Reminiscencja stylistyczna w przekładzie

• Authors: Brzostowska‑Tereszkiewicz Tamara

Title variants

EN

Stylistic reminiscence in translation

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article addresses the difficulty of classifying Adam Pomorski’s translations of Velimir Khlebnikov’s poetry as a mere stylization after Boleslav Lesmian’s poetry. The Polish translations of the neological poetic experiments of the Russian Cubo‑Futurist provide a point of departure to discuss theoretical and interpretive implications of stylistic reminiscence as a unique type of intertextual dialogue between the literature of the original and the receiving literature.

Keywords

EN

translation; stylization; stylistic reminiscence; Velimir Khlebnikov; Boleslav Lesmian

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Między Oryginałem a Przekładem
• Year: 2015
• Volume: 29
• Pages: 37-56

Contributors

author

Brzostowska‑Tereszkiewicz Tamara

• Instytut Badań Literackich PAN

References

• Afanasjew, A.N. ([1865‑1869] 1994), Poeticzeskije wozzrenija sławjan na prirodu (w 3 tomach,) Indrik, Moskwa.
• Andriejewskij, I.E., Arsieniew, K.K., Pietruszewskij, F.F. (red.) (1898), Południcy, w: Encykłopiediczeskij słowar’, t. XXIV, F.A. Brokgauz–I.A. Efron, Sankt‑Pietierburg, s. 383.
• Arystoteles (2004), Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum., wstęp i komentarz H. Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Balbus, S., ([1993] 1996), Między stylami, wyd. 2, Universitas, Kraków.
• Bańkowski, A. (red.) (2000), Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1‑2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bolecki, W. (1998), „Historyk literatury i cytaty”, w: idem, Pre‑teksty i teksty. Z zagadnień związków międzytekstowych w literaturze polskiej XX wieku, wyd. 2 zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 7‑35.
• Brooks, C. (1947), The Well Wrought Urn: Studies in the Structure of Poetry, Harcourt, Brace & World, New York.
• Brückner, A. (1985), Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, PWN, Warszawa.
• Brückner, A. ([1927] 1989), Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Brzostowska‑Tereszkiewicz, T. (2003), „Sofia zaklęta w baśniową carewnę. «Piesni Wasilisy Priemudroj» Bolesława Leśmiana wobec rosyjskiej poezji symbolistycznej”, Pamiętnik Literacki, 3, s. 27‑49.
• Brzozowski, J. (2011), Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Chlebnikow, W. (1968), Sobranije soczinienij, t. 1, Wilhelm Fink Verlag, München.
• Chlebnikow, W. (1971), Sobranije soczinienij, t. 4, Wilhelm Fink Verlag, München.
• Chlebnikow, W. (2000), Sobranije soczinienij w szesti tomach: Dramaticzeskije poemy. Dramy. Sceny 1904‑1922, t. 1, Nasledije, Moskwa.
• Chlebnikow, W. (2005), Rybak nad morzem śmierci. Wiersze i teksty 1917‑1922, wybór, tłum., przypisy A. Pomorski, Open, Warszawa.
• Chlebnikow, W. (2005), Widziądz widziadeł bezkształtnych. Wiersze i teksty 1904‑1916, wybór, tłum., przypisy A. Pomorski, Open, Warszawa.
• Chłystowski, H., Drawicz, A., Komendant, T., Osińska, K., Pomorski, A., Śliwowski, R. (1996), „Płatonow po polsku [dyskusja redakcyjna]”, Literatura na Świecie, 7 (300), s. 134‑156.
• Czech, J. (2005), „Policzek dla gustów publiczności”, Res Publica Nowa (lato), s. 147.
• Danek, D. (1968), „O cytatach struktur (quasi‑cytatach) i ich funkcji w wewnętrznej polemice literackiej”, w: Mayenowa, M.R., Sławiński, J. (red.), Prace z poetyki poświęcone VI Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa– Kraków, s. 78‑102.
• Freidenberg, O. (2007), Obraz i pojęcie, tłum. i posłowie B. Żyłko, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Gieysztor, A. (1986), Mitologia Słowian, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.
• Kempiński, A.M. (1993), Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań.
• Khlebnikov, V. (1997), Collected Works of Velimir Khlebnikov, vol. 3: Selected poems, transl. P. Schmidt, ed. R. Vroon, Harvard University Press, Cambridge (Mass.)–London.
• Leśmian, B. (1995), Poezje zebrane, oprac. A. Madyda, wstęp M. Jakitowicz, Algo, Toruń.
• Linkner, T. (1991), Mitologia słowiańska w literaturze Młodej Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Nilsson, N.A. (1985), „How to Translate Avant‑Garde Poetry: Some Attempts with Khlebnikov’s «Incantation by Laughter»”, w: idem (ed.), V. Khlebnikov: A Stockholm Symposium, Almqvist & Wiksell International, Stockholm, s. 133‑150.
• Oinas, F.J. (1985), Essays on Russian Folklore and Mythology, Slavica Publishers, Inc., Columbus, Ohio.
• Okulśnik, E. (1971), „Słowotwórstwo na usługach filozofii”, w: Głowiński, M., Sławiński, J. (red.), Studia o Leśmianie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 151‑183.
• Papierkowski, S.K. (1964), Bolesław Leśmian. Studium językowe, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
• Piercowa, N. (1995), Słowar’ nieołogizmow Wielimira Chlebnikowa, priedisł. H. Baran, Wiener Slawistischer Almanach, Sonderband 40, Wien–Moskau.
• Piercowa N.N., Rafajewa, A.W. (1999), „O sławianskich driewnostiach u Wiacz. Iwanowa i W. Chlebnikowa”, w: Arutiunowa, N.D., Lewontina, I.B. (red.), Łogiczeskij analiz jazyka. Obraz czełowieka w kulturie i jazykie, Indrik, Moskwa, s. 377‑386.
• Polakow, M.J. (1986), „Wielimir Chlebnikow, Mirowozzrienije i poetika”, w: Chlebnikow, W., Tworienija, oprac. W.P. Grigorjew, A.J. Parin, Sowietskij pisatiel, Moskwa, s. 5‑35.
• Pomorski, A. (1982), „Nota biograficzna”, w: Chlebnikow, W., Poezje wybrane, wybór, tłum. i oprac. A. Pomorski, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 110‑122.
• Pomorski, A. (1996), Duchowy proletariusz. Przyczynek do dziejów lamarkizmu społecznego i rosyjskiego kosmizmu XIX‑XX wieku (na marginesie antyutopii Andrieja Płatonowa), Open, Warszawa.
• Pomorski, A. (2004), „Heretyk i Spółka”, w: idem, Sceptyk w piekle. Z dziejów ideowych literatury rosyjskiej, Open, Warszawa.
• Rowniakowa, L., „Russkije stichi Bolesława Les’miana (K problemie russko‑pol’skogo bilingwizma)”, w: Mnogojazyczije i literaturnoje tworczestwo, Nauka, Leningrad 1981, s. 290‑315.
• Rozwadowski, J. (1961), „Z zagadnień gramatycznych i etymologicznych”, w: idem, Wybór pism, t. 2: Językoznawstwo indoeuropejskie, PWN, Warszawa, s. 150‑154.
• Sandauer, A. ([1978] 1985), „Ewolucja polskiej poezji międzywojennej”, w: idem, Pisma zebrane, t. 1: Studia o literaturze współczesnej, Czytelnik, Warszawa, s. 11‑33.
• Sandauer, A. ([1946] 1985), „Filozofia Leśmiana (Eksperyment krytyczny)”, w: idem, Pisma zebrane, t. 1: Studia o literaturze współczesnej, Czytelnik, Warszawa, s. 499‑516.
• Sandauer, A. ([1963] 1985), „Pośmiertny tryumf Młodej Polski (Rzecz o Bolesławie Leśmianie)”, w: idem, Pisma zebrane, t. 1: Studia o literaturze współczesnej, Czytelnik, Warszawa, s. 49‑76.
• Sławiński, J. (1971), „Semantyka poetycka Leśmiana”, w: Głowiński, M.,
• Sławiński, J. (red.), Studia o Leśmianie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 92‑123.
• Stone, R. (1972), „Leśmian i drugie pokolenie symbolistów rosyjskich”, tłum. I. Sieradzki, Pamiętnik Literacki, 2, s. 19‑50.
• Szczęsna, J. (2011), „Ksiądz Baka powrócił do źródła”, Gazeta Wyborcza, [on‑line] http://wyborcza.pl/1,76842,9709424,Ksiadz_Baka_powrocil_do_zrodla.html – 15.06.2014.
• Świdziński, E., Wasyłenko, W. (1995), „Wostocznyje konteksty Bolesława Les’miana”, w: Markunas, A. (red.), Problemy sowriemiennoj rusistiki, Wydawnictwo UAM, Poznań, s. 126‑136.
• Trznadel, J. (1961), „Rosyjskie wiersze Bolesława Leśmiana”, Twórczość, 1, s. 101‑105.
• Tuwim, J. (1986), Pisma zebrane, t. 1: Wiersze, oprac. A. Kowalczykowa, Czytelnik, Warszawa.
• Urbańczyk, S. (1947), Religia pogańskich Słowian, Wydawnictwo Studium Słowiańskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Vroon, R. (1983), Velemir Xlebnikov’s Shorter Poems: A Key to the Coinages, University of Michigan, Ann Arbor.
• Wasyłenko, W. (1990), „Okres kijowski w życiu i twórczości Bolesława Leśmiana”, Studia Polono‑Slavica‑Orientalia. Acta Litteraria, XII, s. 1‑113.
• Wasyłenko, W. (1986), „Pro poeticznij cikł Bolesława Les’miana «Pesni Wasylisy Premudroj»”, Słow’jans’kie literaturoznawstwo i folkloristika, 15, s. 32‑39.
• Weststeijn, W.G. (1983), Velimir Chlebnikov and the Development of Poetical Language in Russian Symbolism and Futurism, Rodopi, Amsterdam.
• Ziejka, F. (1977), „Motywy prasłowiańskie”, w: Podraza‑Kwiatkowska, M. (red.), Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 191‑230.

Identifiers

DOI

10.12797/MOaP.21.2015.29.04