi, reż. Romas Zabarauskas, 2016]), badając możliwości filmowych reprezentacji tematyki afektywnej z perspektywy autoreferencyjności medialnej. Inspirując się psychoanalitycznymi koncepcjami Jacquesa Lacana oraz feministyczną refleksją Laury Mulvey i Mieke Bal, autor artykułu na przykładzie wymienionych dzieł udowadnia, że afektywność jest w dużym stopniu zmediatyzowana, co jest swoistym znakiem współczesności. W artykule ponadto został zarysowany kształt współczesnego kina litewskiego, twórcy którego w swoich dziełach często odnoszą się do problematyki afektu i zmysłu. Niebagatelnym założeniem badawczym było również zwrócenie uwagi na kino litewskie jako takie, refleksja nad którym w Polsce jest rzadka i powierzchowna.

EN

The author analyzes two Lithuanian films (The Collectress /dir. Kristina Buožytė, 2008/ and You Can’t Escape Lithuania /dir. Romas Zabarauskas, 2016/), exploring the possibilities of cinematic representations of affectivity from the perspective of media self-referentiality. Inspired by the psychoanalytical concepts of Jacques Lacan and the feminist reflection of Laura Mulvey and Mieke Bal, the author of the article used the example of the above-mentioned films to prove that affectivity is largely mediated, which is a peculiar sign of the our time. The article also outlines the shape of contemporary Lithuanian cinema, whose creators often refer to issues of affect and senses in their works. Another important research assumption is to draw attention to Lithuanian cinema, which is only rarely and superficially discussed in Poland.

Keywords

PL

kino litewskie; Litwa; skopofilia; kino queer; medialność

EN

Lithuanian cinema; Lithuania; scopophilia; queer cinema; mediality

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2020
• Issue: 111 Zmysły i afekty
• Pages: 145-162

Contributors

author

Tsibets Ilya

• Uniwersytet Łódzki

References

• b. a. (2012). Nan Goldin. Nan One Month After Being Battered. Tate.org.uk. https://www.tate.org.uk/art/artworks/goldin-nan-one-month-after-being-battered-p78045
• Bal, M. (2006). Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej (tłum. M. Bryl). Artium Quaestiones, XVII, ss. 295-331.
• Bauman, Z. (2011). Ponowoczesne wzory osobowe. Studia Socjologiczne, 200 (1), ss. 435-458.
• Demby, Ł. (2000). Kino w zwierciadle psychoanalityka. Lacanowska faza „lustra” jako fundament wrażenia realności w kinie. Estetyka i Krytyka, 1 (1), ss. 47-59.
• Dooley, P. (2018). Escaping Conventions With Lithuanian Queer Director Romas Zabarauskas. PostPravdaMagazine.com. https://www.postpravdamagazine.com/escaping-conventions-lithuanian-queer-director-romas-zabarauskas/
• Grodź, I. (2018). Oko artysty. Fenomenologia zmysłów w filmie „Młyn i krzyż” Lecha Majewskiego. TransMissions: The Journal of Film and Media Studies, 3 (1), ss. 13-26.
• Kanceravičiūtė, A. (2015). My Work Starts Where the Novel Ends. W: A. Kanceravičiūtė (red.), Lithuanian Cinema: Special Edition for Lithuanian Film Days in Poland 2015 (wyd. 1, ss. 26-29). Vilnius: Lithuanian Film Centre.
• Kępiński, P. (2018). Litewski spleen. Wojnowice: Kolegium Europy Wschodniej.
• Massumi, B. (2013). Autonomia afektu (tłum. A. Lipszyc). Teksty Drugie, 6 (144), ss. 112-135.
• Michalik, G. (2018). Podmiot zanikający – kwestia podmiotowości w psychoanalizie Jacques’a Lacana. Analiza i Egzystencja, 41, ss. 79-99. https://doi.org/10.18276/aie.2018.41-05
• Mikonis, A. (2010). Przestrzeń tworzących się znaczeń – „Dom” Šarūnasa Bartasa. W: A. Mikonis (red.), Poetycki kinematograf. Nurt artystyczny w kinie litewskim (wyd. 1, ss. 223-246). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Mirzoeff, N. (2016). Jak zobaczyć świat (tłum. Ł. Zaremba). Kraków – Warszawa: Wydawnictwo Karakter – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
• Mulvey, L. (1992). Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne (tłum. J. Mach). W: A. Helman (red.), Panorama współczesnej myśli filmowej (wyd. 1, ss. 95-107). Kraków: Universitas.
• Myrdzik, B. (2017). O niektórych konsekwencjach zwrotu afektywnego w badaniach kulturowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N. Educatio Nova, II, ss. 115-128. https://doi.org/10.17951/n.2017.2.115
• Nycz, R. (1994). Tropy „ja”. Koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia. Teksty Drugie, 26 (2), ss. 7-27.
• Syska, R. (2014). Šarūnas Bartas – izolacja. W: R. Syska (red.), Filmowy neomodernizm (wyd. 1, ss. 523-545). Kraków: Wydawnictwo Avalon.
• Šukaitytė, R. (2015). Lithuania Redirected: New Connections, Businesses and Lifestyles in Cinema since 2000. W: M. Gott, T. Herzog (red.), East, West and Centre: Reframing Post-1989 European Cinema (wyd. 1, ss. 175-191). Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Van De Walle, J. (2017). Modern Classics: Cindy Sherman – Untitled Film Stills, 1977-1980. ArtLead.net. https://artlead.net/content/journal/modern-classics-cindy-sherman-untitled-film-stills/
• Žukauskaitė, A. (2010). Political Imagery and Gender in Contemporary Lithuanian Cinema. W: R. Šukaitytė (red.), Baltic Cinemas after the 90s: Shifting (Hi)stories and (Id)entities (Acta Academiae Artium Vilnensis) (wyd. 1, ss. 41-51). Vilnius: Vilniaus dailės akademija leidykla.