Między ujarzmiającym a wyzwalającym – o autorytecie Kościoła wychowującego z wierzącymi

• Authors: Jasnos Renata , Seredyńska Anna

Title variants

Between Coercive and Emancipatory: Believers on the Authority of the Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podział na autorytet wyzwalający i ujarzmiający wskazuje na dynamikę oddziaływania autorytetu na osoby uznające ten autorytet. Kościół katolicki w Polsce cieszy się dużym autorytetem. Jaki jednak jest autorytet Kościoła według wierzących katolików: wyzwalający czy ujarzmiający? Podstawą dla wyprowadzanych wniosków są wyniki ankietowych badań sondażowych oraz wywiadów fokusowych przeprowadzonych wśród studentów i pracowników naukowych uczelni katolickiej. Wnioski z badań pozwoliły zdeniować dwa różne problemy. Pierwszy wskazują młodzi wierzący, którzy oczekują Kościoła wyzwalającego, a zderzają się z przejawami tego ujarzmiającego. Drugi problem stanowi grupa wierzących, którzy nie umieją bądź nie chcą podejmować ryzyka decydowania i od duchownych oczekują instrukcji „co myśleć” i „co robić”. Akceptują w ten sposób autorytet ujarzmiający Kościoła, który utrwala ich niedojrzałość osobową.

EN

The distinction between coercive and emancipatory authority points to the dynamics of the influence of authority upon the person who recognizes it. The Catholic Church in Poland enjoys great authority but what sort of authority is it, in the opinion of faithful Catholics, a liberating or an enslaving one? The conclusions will be based on the results of questionnaire surveys and focus interviews conducted among the students and academic staff of a Catholic university. The analysis of the survey results enabled us to define two different problems. The first is signaled by young believers who expect an emancipatory Church but are confronted with the manifestations of a coercive one. The second problem is a group of believers who are unable or unwilling to take the risk of decision-making and expect the clergy to instruct them “what to think” and “what to do”. Thus they accept the coercive authority of the Church thus fixing their personal immaturity.

Keywords

PL

autorytet ujarzmiający; autorytet wyzwalający; autorytet Kościoła; wychowanie

EN

coercive authority; emancipatory authority; authority of the Church; upbringing

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 5
• Pages: 133-152

Contributors

author

Jasnos Renata

author

Seredyńska Anna

References

• Banach W., Zagadnienie autorytetu. O. Józefa Marii Bocheńskiego analiza problemu, „Filo-Sofija” 2013, 2(21), s. 151‒157.
• Bocheński J., Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Wydawnictwo Philed, Kraków 1994.
• Gałkowski S., Długomyślność. Wprowadzenie do filozofii wychowania, Akademia Ignatianum w Krakowie – Wydawnictwo WAM, Kraków 2016.
• Janiak A., Możliwości antropologii komunikacji w rzeczywistości zmediatyzowanej – na przykładzie funkcjonowania pojęcia autorytetu, „Via Communicandi. Prace z Antropologii Komunikacji i Epistemologii Społecznej” 2012, nr 1, s. 53‒68.
• Jarmoszko S., Autorytet czy może władza – u podstaw nieporozumień, uproszczeń i mistyfikacji, w: Autorytet w wychowaniu i edukacji, red. D. Łażewska, Wydawnictwo WSGE, Józefów 2013, s. 22‒57.
• Jazukiewicz I., Autorytet nauczyciela, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1999.
• Juda-Mieloch M., Ucieczka od odpowiedzialności. O Posłuszeństwie wobec autorytetu,„Znak” 2009, nr 648; [dostęp: 12.08.2017].
• Krajewska A., Kryzys autorytetu w wychowaniu, w: Autorytet w wychowaniu i edukacji, red. D. Łażewska,Wydawnictwo WSGE, Józefów 2013,
• s. 112‒124.
• Majewski J., Spór o rozumienie Kościoła. Eklezjologiczne uwarunkowania i perspektywy wielkich debat teologicznych na przełomie XX i XXI wieku,Więź, Warszawa 2005.
• Mariański J., Kontrowersje wokół relacji religii i moralności – tożsamość czy rozdział?, „Universitas Gedanensis” 2009, nr 1‒2, s. 16‒42.
• Mazur P., Wychowanie w czasach kryzysu autorytetu, „Zeszyty Społeczne KIK” 2011, s. 183‒192.
• Milgram S., Posłuszeństwo wobec autorytetu, przeł. M. Hołda, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Offmański A., Młodzież a Kościół – relacje młodzieży względem Kościoła, w: Katecheza w Kościele i dla Kościoła, red. R. Czekalski, Płocki Instytut Wydawniczy, Płock 2006, s. 37‒51.
• Olbrycht K., O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
• Olubiński A., Rola autorytetu w procesie edukacji, w: Autorytet – czy potrzebny w procesie edukacji?, red. A. Olubiński, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2012, s. 7‒20.
• Sękowski P., Autorytet – teoria i eksperyment. Bocheński versus Milgram,„Hybris” 2012, nr 17, s. 20‒49.
• Sieradzan J., Mit i magia autorytetu, w: Mit autorytetu – autorytet mitu, red. J. Sieradzan, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2009, s. 19‒71.
• Skolimowski H., Filozofia żyjąca. Eko-filozofia jako drzewo życia, PustyObłok, Warszawa 1993.
• Szczepański J., Autorytet w nauce, w: Autorytet w nauce, red. P. Rybicki, J. Goćkowski, Ossolineum, Wrocław 1980, 13‒18.
• Walesa C., Kształtowanie się religijności u młodzieży, w: Katechizować dzisiaj. Problemy i wyzwania, red. J. Stala, Wyd. Jedność, Kielce 2004, s. 155‒176.
• Wysocka E., Wymiary religijności młodzieży w społeczeństwie ponowoczesnym, w: Katolicyzm polski na przełomie wieków, teologiczny, instytucjonalny i wspólnotowy wymiar Kościoła, red. J. Baniak, UAM, Poznań 2002, s. 167‒184.
• Wysocka E., Mit autorytetu – zagrożenia i znaczenie autorytetów w życiu społecznym i wychowaniu (z uwzględnieniem poglądów i doświadczeń Studentów pedagogiki), „Studia z Teorii Wychowania” 2011, 2/1(2), s. 90‒125.
• Wysocka E., Młodzież a autorytety: analiza teoretyczna i empiryczne egzemplifikacje. Funkcjonowanie autorytetów w życiu codziennym młodzieży szkół średnich a religijność, w: Mit autorytetu – autorytet mitu, red. J. Sieradzan, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2009,s. 285‒322.
• Zimnica-Kuzioła E., Nadzwyczajne i zwyczajne źródła przeświadczeń i zachowań religijnych ludzi wierzących, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2010, t. 24, s. 411‒428.
• Zimny J., Rola autorytetu w procesie wychowania młodego pokolenia, „Pedagogika Katolicka” 2011, nr 8(1), s. 20‒30.
• Żywczok A., Odmiany autorytetu pedagogicznego (autorytety i pseudoautorytety w wychowaniu człowieka), „Kwartalnik Pedagogiczny” 2006, 1(199), s. 29‒42.