Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Osiągnięcia i perspektywy

• Authors: Marianna Marek-Ruka

Title variants

EN

Vocational rehabilitation for people with intellectual disabilities. Achievements and prospects

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł przybliża proces umacniania się rehabilitacji dzięki m.in. wysiłkom organizacji społecznych oraz administracji państwowej, które przyczyniły się do licznych przeobrażeń, takich jak zmiana stosunku społeczeństwa i polityki państwa wobec osób z niepełnosprawnością. Głównym celem we współczesnym podejściu do osób z niepełnosprawnością jest ich samodzielne i niezależne życie w otwartym środowisku oraz zapewnienie im niezbędnej pomocy i wsparcia. Inspiracją do dalszego rozwoju rehabilitacji są preferencje Unii Europejskiej dotyczące zatrudnienia wspomaganego z pomocą trenera pracy lub osobistego asystenta zawodowego. Rozwój rehabilitacji stwarza warunki do tego, by osoby niepełnosprawne stawały się równorzędnym partnerem w pracy zawodowej.

EN

The article briefly outlines the strengthening of rehabilitation thanks to, among other things, community-based organizations’ and administration’s efforts which contributed to many transformations, such as the change of society’s attitude and the state’s policy toward people with disabilities. The main aim in the present approach to people with disabilities is their independent life in an open environment as well as providing them with necessary help and support. Further development of rehabilitation is inspired by the European Union’s preferences concerning supported employment with job coaches or personal work assistants. Rehabilitation development provides conditions for people with disabilities to become equal partners at work.

Keywords

PL

niepełnosprawność niepełnosprawność intelektualna rehabilitacja zawodowa; rehabilitacja środowiskowa integracja społeczna; zatrudnianie chronione; zatrudnianie otwarte; trener pracy; osobisty asystent zawodowy

EN

disability; intellectual disability; vocational rehabilitation; home rehabilitation; social integration; sheltered employment; open employment; job coach; personal work assistant

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2016
• Issue: 3(33)
• Pages: 79-90

Contributors

author

Marianna Marek-Ruka

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa; tel. [phone]

References

• Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej – rozwiązania w wybranych państwach europejskich. (2014). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych.
• Badania wpływu kierunku i poziomu wykształcenia na aktywność zawodową osób niepełnosprawnych. Raport końcowy, Pentor Research International, www.pfron.org.pl (dostęp: 2016).
• Danecka, M. (2014). Partycypacja wykluczonych. Wyzwania dla polityki społecznej. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Naukowa.
• Ewaluacja wejścia osób niepełnosprawnych na otwarty rynek pracy realizowanego w ramach zlecania realizacji zadań. Raport końcowy. (2016). Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, https://www.pfron.org.pl/pl/publikacje/badania-i-analizy-pfro/3435,Raport‑koncowy- z-przeprowadzonej-quotEwaluacji-wejscia-osob-niepelnosprawnych-na.html (dostęp: 2016).
• Giermanowska, E. (2014). Zatrudniając niepełnosprawnych: dobre praktyki pracodawców w Polsce i innych krajach Europy. Kraków: AGH. http://polscyniepelnosprawni.agh.edu.pl/wp-content/ uploads/ksiazka_zatrudniajac_niepelnosprawnych_dobre_praktyki.pdf (dostęp: 2016).
• Grzegorzewska, M. (1961). Listy do Młodego Nauczyciela. Cykl III. Warszawa: Wydawnictwo PZWS.
• Hasse, J. (2012). Zatrudnienie osób z niepełnosprawnością. Pozyskiwanie utalentowanych pracowników i ich adaptacja w środowisku pracy. Warszawa: Wolters Kluwer SA.
• Hulek, A. (1977). Teoria i praktyka w rehabilitacji inwalidów. Warszawa: PZWL.
• Hulek, A. (1980). Badania naukowe nad osobami niepełnosprawnymi i ich znaczenie w systemie oświaty. Biuletyn Informacyjny Towarzystwa Walki z Kalectwem, 4.
• Hulek, A. (1992). Świat ludziom niepełnosprawnym. Warszawa: Wydawnictwo PTWiK.
• Hulek, A. (red.). (1986). Człowiek niepełnosprawny w społeczeństwie. Materiały II Kongresu TWK, Warszawa 1–2 października 1983 r. Warszawa: PZWL.
• Larkowa, H. (1970). Postawy otoczenia wobec inwalidów. Warszawa: Wydawnictwo PZWL.
• Majewski, T. (2001). Podstawy rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Majewski, T. (2002). System zatrudnienia osób niepełnosprawnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Warszawa: Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna.
• Majewski, T. (2007). Jak zatrudniać osoby niepełnosprawne. Poradnik dla pracodawców. Warszawa: Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna.
• Majewski, T. (2009). Zatrudnianie wspomagane osób niepełnosprawnych. Szkoła Specjalna, 2, 86–94.
• Marek-Ruka, M. (1997). Teoria i praktyka rehabilitacji w dorobku naukowym prof. A. Hulka. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
• Marek-Ruka, M. (1999). Trwałe wartości koncepcji rehabilitacji osób niepełnosprawnych w ujęciu prof. Aleksandra Hulka. W: J. Sowa, M. Rorat (red.), Myśli Prof. A. Hulka a współczesność w pedagogice specjalnej (s. 77–80). Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
• Marek-Ruka, M. (2001). Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawnictwo Kolegium Andragogiki Specjalnej.
• Marek-Ruka, M. (2016a). Panelowe rozmowy. W: P. Jurkiewicz, J.I. Wiśniewska (red.), Wokół pracy zawodowej osób niepełnosprawnych (s. 272–277). Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Marek-Ruka, M. (2016b). Skuteczna rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnością szanse i zagrożenia. W: P. Jurkiewicz, J.I. Wiśniewska (red.), Wokół pracy zawodowej osób niepełnosprawnych (s. 206–217). Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Mikulski, J. (1999). Rola prof. A. Hulka w tworzeniu systemu służb socjalno-rehabilitacyjnych. W: J. Sowa, M. Rorat (red.), Myśli prof. A. Hulka a współczesność w pedagogice specjalnej (87–91). Rzeszów: Wydawnictwo WSPS.
• Szczepankowska, B., Ostrowska, A. (red.). (1998). Problem niepełnosprawności w poradnictwie zawodowym. Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego. Warszawa: Krajowy Urząd Pracy.
• Uścińska, G. (2015). Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych w Polsce: propozycje zmiany obecnych zasad. Polityka Społeczna, 10, 8–14.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r., Nr 64, poz. 593).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997 r., Nr 123, poz. 776).
• Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1990 r., Nr 87, poz. 506).
• Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych ustaw (Dz. U. z 2010 r., Nr 226, poz. 1475).
• Ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1991 r., Nr 46, poz. 201).

Identifiers

DOI

10.5604/17345537.1229132