„Święci” i „profani”. Profile religijne uczniów szkół ponadgimnazjalnych województwa lubelskiego na podstawie badań

• Authors: Ewa Miszczak

Title variants

EN

The „Saint” and „the non-saints” the Religious Profiles of Secondary School Students in Lublin Voivodship. On the Basis of Studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Młodzież jest tą kategorią społeczną, która najwyraźniej odzwierciedla zmiany zachodzące w świadomości i sferze zachowań zbiorowych. Na podstawie analiz postaw ludzi młodych można dokonywać prób prognozowania przyszłych procesów zachodzących w systemach społecznych. Dlatego religijność młodzieży jest ważnym obiektem badań socjologicznych z punktu widzenia przyszłości religii w Polsce. Niniejszy artykuł stanowi próbę prezentacji dwóch profili religijności uczniów szkół ponadgimnazjalnych województwa lubelskiego na poddstawie przeprowadzonych badań empirycznych w 2010 r. na próbie 1841 respondentów. Profile te, mające charakter opozycyjny, wyróżnione na podstawie kryterium deklaracji pragnienia osiągnięcia świętości, wykazują zróżnicowane podejście młodych ludzi, przeważnie katolików, do spraw wiary, preferowanie rytualizmu przez większość oraz mniejszościowe zainteresowanie pogłębioną formacją religijną. Grupa osób wyrażających chęć bycia świętymi została dla wygody nazwana określeniem „święci”, natomiast respondenci dystansujący się wobec takiej możliwości określeni zostali mianem „profanów”. Obie grupy różnią się dość znacznie zarówno w kwestii autoidentyfikacji religijnej i akceptacji wybranych zasad wiary, poziomem wiedzy i prezentowanymi przekonaniami, uznawanymi wartościami, ideałami i wzorcami, jak również w sferze praktyk religijnych. Jak się okazuje osoby pragnące dążyć do świętości we wszystkich tych obszarach uzyskują wyższe notowania, niż młodzież zdystansowana wobec takiej perspektywy, co oznacza, iż własne pragnienia wyznaczają w zdecydowany sposób kierunki zainteresowań intelektualnych, działań i odniesień aksjologicznych. Jednak nie do końca można być pewnym, co w tym wypadku stanowi przyczynę, a co skutek. Prawdopodobnie wszystkie te komponenty warunkują się wzajemnie i wpływają na ostateczny kształt typu religijności.

EN

Youth is the one social category, which apparently reflects the changes in awareness and behavior of actors. On the basis of the analysis of the attitudes of young people, you can attempt to predict the future of the processes taking place in social systems. Therefore, young people religion is an important object of sociological research from the point of view of the future of religion in Poland. This article is an attempt to present secondary school pupils of Lublin province religiosity profiles based on empirical studies carried out in 2010 on an 1841 respondents. These profiles, opposition in nature, highlighted on the basis of the declaration of desire to achieve holiness, show a varied approach young people, mostly Catholics, to the doctrine of the faith, preferring the ritualism and increased interest in the minority by the majority of religious formation. A group of people expressing the desire to be holy was named for convenience “the saints”, while the respondents reluctant to such a possibility were referred to as “non-saints”. Both groups differ quite significantly in terms of both the good times and religious acceptance of selected principles of faith, the level of knowledge and beliefs, ideals, values which they presented and patterns, as well as in the sphere of religious practices. As it turns out the person wishing to strive for holiness in all these areas receive higher ratings than young reluctant to this perspective, which means that my own desires shall designate in the decisive intellectual interest directions, activities and references to the worth. But not for the rest of you can be sure, which in this case is a cause and what is effect. Probably all these components influence each other and affect the final shape of the type of religiosity.

Keywords

PL

socjologia religii; religijność; młodzież polska; profile religijności; badania

EN

sociology of religion; youth religiosity; religiosity profiles; research

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2014
• Volume: 6(42)
• Issue: 4
• Pages: 121-141

Contributors

author

Ewa Miszczak

• Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny, Instytut Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Borowik I., Doktór T., Pluralizm religijny i moralny w Polsce, Kraków: Nomos 2001.
• Dennet D., Odczarowanie. Religia jako zjawisko normalne, Warszawa: PIW 2008.
• Fowler J.W., Stages of faith. The psychology of human development and the quest for meaning, San Francisco, USA: Harper and Row Publishers 1981.
• Jarmoch E., Wiara i wierzenia jako wymiar religijności, w: Postawy społeczno-religijne archidiecezjan warszawskich, W. Zdaniewicz, S. Zaręba (red.), Warszawa: OSS Opinia ISKK SAC 2006.
• Libiszowska-Żółtkowska M., Współczesne formy obecności – absencji religii wżyciu państwa i społeczeństwa, „Kultura i Społeczeństwo” 1993, nr 2.
• Luckmann T., Niewidzialna religia, Kraków: Nomos 1996.
• Luhmann N., Funkcja religii, Kraków: Nomos 1998.
• Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodych Polaków, Kraków: Nomos 1991.
• Mariański J., Między nadzieją a zwątpieniem. Sens życia w świadomości młodzieży szkolnej, Lublin: TN KUL 1998.
• Pawlina K., Polska młodzież przełomu wieków, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 1998.
• Szlendak T., Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej, Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 2004.
• Zaręba S., Identyfikacje religijne i dylematy moralne uczniów i studentów w Polsce, „Collectanea Theologica” 2009, nr 2.
• Zaręba S., Religijność młodzieży w środowisku zurbanizowanym, Warszawa−Rzeszów: Pobitno Oficyna 2012.