Niesamowite i dowcipne. O Kieszonkowym atlasie kobiet Sylwii Chutnik

• Authors: Uniłowski Krzysztof

Title variants

EN

The uncanny and the witty, On Kieszonkowy atlas kobiet by Sylwia Chutnik

FR

Extraordinaires et spirituelles Sur Kieszonkowy atlas kobiet de Sylwia Chutnik

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In Kieszonkowy atlas kobiet (2008), the first novel by Sylwia Chutnik (born in 1979), all protagonists bear traits of uncanniness. Her female characters reside between life and death, real life and nightmare, day and night, the acceptable and the (socially) forbidden. They are also bordering on madness. These motives, however, are presented by the author as comic, and what is more, in a manner resembling the game of cognitive perspectives in Romantic literature. Like a Romantic ballad-writer, the author’s narrator either enters the imaginary world vouching for its reality, or she undermines it, discreetly suggesting the fictional and literary nature of a story. The Romantic aesthetics has not, however, been revised by Chutnik, but used similarly to Umberto Eco’s notion of intertextual irony. Chutnik emphasizes her distance toward employed conventions (if only because of their historic character). As a result, she creates an ironic variation of the identity novel, which proves only partial identification of Chutnik’s writings with the prevailing narrative models. However indispensable these models are, their validity is totally arguable.

FR

Dans Kieszkonkowy atlas kobiet (2008), premier roman de Sylwia Chutnik (née en 1979), toutes les héroïnes les plus importantes portent les marques de l’insolite. Elles figurent comme des personnages se trouvant à la charnière de la vie et de la mort, de l’état de veille et du rêve-cauchemar, du jour et de la nuit, de l’admissible et de l’interdit (au niveau social). Elles frôlent également la folie. Cependant, l’écrivaine donne à ces motifs un caractère comique, et elle le fait de la façon qui évoque le jeu des perspectives cognitives dans la littérature romantique. À l’instar des auteurs romantiques de ballades, le narrateur tantôt pénètre dans l’univers représenté et affirme son caractère réel, tantôt il le met en question tout en soulignant d’une façon discrète le caractère fictif et littéraire du récit. Toutefois, l’esthétique romantique n’a pas été actualisée par Chutnik, mais elle a été réalisée d’une manière qui correspond à la notion de l’ironie intertextuelle introduite par Umberto Eco. Or, l’auteure marque la distance par rapport aux conventions rapportées (que ce soit à cause de leur caractère historique). En effet, l’écrivaine construit une variante ironique du récit identitaire témoignant d’une identification incomplète de la production littéraire de Chutnik aux narrations prédominantes ; même si l’on ne peut pas se passer de ces narrations-ci, leur validité est fort discutable.

Keywords

EN

the uncannyness; narrative qualities of ballad parody; intertextual irony; wit; Sylwia Chutnik

FR

insolite; style des ballades; parodie; ironie intertextuelle; plaisanterie; Sylwia Chutnik

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Śląskie Studia Polonistyczne
• Year: 2015
• Issue: 1(6)
• Pages: 171-187

Contributors

author

Uniłowski Krzysztof

• Uniwersytet Śląski

References

• Bachelard G.: Dom rodzinny i dom oniryczny. Tłum. H. Chudak. W: G. Bachelard: Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Wybór H. Chudak. Wstęp J. Błoński. Warszawa 1975.
• Barthes R.: Od dzieła do tekstu. Przeł. M.P. Markowski. „Teksty Drugie” 1998, nr 6.
• Bednarek M.: Zdrowaś Mario? Łaskiś pełna? „Czas Kultury” 2008, nr 4.
• Bolecki W.: Modalność – literaturaturoznawstwo i kognitywizm. „Teksty Drugie” 2001, nr 5.
• Chutnik S.: Kieszonkowy atlas kobiet. Wyd. 2. Warszawa 2013.
• Culler J.: Presupozycje i intertekstualność. W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. Red. K. Bartoszyński, M. Głowiński, H. Markiewicz. T. 2. Wrocław 1988.
• Czapliński P.: Znikające kręgi. „Tygodnik Powszechny” 2013, nr 42 –dodatek: Festiwal Conrada.
• Darska B.: Warszawa kobiet. „Nowe Książki” 2008, nr 5.
• Eco U.: Ironia intertekstualna i poziomy lektury. Przeł. J. Ugniewska. W: U. Eco: O literaturze. Warszawa 2003.
• Freud S.: Dowcip i jego stosunek do nieświadomości. W: Idem: Dzieła wszystkie. T. 3: Pisma psychologiczne. Przeł. R. Reszke. Warszawa 1997.
• Freud S.: Niesamowite. W: Idem: Dzieła wszystkie. T. 3: Pisma psychologiczne. Przeł. R. Reszke. Warszawa 1997.
• Głowiński M.: Labirynt, przestrzeń obcości. W: Idem: Mity przebrane. Dionizos – Narcyz – Prometeusz – Marchołt – labirynt. Kraków 1990.
• Kuziak M.: Intertekstualność poematów dygresyjnych Słowackiego. W: Poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego. Struktura, konteksty, recepcja. Red. M. Kalinowska, M. Leszczyński. Toruń 2011.
• Opacki I.: Poezja romantycznych przełomów. Szkice. Wrocław 1972.
• Ruman A.: Ciemne strony kobiecości. „Akcent” 2009, nr 3.
• Słomak I.: Rzecz to niesłychana. „FA‑art” 2008, nr 2–3.
• Varga K.: Leksykon wykluczonych. „Gazeta Wyborcza” z dnia 6 maja 2008 r.
• Wieczorkiewicz B.: Warszawskie ballady podwórzowe. Pieśni i piosenki warszawskiej ulicy. Oprac. muz. Z. Wiehler. Warszawa 1971.
• Witkowska A.: Literatura romantyzmu. Warszawa 1986.

Identifiers

ISSN

2084-0772