Twarze i maski. O prawdzie (w) poezji (na przykładzie twórczości Jana Czykwina)

• Authors: Beata Siwek

Title variants

RU

Лица и маски. Об истине в поэзии (на примере творчества Яна Чиквина)

EN

Faces and Masks. About the Truth in Poetry (a Case Study of Output of Jan Czykwin)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto rozważania nad zagadnieniem prawdy w twórczości poetyckiej Jana Czykwina. Przyjęta perspektywa badawcza w sposób oczywisty nawiązuje do koncepcji filozoficznej Józefa Tischnera, zaprezentowanej w dziele Filozofia dramatu. Zaczerpnięte z fenomenologii, egzystencjalizmu, hermeneutyki i dialogiki inspiracje filozoficzne Tischnera, jakże są istotne dla zrozumienia fenomenu ludzkiej osoby. Antropologia filozoficzna, zaproponowana w tej książce, zakłada, że człowiek jest istotą dramatyczną, której dramat toczy się w przestrzeni dobra i zła. Bohater wierszy Czykwina to człowiek dążący do rozszyfrowania tajemnicy życia, odnalezienia duchowego pierwiastka ukrytego w materii i będącego przyczyną wszystkiego, co jest dostrzegalne zmysłami. Próbuje dotrzeć do tajemnicy transgresji, uchwycić czas przechodzenia od życia do śmierci.

RU

В статье поднимается проблема истины в поэтическом творчестве Яна Чиквина. Общепринятая исследовательская перспектива ссылается на философскую концепцию Юзефа Тишнера, представленную в его работе Философия драмы. Почерпнутые из феноменологии, экзистенциализма, герменевтики и диалогики философские открытия Тишнера также существенны для понимания феномена человеческой личности. Философская антропология, представленная в его книге, основывается на мысли, что человек является драматическим существом, чья драма происходит в пространстве добра и зла. Герой поэзии Яна Чиквина – это человек, стремящийся понять тайну жизни, найти скрытый в материи духовный элемент, являющийся причиной всего, что постигаемо чувствами. Он пытается добраться до тайны существования, уловить время перехода от жизни к смерти.

EN

In the article, the problem of truth in poetic works of Jan Czykwin has been taken into consideration. The adopted research perspective refers self-evidently to philosophical concept of Jozef Tischner presented in work titled The Philosophy of Drama. Philosophical inspirations taken from phenomenology, existentialism, hermeneutics and dialogues are crucial to understanding the phenomenon of man. Philosophical anthropology suggested in this book assumes that man is a dramatic being, whose tragedy takes place in space of good and evil. The character of Jan Czykwin’s poems is a man seeking to decode the mystery of life, to find spiritual firstfruits hidden in matter and being a cause of everything that is discernible by the senses. He is trying to reach to the mystery of transgression, to observe the time of the transition from life to death.

Keywords

PL

poezja; dialog; prawda; twarz; maska; człowiek

RU

поэзия; диалог; истина; лицо; маска; человек

EN

poetry; dialogue; truth; mask; man

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2016
• Volume: 64
• Issue: 7: Słowianoznawstwo
• Pages: 123-135

Contributors

author

Beata Siwek

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Bauman Z.: Zarys socjologii: zagadnienia i pojęcia, Warszawa 1963.
• Benedykt XVI: Przemówienie do młodych wykładowców akademickich w Bazylice św. Wawrzyńca w dniu 19 sierpnia 2011 roku, „L’Osservatore Romano” 2011, nr 10-11 (337), http://www.opoka.org.pl/zycie_kosciola/media/osservatore/osservatore102011.html [dostęp: 12.03.2015].
• Buber M.: O ja i Ty, przeł. B. Baran, [w:] Filozofia dialogu, red. B. Baran, Kraków 1991.
• Feliksiak E.: O poezji medytacyjnej Karola Wojtyły, [w:] taż, Antropologia literatury. Interpretacje i studia, Kraków 2014, s. 365.
• Giddens A.: Nowoczesność i tożsamość. Ja i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2010.
• Heidegger M.: Bycie i czas, Warszawa 1994.
• Kamieńska A.: Autointerpretacja, [w:] Na progu słowa: siedem wykładów o poezji i Biblii, Poznań 1994, s. 12.
• Kluba A.: Kryzys humanistyki – kryzys uniwersytetu, „Tekstualia” 2013, http://tekstualia.pl/
• index.php/pl/44-varia-online/artykuly/176-kryzys-humanistyki-kryzys-uniwersytetu [dostęp: 21.02.2015].
• Kuczera-Chachulska B.: Jeszcze o liryce i „prawdzie życia”, [w:] Prawda w literaturze, red. A. Tyszczyk, J. Borowski, I. Piekarski, Lublin 2009, s. 272.
• Levinas E.: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. M. Kowalska, Warszawa 1998.
• Lévinas E.: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 2002.
• Misiewicz J.: Prawda poezji, [w:] Prawda w literaturze, s. 249.
• Rorty R.: Przygodność, ironia i solidarność, tłum. W.J. Popowski, Warszawa 1996.
• Rosner K.: Dialog jako temat filozofii współczesnej: Buber, Gadamer, Habermas, [w:] Dialog. Idea i doświadczenie, red. S. Kruszyńska, K. Bembenne, I. Krupiecka, Gdańsk 2011, s. 15-32.
• Sławiński J.: O problemach „sztuki interpretacji”, [w:] Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Kraków 1998, s. 150.
• Tischner J.: Filozofia dramatu, Kraków 2006.
• Tischner J.: Myślenie według wartości, Kraków 2002.
• Tischner J.: Spór o istnienie człowieka, Kraków 2000, s. 9-11.
• Włodarczyk R.: Levinas. W stronę pedagogiki azylu, Warszawa 2009.
• Чыквін Я.: ***Запрашаю ў Бельск, [w:] tenże, Здарылася быць, s. 10.
• Чыквін Я.: Дарагія мае..., [w:] tenże, Здарылася быць, s. 48.
• Чыквін Я.: Здарыцца нешта, [w:] tenże, Здарылася быць, Беласток 2015, s. 117.
• Чыквін Я.: Перад сном, [w:] tenże, Здарылася быць, Беласток 2015, s. 67-68.
• Чыквін Я.:Сплін, [w:] tenże, Здарылася быць, s. 11.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2016.64.7-8