Duchowość według współczesnego człowieka. Analiza danych językowych

• Authors: Viara Maldjieva

Title variants

EN

Spirituality According to Contemporary People: An Analysis of Linguistic Data

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsza praca stawia sobie za cel zakreślenie obrazu duchowości współczesnego człowieka, jaki ukazuje język. Analizie poddano około 250 fragmentów tekstów wyekscerpowanych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z Internetu za pomocą wyszukiwarki Google. Wobec ogromnej liczby wystąpień form leksemu duchowość sondę ograniczono do objaśnień mających graficzny kształt definicji lub sprowadzalnych do takiego kształtu za pomocą prostych przekształceń. Są to wyrażenia, które na ogół występują bezpośrednio po terminie, często wprowadzając go do tekstu, typu: Duchowość jest..., Duchowość to... Analizowane fragmenty tekstów zostały scharakteryzowane pod względem: – kategoryzacji: zakresu (zakresów), do którego pseudodefinicja zalicza treść pojęcia ‘duchowość’; – typu (gatunku) tekstu, z którego pochodzą; – proweniencji światopoglądowej oraz – dziedziny wiedzy, która reprezentuje autor (w przypadku publikacji). Porównanie wyników tego badania z przeprowadzonymi ok. 10 lat temu wykazują nowe obszary zjawisk, do których wyrażenie duchowość bywa odnoszone. Są to najogólniej: fizyczność, fizjologia (w tym: seks), biznes, bogactwo materialne, codzienność, cały otaczający świat.

EN

The study aims at describing the spirituality of contemporary people as noticed in language. 250 textual passages were subject to the analysis and they were excerpted from the National Corpus of Polish as well as looking up entries via Google browser. Because of the extensive occurrences of lexeme spirituality, and of its forms, the survey was narrowed down to the explanations which have a graphic shape of definition or which can be brought down to such by means of simple transformations. Expressions like those mentioned, which commonly appear directly after the term, thus introduce it into the text: Spirituality is… or Spirituality means… The expression “the explanations which have a graphic shape of definition” signals the fact that very rarely is the term given a (taxonomic) definition, as understood in logic. Yet, these are in most cases only pseudo-definitions. The textual passages analysed have been categorised according to the following aspects: – Categorisation: scope(s) within which the pseudo-definition places the content of the term ‘spirituality’ – Type of text from which they are derived – Provenance of worldview – Author’s specialisation (in the case of a publication). A comparison of the findings with those from the study carried out about 10 years ago shows new areas of phenomena to which the expression ‘spirituality’ is referred. In general, these comprise physicality, physiology (including sex), business, material wealth, everyday life, and all surrounding reality.

Keywords

PL

duchowość; językowy obraz (świata); współczesny człowiek

EN

contemporary man; language picture (of the world); spirituality

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2018
• Volume: 9
• Issue: 4
• Pages: 5-17

Contributors

author

Viara Maldjieva

• Wydział Filologiczny UMK

References

• Ajdukiewicz, Kazimierz. Logika pragmatyczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965.
• Chmielewski, Marek (red.). Leksykon duchowości katolickiej. Lublin, Kraków: Wydawnictwo „M”, 2002.
• Dziewiecki, Marek. „Rola duchowości w życiu człowieka”. Opoka.org.pl. Dostęp http://www. opoka. org.pl/biblioteka/T/TS/duchowosc_w_zyciu.html
• Grzegorczykowa, Renata. „Co o fenomenie duchowości mówi język?” W Anna Grzegorczyk, Jacek Sójka, Rafał Koschany (red.), Fenomen duchowości, 21–28. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006.
• Socha, Paweł. „Psychologia rozwoju duchowego”. W Paweł Socha (red.). Duchowy rozwój człowieka. Fazy życia, osobowość, wiara, religijność, 15–44. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2000.
• Taylor, John R. Kategoryzacja w języku. Przeł. Anna Skucińska. Kraków: Universitas, 2001.
• Wiseman, James A., OSB. Historia duchowości chrześcijańskiej. Przeł. Andrzej Wojtasik. Kraków: Wydawnictwo WAM 2009
• Zduniak, Agnieszka. „Nowa duchowość jako współczesna forma mistyki w koncepcji Huberta Knoblaucha”. Przegląd Religioznawczy 2014, nr 3: 179–192.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult.2018.9.4-1