Podróże reporterskie. Próba opisu i klasyfikacji

• Authors: Krzysztof Męka

Title variants

EN

Reporter’s journeys. An attempt of description and classification

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie podróży podejmowanych przez reporterów i pisarzy (w związku z wykonywaną przez nich pracą) oraz wskazanie istotnych cech podróży reporterskich pozwalających na odróżnienie tego typu wypraw od turystyki. Celem podróży reporterskich jest przygotowanie tekstu opisującego odwiedzane miejsca, ich historię, związane z nimi wydarzenia polityczne i społeczne, losy jednostek i społeczności lub samą podróż oraz publikacja tego tekstu. Warunkiem podróży reporterskich jest bowiem gotowość do napisania tekstu oraz gotowość do jego późniejszego opublikowania. Ich uczestnikami są zarówno reporterzy zatrudnieni w czasopismach (agencjach prasowych, gazetach codziennych), jak i pracujący samodzielnie, przygotowujący reportaże np. dla wydawnictw. Podróż reporterska jest ściśle związana z wykonywaniem pracy, wymaga odpowiedniego przygotowania przed wyjazdem i ponoszenia wysiłku podczas jej trwania. Służy ona realizacji celu zawodowego. Reporter wykonuje zawód wymagający podróżowania, podróż w jego przypadku jest koniecznością. Wyjazd jest nieodzowny do wykonywania pracy, miejsca pobytu stają się miejscem pracy, a celem nadrzędnym jest działalność zawodowa. Podróż reporterska nie jest „dobrowolną zmianą miejsca pobytu”, łączy się z „przymusem”. Reporter ma ograniczoną swobodę w zakresie podejmowania decyzji o wyjeździe, w jego trakcie jest podporządkowany swoim przełożonym i ich poleceniom, to oni decydują o dacie jego powrotu. Każdy uczestnik takiej podróży jest zobowiązany do wykonania określonego zadania, do zbierania materiału potrzebnego do przygotowania publikacji. W związku z tym ponosi odpowiedzialność. Wyprawy reporterów zostają spożytkowane. Podróż przynosi trwały efekt w postaci publikacji. Efekty tego wyjazdu zaspokajają potrzeby innych ludzi. Cechy przysługujące podróżom reporterskim nie pozwalają traktować je jako turystyki.

EN

The aim of the paper is to describe the journeys undertaken by reporters and writers (in relation to the work they undertake) and to indicate the criteria for distinguishing this type of journeys from tourism. The main goal of the reporter’s journeys is preparation and publication of the reportage ‒ a text describing visited places, their history and sociopolitical situation related to Podróże reporterskie. Próba opisu i klasyfikacji 85 these places, the lives of individuals and societies or the journey itself. The readiness to write and later publish the reportage is the main condition of the reporter’s journey. The participants of such journeys are both journalists working in journals (press agencies, daily newspapers) and freelancers who prepare reportages, e.g. for publishers. As reporter’s journey is closely connected with occupation, as it requires special preparation before the departure and effort during the travel. The reporter’s journey serves for realization of the professional aim. Travelling is a fundamental part of the reporter’s profession and departure is an essential to perform the job. Places of residence become workplaces, and the primary aim is the professional activity. A reporter’s journey is not just “a voluntary change of residence”, as it is a must. The range of reporter’s decisions about the journey is also limited – he or she is subordinate to the supervisors and their orders and it is them who decide on the date of return. Each participant of such a travel is required to perform a specific task: to gather material for the production of a publication. This is the reporter’s responsibility. A reporter’s journey is utilised, as it brings a durable effect in the form of reportage. The effects of such a travel satisfy the needs of other people. All these features of reporter’s journeys do not allow for treating them as tourism.

Keywords

PL

podróżowanie; turystyka; reportaż

EN

travelling; tourism; reportage

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2013
• Issue: 1(22)
• Pages: 71-85

Dates

printed

2013-06

Contributors

author

Krzysztof Męka

• Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie, Wydział Zarządzania i Turystyki, 33-100 Tarnów, ul. Szeroka 9

References

• Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. ISBN 978-83-01-14627-6.
• Podemski K., Socjologia podróży, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004. ISBN 83-232-1362-3.
• Przecławski K., Człowiek a turystyka. Zarys socjologii turystyki, Albis, Kraków 1997. ISBN 83-906452-0-3.
• Magdoń A., Reporter i jego warsztat, Universitas, Kraków 2005. ISBN 83-7052-747-7.
• Encyklopedia popularna PWN, wyd. 21 zm. i uzup., PWN, Warszawa 1991. ISBN 83-01-10416-3.
• Niedzielski Cz.., O teoretyczno-literackich tradycjach prozy dokumentarnej (podróż – powieść – reportaż), Państwowe Wydawnictwo Naukowe – Oddział w Poznaniu (Towarzystwo Naukowe w Toruniu), Toruń 1966.
• Wańkowicz M., Karafka La Fontaine’a, t. 1, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972.
• Cejrowski W., Podróżnik WC, wyd. 2 popr., Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2010. ISBN 978-83-7380-900-0.
• Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, Albis, Kraków 1999. ISBN 83-9064252-6-2.
• Veblen T., Teoria klasy próżniaczej, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1998. ISBN 83-722-105-7.
• Boorstin D., The Image: A Guide to Pseudo-Events in America, Harper & Row, New York 1961.
• Mac Cannell D., Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2005. ISBN 83-7319-268-9.
• Pałkiewicz J., Sztuka podróżowania, Zysk S-ka, Poznań 2008. ISBN 978-83-7506-198-7.
• Urry J., Spojrzenie turysty, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. ISBN 978-83-01-15051-8.
• Wańkowicz M., Na tropach Smętka, Prószyński i S-ka, Warszawa 2010. ISBN 978-83-7648-361-0.
• Kapuściński R., Wojna futbolowa, Czytelnik, Warszawa 2007. ISBN 978-83-07-03116-3.
• Kapuściński R., Autoportret reportera, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004. ISBN 83-240-0347-9.
• Graburn N.H.H., Tourism: The Sacred Journey. W: Smith V.L. (red.), Hosts and Guests: The Anthropology of Tourism, Basil Blackwell, Oxford 1978.
• Wańkowicz M., W ślady Kolumba. Atlantyk-Pacyfik, Prószyński i S-ka, Warszawa 2009. ISBN 978-83-7648-269-9.
• Kołakowski L., O podróżach. W: Kołakowski L., Mini wykłady o maxi sprawach, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004. ISBN 83-240-0378-9.
• Sowiński P., Wakacje w Polsce Ludowej. Polityka władz i ruch turystyczny (1945–1989), Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005. ISBN 83-7436-014-3.
• Ingarden R., Książeczka o człowieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987. ISBN 83-08-01-658-8.
• Kapuściński R., Jeszcze dzień życia, Czytelnik, Warszawa 2007. ISBN 978-83-07-03108-8.
• Kapuściński R., Podróże z Herodotem, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004. ISBN 83-240-0482-3.
• Kapuściński R., Ten Inny, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006. ISBN 83-240-0701-6.
• Lévi-Strauss C., Smutek tropików, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964.
• Camus A., Eseje, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974.
• Bauer Z., Antymedialny reportaż Ryszarda Kapuścińskiego, Wydawnictwo PAP, Warszawa 2001. ISBN 83-911242-3-1.
• Tatarkiewicz W., O szczęściu, wyd. 5, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
• Legutko R., Triumf człowieka pospolitego, Zysk i S-ka, Poznań 2012. ISBN 978-83-7785-089-3.
• International Recommendations for Tourism Statistics 2008, United Nations, WTO, New York 2010. ISBN 978-92-1-161521-0.
• Davidson R., Cope B., Turystyka biznesowa. Konferencje, podróże motywacyjne, wystawy, turystyka korporacyjna, Polska Organizacja Turystyczna, Warszawa 2003. ISBN 83-7336-268-1.