Kancelaria Ministerstwa Skarbu w Warszawie w latach 1944–1950

• Authors: Adam Grzegorz Dąbrowski

Title variants

EN

The Ministry of Treasure Office in Warsaw in 1944-1950

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Ministerstwo Skarbu powołane zostało do życia ustawą z 31 XII 1944 r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej. Jego zakres kompetencji obejmował całokształt spraw skarbowości państwowej oraz polityki finansowej państwa, podatków, ceł, budżetu, także kwestii kredytowych, monetarnych i emisyjnych oraz nadzoru nad bankami, zakładami ubezpieczeniowymi i asekuracyjnymi. W wyniku wejścia w życie zapisów ustawy z dnia 7 III 1950 r. urząd przekształcony został w Ministerstwo Finansów. Kancelaria Ministerstwa Skarbu przeszła typową drogę dla kancelarii centralnych urzędów państwowych tego okresu. W latach 1944–1946 opierała się na rejestracji pism w dzienniku podawczym ze skorowidzami, zaś od 1947 r. na rejestracji pism w pomocy ewidencyjnej, nazwanej kontrolą ruchu akt (prowadzonej w sposób analogiczny, jak typowy dziennik podawczy). Do przechowywania akt spraw zakończonych służył rzeczowy plan akt. Z początkiem 1949 r. w jednej komórce organizacyjnej Ministerstwa podjęto próbę oznaczania i rejestracji wpływającej korespondencji w oparciu o strukturalny niejednolity rzeczowy wykaz akt, przy jednoczesnym dalszym przechowywaniu akt spraw zakończonych zgodnie z planem akt. Przyczyny niepowodzenia próby reformy metod pracy biurowej Ministerstwa Skarbu były również podobne do analogicznych prób, podejmowanych w innych urzędach centralnych tego okresu. Leżały w częstych zmianach struktury organizacyjnej urzędu oraz niechęci personelu do wdrożenia nowego systemu pracy kancelaryjnej, co z kolei wynikało z niskich kwalifikacji tegoż personelu Ministerstwa i niedostatecznego systemu praktycznych szkoleń wewnętrznych.

EN

The Ministry of Treasure was established by the Act from December 31st, 1944 about establishing the Provisional Government of the Republic of Poland. Its competences concerned financial matters and financial policy of the state, taxes, duties, budget, as well as loans, monetary and flotation matters, control over banks and insurance companies. As a result of the Act from March, 7th 1950, the office was converted into the Ministry of Finance. The office of the Ministry of Treasure went a standard path of offices of central institutions from this period. Between 1944 and 1946 it was based on registering correspondence in registers with indexes, and from the year 1947 on registering mail in an evidence aid called the control of records movement (filled like a typical correspondence register). For storing records of matters solved, a subject records plan was used. From the beginning of 1949 one organisational unit of the Ministry attempted marking and registering incoming mail using ununiform subject filing system based on structure, while records of solved matters were still stored using the records plan. Causes of the failure of the attempted reform in office works in the Ministry of Treasure were similar to analogous attempts made in other central institution of this period. The causes lied in frequent changes of organisational structure of offices and unwillingness of staff to implement a new office work system, which was a result of low qualifications of staff members and unsatisfactory system of practical training inside the Ministry.

Keywords

PL

kancelaria współczesna,; kancelaria Ministerstwa Skarbu,; zarządzanie dokumentacją,; biurowość,; system kancelaryjny

EN

contemporary office;; Ministry of Treasure office;; records management;; office work;; office system

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Year: 2018
• Issue: 9(11)
• Pages: 149-178

Contributors

author

Adam Grzegorz Dąbrowski

• Archiwum Akt Nowych

References

• Barszcz, Anna. Prezydium Rady Ministrów i Urząd Rady Ministrów jako wytwórcy państwowego zasobu archiwalnego (1945–1996). Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2014.
• Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Próba reformy metod pracy kancelaryjnej Ministerstwa Administracji Publicznej w lipcu 1948 r.” Archeion 118 (2017): 163–184.
• Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Administracji Publicznej z lat 1945–1950.” Teki Archiwalne. Seria Nowa 7 (2003): 63–74.
• Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Ziem Odzyskanych z lat 1945–1949.” Archeion 117 (2016): 387–405.
• Degen, Robert. „O usprawnienie kancelarii Ministerstwa Administracji Publicznej: projekt Mariana Cieszyńskiego z grudnia 1947 roku.” Krakowski Rocznik Archiwalny 11 (2005): 203– 215.
• Degen, Robert. „Sposoby usprawnienia pracy biurowej w polskich urzędach w latach 1945–1950.” W Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t. I, red. Artur Górak, Ireneusz Łuć, Dariusz Magier, 537–551. Radzyń Podlaski: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych; Radzyńskie Towarzystwo Naukowe (Libra), 2008.
• Filipczak, Teresa. Kancelaria Sejmu i Rady Państwa oraz archiwum w latach [1944] 1952–1989. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. Departament Organizacji i Udostępniania. Wydział Popularyzacji i Wydawnictw, 2015.
• Klonowska, Weronika. „Próby usprawnienia kancelarii (biurowości) urzędów administracji centralnej w latach 1945–1952.” Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia 8 (1973): 189–204.

Identifiers

DOI

AKZ.2018.008