Specyfika badań nad dzieciństwem naznaczonym niepełnosprawnością słuchową

• Authors: Czyż Anna

Title variants

EN

The Specific Nature of Researching Childhood Marked by Auditory Disability

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcono specyfice funkcjonowania i sytuacji rodzinnej dziecka z uszkodzonym narządem słuchu w kontekście badań nad wczesnym okresem rozwojowym, będącym czasem, w którym kładzie się podwaliny pod jego funkcjonowanie w dorosłości. W badaniu uwzględniono wpływ niedosłuchu, oddziaływań rehabilitacyjnych oraz rolę komunikacji i specyfikę relacji środowiskowo-rodzinnych, a także kontekst kulturowy Głuchych rodzin i związek z postrzeganiem przez słyszących i Głuchych rodziców nie(do)słyszącego dziecka. Omówiono też kluczowe kompetencje, jakimi musi dysponować świadomy i rzetelny badacz dzieciństwa osób z uszkodzonym narządem słuchu. Zwrócono uwagę na przygotowanie i realizację badań, omówiono perspektywy badawcze oraz wybrane techniki stosowane w badaniach, których celem jest pełniejsze poznanie okresu dzieciństwa.

EN

The article is devoted to the unique nature of the functioning and situation of the families of hearing impaired children, in the context of early developmental research which lays the foundations for his or her functioning in adulthood. The effects of hearing loss, rehabilitation and communication interactions and the unique environmental relationships are exposed. The cultural context of deafness and its connection with the perception of deaf children by his or her parents was also illustrated, together with the key competences needed by any aware and reliable researcher of the childhood of persons with hearing impairments. The preparation and conducting of research was also taken into consideration. The various research perspectives were shown, as well as chosen research techniques which can be useful in the study of childhood marked by hearing loss.

Keywords

PL

dzieciństwo; badania; niepełnosprawność; kluczowe kompetencje; słuch; Głuchy; niedosłuch

EN

childhood; research; disability; key competences; hearing; d/Deaf; hearing loss

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 4(50)
• Pages: 51-65

Contributors

author

Czyż Anna

References

• Brzezińska A.I., Appelt K., Ziółkowska B., Psychologia rozwoju człowieka, GWP, Sopot 2016.
• Czyż A., Miejsce osób tożsamowościowo Głuchych w modelu otwartej edukacji XXI wieku, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, vol. 12, 2017, 44/2. DOI 10.14632/eetp.2017.12.44.13.
• Czyż A., Nowoczesność w protetyce słuchu a możliwość wykorzystania szansy na poprawę percepcji słuchowej przez pacjentów, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica” 2016, nr 7.
• Czyż A., Rodzaj protezowania a subiektywna ocena wybranych aspektów funkcjonowania biopsychospołecznego dorosłych osób z uszkodzonym narządem słuchu, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 2017, nr 26.
• Czyż A., Plutecka K., Zarys audiofonologii edukacyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2018.
• Kehily M.J., Wprowadzenia do badań nad dzieciństwem, WAM, Kraków 2008.
• Kobosko J., O tożsamości macierzyńskiej, czyli jak doświadczają siebie i swojego macierzyństwa matki słyszące młodzieży głuchej, [w:] Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie, red. J. Kobosko, Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu „Usłyszeć Świat”, Warszawa 2009.
• Korzon A., Ewolucja stosunku rodziców do dziecka niepełnosprawnego, [w:] Kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej, red. K. Ćwirynkało, C. Kosakowski, A. Żywanowska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013.
• Korzon A., Znaczenie języka migowego we wczesnej komunikacji dzieci z zaburzeniami słuchu, [w:] Dziecko niepełnosprawne: rozwój i wychowanie, red. E.M. Minczakiewicz, Oficyna Wydawnicza „Impuls, Kraków 2003.
• Kosmalowa J., Pomoc rodzinie dziecka z wadą słuchu jako podstawowy element oddziaływań w procesie wczesnej interwencji, „Audiofonologia” XXI, 2002.
• Krakowiak K., O potrzebie pomocy dla rodzin wychowujących dzieci z uszkodzeniami słuchu, [w:] Rodzina: źródło życia i szkoła miłości, red. D. Kornas-Biela, Wydawnictwo KUL, Lublin 2000.
• Krakowiak K., Fonogesty. Gesty wspomagające odczytywanie wypowiedzi z ust. Poradnik dla logopedów, nauczycieli i rodziców dzieci niesłyszących, IKN ODN, Lublin 1986.
• Krakowiak K., Szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu, Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej KUL, Stalowa Wola 2003.
• Miller A., Dramat udanego dziecka. W poszukiwaniu siebie, Media Rodzina, Poznań 2007.
• Ostojić S. i in., Factors Contributing to Communication Skills Development in Cochlear Implanted Children, „Vojnosanitetski Pregled, Military-Medical and Pharmaceutical Review”, 72 (2015).
• Plutecka K., Rodzice wobec diagnozy dziecka niesłyszącego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica” 2016, nr 7.
• Plutecka K., Rola ojca w rehabilitacji dziecka niesłyszącego z implantem ślimakowym, [w:] Kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej, red. K. Ćwirynkało, Cz. Kosakowski, A. Żywanowska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013.
• Plutecka K., Stres i radzenie sobie z nim przez rodziców dzieci niesłyszących, „Społeczeństwo i Rodzina”, vol. 50, 2017, nr 1.
• Prillwitz S., Schulmeister R., Wudtke H., Kommunikationohne Sprache: zur kommunikativen Situationhör sprachgeschädigter Vorschulkinder im Familienalltag, Weinheim 1977.
• Shandra C.L., Hogan D.P., Spearin C.E., A Child with a Disability: An Examination of Resident and Non-Resident Fathers, „Journal of Popular Research”, vol. 25, 2008, nr 3.
• Szczepankowski B., Wyrównywanie szans Osób Niesłyszących, Wydawnictwo WSRP, Siedlce 1998.
• Tait M., De Raeve L., Nikolopoulos T.P., Deaf Children with Cochlear Implants Before the Age of 1 Year: Comparison of Preverbal Communication with Normally Hearing Children, „International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology” 2007, nr 71.
• Vaccari C., Marschark M., Communication Between Parents and Deaf Children: Implications for Social-Emotional Development, „Journal of Child Psychology and Psychiatry” 38, 1997, nr 7.
• van den Borne S. i in., Assessment of Basal Sound Identification Skills and Communication Abilities in Profoundly Deaf Children Fitted with Hearing Aids or a Cochlear Implant, „Clinical Otolaryngology and Applied Sciences” 1998, nr 23.
• Wilson B.S. i in., Better Speech Recognition with Cochlear Implants, „Nature” 1991, nr 352.
• Wojciechowski F., Niepełnosprawność – rodzina – dorastanie, Wydawnictwo Żak, Warszawa 2007.
• World Health Organisation, Childhood Hearing Loss, Act Now, Here’s How! WHO, Geneva 2016.
• https://www.wosp.org.pl/medycyna/programy/badania-sluchu (dostęp: 24.07.2018).