Muzułmanie w Europie: aspekty geograficzne, polityczne i religijne

• Authors: Wilczyński Witold J.
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cywilizacja islamska która przeżywała okres swojej świetności i niekwestionowanej dominacji w świecie podczas średniowiecza (wieki VIII-XII), w połowie wieku ubiegłego znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Wyparta z Europy i pozbawiona możliwości korzystania ze zdobyczy rewolucji przemysłowej, została zaliczona do tzw. Trzeciego Świata, jak eufemistycznie nazwano najbardziej upośledzone pod względem ekonomicznym i społecznym kraje świata. Perspektywy jej rozwoju wydawały się gorsze niż wszystkich innych cywilizacji pozaeuropejskich, gdyż była ona uważana za najbardziej „odporną” na modernizację, bezkompromisową i nieprzejednaną pod względem religijnym, a zatem niezdolną do dostosowania się do warunków nowoczesnej gospodarki. Od szybko zmieniającego się otoczenia świat islamu odgradzały niewzruszone zasady muzułmańskiej cywilizacji, które wpływały na wszystkie dziedziny życia, ściśle definiując m.in. społeczną pozycję kobiet, wykluczającą możliwość ich zaangażowania w rozwój gospodarczy (ograniczony dostęp do oświaty. poligamia, uprawnienia mężczyzn w sprawach rozwodowych, nakaz zasłaniania twarzy, etc.). Zasady te tworzyły z jednej strony mur izolujący islam od nowoczesnej technologii i gospodarki, a z drugiej, okazywały się mało atrakcyjne z punktu widzenia innych cywilizacji. W tych okolicznościach islam znajdował się w odwrocie w wielu regionach. Wypierany był z Indii, gdzie przeszło 70 mln muzułmanów zmuszonych było dostosować swoje życie do warunków określanych przez dominujący hinduizm. Na stopniowy zanik islam skazany był także w komunistycznych Chinach, gdzie żyło około 20 mln muzułmanów (Turkiestan Wschodni który w Chinach uzyskał status regionu autonomicznego Sinkiang Ujgurski, zasiedlanego planowo ludnością chińską, oraz prowincja Kansu na dawnym Szlaku Jedwabnym). W

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2015
• Volume: 14
• Pages: 107-119

Contributors

author

Wilczyński Witold J.

References

• Alsayyed N., Castells M. (red.), 2002, Muslim Europe or Euro-Islam. Politics, Culture and Citizenship in the Age of Globalization, Lexington Books, Lexington, MA.
• Bawer B., 2006, While Europe Slept: How Radical Islam Is Destroying the West from Within, Doubleday, New York.
• Braudel F., 2006, Gramatyka cywilizacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Brown L.C., 2000, Religion and State. The Muslim Approach to Politics, Columbia University Press, New York.
• Buijs F.J., Rath J., 2002, Muslims in Europe: The State of Research, Russell Sage Foundation, New York City.
• Dassetto F., Nonneman G., 1996, Islam in Belgium and the Netherlands: Towards a typology of “transplanted” Islam, [w:] G. Nonneman, T. Niblock, B. Szajkowski (red.), Muslim Communities in the New Europe, Ithaca Press, Reading, s. 187-218.
• Długosz Z., 2015, Sytuacja ludnościowa w krajach muzułmańskich w świetle niektórych parametrów demograficznych, Przegląd Geopolityczny (w druku).
• Europe Muslim Population, 2014, http://www.muslimpopulation.com/Europe/
• Farmer B.R., 2010, Radical Islam in the West: ideology and challenge,McFarland & Co., Jefferson, N.C.
• Höffert A., Salvatore A. (red.), 2000, Between Europe and Islam. Shaping Modernity in a Transcultural Space. Peter Lang – P.I.E, Brussels.
• Hourani A., 2002, History of the Arab Peoples, Faber & Faber, London.
• Jenkins P., 2006, Demographics, Religion, and the Future of Europe, Orbis: A Journal of World Affairs, vol. 50, no. 3.
• Kern S., 2015, European ‘No-Go” Zones: Fact or Fiction? Part 2: Britain, http://www.gatestoneinstitute.org/5177/no-go-zones-britain
• Kettani H., 1986, Muslim minorities in the World Today, Mansell Publishing, London.
• Kettani H., 2010, Muslim Population in Europe 1950-2020, International Journal of Environmental Science and Development, vol. 1, no. 2, s. 154-164.
• Lebl L., 2013, The EU, the Muslim Brotherhood and the Organization of Islamic Cooperation, Orbis: A Journal of World Affairs, vol. 56, no. 4, s. 101-119.
• Lugo L., 2009, Mapping the Global Muslim Population. A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population, Pew Research Center, Washington D.C.
• Muslims in Europe: Country Guide, 2013, BBC News. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4385758.stm
• Muslim Population, 2015, http://www.islamicpopulation.com/.
• Nachmani A., 2010, Europe and its Muslim minorities: aspects of conflict, attempts at accord, Sussex Academic, Brighton.
• Nielsen J., 1999, Towards a European Islam. Migration, Minorities and Citizenship Series, Macmillan, Basingstoke.
• Rath J., Penninx R., Groenendijk K., Meyer A., 2001, Western Europe and its Islam.The Social Reaction to the Institutionalization of a ‘New’ Religion in the Netherlands, Belgium and the United Kingdom, International Comparative Studies Series, 2. Brill, London.
• Report on International Religious Freedom 2014 Annual Report, 2015, United States Commission on International Religious Freedom, Washington, D.C.
• Taspinar O., 2003, Europe’s Muslim Street, Brookings Institution, (http://www.brookings.edu/research/opinions/2003/03/middleeast-taspinar).
• The Future of the Global Muslim Population, 2011, Pew Research Center. http://features.pewforum.org/muslim-population/
• The World Factbook, 2013, Central Intelligence Agency. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/
• Vidino L., 2010, The New Muslim Brotherhood in the West, Columbia University Press, New York.
• Vilaça H., Pace E., Furseth I., Pettersson P., 2014, The Changing Soul of Europe: Religions, Migrations in Northern and Southern Europe, Ashgate, Farnham, UK.
• Wilczyński W., 2015, Zmierzch Europy: demograficzne konsekwencje przemian cywilizacyjnych, [w:] T. Leszczyński (red.) Bezpieczeństwo Europy, Warszawa.