Dynamika wiedzy politycznej Polaków

• Authors: Marta Żerkowska-Balas , Mikołaj Cześnik , Mateusz Zaremba

Title variants

EN

The Dynamics of Political Knowledge in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zajmujemy się badaniem wiedzy politycznej Polaków: jej determinantami, dynamiką oraz wpływem na zachowania polityczne. Mówiąc bardziej szczegółowo, interesuje nas po pierwsze, od czego zależy poziom posiadanej wiedzy o polityce, po drugie, jak poziom wiedzy o polityce zmienia się w czasie wraz z postępującą demokratyzacją i konsolidacją systemu demokratycznego w Polsce, po trzecie weryfikujemy wpływ tej zmiennej na skłonność do głosowania w wyborach. Podstawą przeprowadzonych analiz empirycznych są dane PGSW z lat 1997–2015. Mając na uwadze niedoskonałość tradycyjnie stosowanej miary wiedzy o polityce, jaką jest bateria pytań o fakty, w analizach wykorzystujemy alternatywną miarę, opartą na trafności oszacowania pozycji partii politycznych w wielowymiarowej przestrzeni rywalizacji politycznej. Nasze wyniki sugerują, że wiedza polityczna Polaków nie zmienia się zasadniczo w czasie, trwałe są także relacje wiedzy politycznej Polaków z ważnymi charakterystykami społeczno-politycznymi. Stworzony przez nas indeks wiedzy politycznej sprawdza się jako istotna zmienna niezależna, wyjaśniająca zachowania wyborcze: zgodnie z oczekiwaniami wyższy poziom wiedzy politycznej zwiększa skłonność do głosowania w wyborach.

EN

The main objective of the present paper is to examine various aspects of political knowledge in Poland. First, we are interested to know what sociodemographic traits determine the level of political knowledge. Second, we want to describe the dynamics of political knowledge: we want to discover whether and how its level changes during democratic consolidation in Poland. Last but not least, we test the hypothesis related to political knowledge influence on propensity to vote. In the empirical part we use PNES 1997-2015 data. Due to numerous limitations of traditional measure of political knowledge – battery of questions about political facts – we test alternative measure of the phenomenon, based on the accuracy of estimating the political party’s position in the multidimensional space of political competition. Our results suggest that Poles’ political knowledge and its relationship with important socio-political variables does not change over time. What is more, the new index of political knowledge has proven to be an important determinant of electoral behaviour which increases a propensity to vote.

Keywords

PL

wiedza polityczna; dynamika wiedzy politycznej; głosowanie; zachowania wyborcze

EN

political knowledge; dynamics of political knowledge; voting; electoral behaviour

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2017
• Issue: 3(226)
• Pages: 7-31

Contributors

author

Marta Żerkowska-Balas

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

author

Mikołaj Cześnik

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

author

Mateusz Zaremba

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

References

• Aldrich, John, H. i Richard. D. McKelvey. 1977. A Method of Scaling with Applications to the 1968 and 1972 Presidential Elections. „American Political Science Review” 71(1): 111–130.
• Althaus, Scott. L. 1998. Information Effects in Collective Preferences. „American Political Science Review” 92: 545–558.
• Alvarez, R. Michael. 1997. Information and Elections. Ann Arbor: University of Michigan Press.
• Anduiza, Eva i Dani Marinova. 2014. Political Knowledge in Times of Crisis. Referat wygłoszony podczas ECPR Joint Sessions w Salamance, w Hiszpanii.
• Bakker, Ryan Catherine De Vries, Erica Edwards, Liesbet Hooghe, Seth Jolly, Gary Marks, Jonathan Polk, Jan Rovny, Marco Steenbergen i Milada Anna Vachudova. 2012. Measuring Party Positions in Europe: The Chapel Hill Expert Survey Trend File, 1999–2010. „Party Politics” 1: 143–152.
• Bartels, Lary M. 1986. Issue Voting Under Uncertainty: An Empirical Test. „American Journal of Political Science” 30(4): 709–728.
• Bartels, Larry M. 1996. Uninformed Votes: Information Effects in Presidential Elections. „American Journal of Political Science” 40: 194–230.
• Bennett, Stephen Earl. 1988. ‘Know-Nothings’ Revisited: The Meaning of Political Ignorance Today. „Social Science Quarterly” 69: 476–490.
• Bennett, Stephen Earl. 1989. Trends in Americans’ Political Information, 1967–1987. „American Politics Quarterly” 17: 422–435.
• Bennett, Linda L. M. i Stephen Earl Bennett. 1989. Enduring Gender Differences in Political Interest: The Impact of Socialization and Political Dispositions. „American Politics Quarterly” 17: 105–122.
• Berelson, Bernard R., Paul F. Lazarsfeld i William N. McPhee. 1954. Voting: A Study of Opinion Formation in a Presidential Campaign. Chicago: University of Chicago Press.
• Brody, Richard i Benjamin Page. 1973. Indifference, Alienation and Rational Decisions. „Public Choice” 15(1): 1–17.
• Campbell, Angus i Robert L. Kahn. 1952. The People Elect a President. Ann Arbor, MI: Institute for Social Research, University of Michigan.
• Campbell, Angus, Philip E. Converse, Warren. E. Miller i Donald E. Stokes. 1960. The American Voter. Nowy Jork: John Wiley.
• Carmines, Edward G. i James A. Stimson. 1980. The Two Faces of Issue Voting. „American Political Science Review” 74(1): 78–91.
• Cassel, Carol A. i Celia C. Lo. 1997. Theories of Political Literacy. „Political Behavior” 19: 317–335.
• Converse, Philip E. 1964. The Nature of Belief Systems in Mass Publics. W: D. Apter (red.). Ideology and Discontent. Nowy Jork: Free Press, s. 1–74.
• Cwalina, Wojciech. 2000. Telewizyjna reklama polityczna: Emocje i poznanie w kształtowaniu preferencji wyborczych. Lublin: Verba.
• Cześnik, Mikołaj. 2007. Partycypacja wyborcza w Polsce. Perspektywa porównawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Cześnik, Mikołaj i Michał Kotnarowski. 2011. Nowy wymiar politycznego współzawodnictwa: Polska solidarna versus Polska liberalna. „Studia Polityczne” 27: 129–159.
• Dahl, Robert. 1995. Demokracja i jej krytycy. Tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Znak.
• Dahl, Robert. 2000. O demokracji. Tłum. M. Król. Kraków: Znak.
• Delli Carpini, Michael X. i Scott Keeter. 1993. Measuring Political Knowledge: Putting First Things First. „American Journal of Political Science” 37: 1179–1206.
• Delli Carpini, Michael X. i Scott Keeter. 1996. What Americans Know About Politics and Why It Matters. New Haven, CT: Yale University Press.
• Downs, Anthony. 1957. An Economic Theory of Democracy. New York: Harper and Row.
• Enelow, James M. i Melvin J. Hinich. 1984. The Spatial Theory of Voting. Cambridge: Cambridge University Press.
• Fishkin, James S. 1997. The Voice of the People. New Haven: Yale University Press.
• Galston, William. 2007. Civic Knowledge, Civic Education, and Civic Engagement: A Summary of Recent Research. „International Journal of Public Administration” 6–7: 623–642.
• Gilens, Martin. 2001. Political Ignorance and Collective Policy Preferences. „The American Political Science Review” 2: 379–396.
• Goerres, Achim. 2007. Why are Older People more Likely to Vote? The Impact of Ageing on Electoral Turnout across Europe. „British Journal of Politics and International Relations” 9(1): 90–121.
• Goren, Paul. 1997. Political Expertise and Issue Voting in Presidential Elections. „Political Research Quarterly” 50: 387–412
• Hortala-Vallve, Rafael i Berta Esteve-Volart. 2010. Voter Turnout and Electoral Competition in a Multidimensional Policy Space. „European Journal of Political Economy” 27(2): 376–384.
• Inglehart, Ronald i Pippa Norris. 2009. Wzbierająca fala. Równouprawnienie płci a zmiana kulturowa na świecie. Tłum. B. Hellmann. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Jeziński, Marek, Maria Wincławska i Barbara Brodzińska (red). 2009. Płeć w życiu publicznym. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Kunovich, Robert M. 2013. Political knowledge in Poland. „Electoral Studies” 46: 65–78.
• Lambert, Ronald D., James E. Curtis, Barry J. Kay i Steven D. Brown. 1988. The Social Sources of Political Knowledge. „Canadian Journal of Political Science” 21: 359–374.
• Laver, Michael i W. Ben Hunt. 1992. Policy and Party Competition. London: Routledge.
• Lazarsfeld, Paul, Bernard Berelson i Hazel Gaudet. 1944. The People’s Choice: How the Voter Makes Up His Mind in a Presidential Campaign. New York: Columbia University Press.
• Lewis, Jeffrey B. i Gary King. 2000. No Evidence on Directional vs. Proximity Voting. „Political Analysis” 8(1): 21–33.
• Merrill, Samuel i Bernard Grofman. 1997. Directional and Proximity Models of Voter Utility and Choice: A New Synthesis and an Illustrative Test of Competing Models. „Journal of Theoretical Politics” 9(1): 25–48.
• Mondak, Jeffery J. 1995. Newspapers and Political Awareness. „American Journal of Political Science” 39: 513–527.
• Mondak, Jeffery J. 1999. Reconsidering the Measurement of Political Knowledge. Working Paper, „Political Analysis”, online: http://polmeth.calpoly.edu/pa.html, dostęp 14.11.2016.
• Neuman, W. Russell. 1986. The Paradox of Mass Politics: Knowledge and Opinion in the American Electorate. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Pettey, Gary R. 1988. The Interaction of the Individual’s Social Environment, Attention and Interest, and Public Affairs Media Use on Political Knowledge Holding. „Communication Research” 15: 265–281.
• Price, Vincent i John Zaller. 1993. Who Gets the News: Alternative Measures of News Reception and Their Implicatons for Research. „Public Opinion Quarterly” 57: 133–164
• Rabinowitz, George i Stuart E. Macdonald. 1989. A Directional Theory of Issue Voting. „American Political Science Review” 83(1): 93–121.
• Raciborski, Jacek. 2010. Praktyki obywatelskie Polaków. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Raciborski, Jacek. 2011. Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rikert, William i Peter Ordeshook. 1968. A Theory of the Calculus of Voting. „American Political Science Review” 62(1): 25–43.
• Robertson, David. 1976. A Theory of Party Competition. London: John Wiley. Shepsle Kenneth i Mark Bonchek. 1997. Analyzing Politics. Rationality, Behavior and Institutions. New York: Norton
• Thurner, Paul W. i Angelika Eymann. 2000. Policy-Specific Alienation and Indifference in the Calculus of Voting: A Simultaneous Model of Party Choice and Abstention. „Public Choice” 102(1): 49–75
• Toka, Gabor i Marina Popescu. 2008. Inequalities of Political Influence in New Democracies. „International Journal of Sociology” 4: 67–93.
• Tworzecki, Hubert i Radosław Markowski. 2011. Wiedza a stronniczość partyjna – niełatwy związek. „Studia Polityczne” 28: 87–112.
• Verba, Sidney, Nancy Burns i Kay Lehman Schlozman. 1997. Knowing and Caring About Politics: Gender and Political Engagement. „Journal of Politics” 59: 1051– 1072.
• Weaver, David i Dan Drew. 1993. Voter Learning in the 1990 Off-Year Election: Did the Media Matter? „Journalism Quarterly” 70: 356–368.
• Zaller, John. 1990. Political Awareness, Elite Opinion Leadership, and the Mass Sur- vey Response. „Social Cognition” 8: 125–153.
• Zaller, John. 1992. The Nature and Origins of Mass Opinion. New York: Cambridge University Press.
• Zipp, John. 1985. Perceived Representativess and Voting: An Assessment of the Impact of „Choices” vs. „Echoes”. „American Political Science Review” 79(1): 50–61.
• Żukowski, Arkadiusz. 2011. Partycypacja wyborcza kobiet — wyzwania i dylematy. Tekst dostępny na stronie: http://www.csw.umk.pl/zukowski-partycypacja-wybor- cza-kobiet, dostęp z dnia 20.02.2013.