PL
Celem artykułu jest wskazanie głównych determinant preferencji prywatnych i publicznych przedsiębiorstw niefinansowych w Polsce w zakresie finansowania długiem. Badanie na dużej próbie przedsiębiorstw za lata 1995–2012 przeprowadzono za pomocą modelu ekonometrycznego. Wśród czynników determinujących strukturę kapitałową zbadano wpływ rentowności, płynności, majątku trwałego, możliwości wzrostu, tarczy podatkowej oraz polityki monetarnej. Wyniki badania potwierdziły, że bardziej rentowne i zdolne do samofinansowania duże przedsiębiorstwa w mniejszym stopniu finansują się kredytem niż małe i średnie przedsiębiorstwa. Niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa wraz ze wzrostem płynności maleje dźwignia, co świadczy o skłonności przedsiębiorstw do samofinansowania. Wykazano też bardzo niski wpływ polityki monetarnej, zarówno za pośrednictwem stopy procentowej, jak i kursu walutowego, na decyzje przedsiębiorstw co do sposobu finansowania. Uzyskane wyniki mają pewne znaczenie praktyczne i mogą pomóc bankom dostosować ofertę kredytową do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw. Wyniki analiz potwierdzają, że dostęp do dotacji z UE zmniejszył zapotrzebowanie małych przedsiębiorstw na kredyt, a kryzys finansowy lat 2009–2010 ograniczył finansowanie kapitałem obcym.
EN
The aim of the article is to identify main determinants of the preferences of private and public enterprises in Poland as regard debt financing. The investigation was made with help of an econometric model on a large enterprises sample for the period 1995–2012. Among the factors that determine capital structure, the authors tested the impact of profitability, cash flow, fixed capital, growth potential, tax shield, and monetary policy. The results of the examination confirm that more profitable large firms, able to self-finance their activity, are less dependent on credits as compared with small and medium-size firms. Independently of the firm size, increase in the cash-flow lowers the leverage, which proves enterprise propensity to self-financing. The impact of monetary policy on enterprise decisions about the financing manner was very low, both as regards the influence of interest rates and the impact of exchange rates. The results of this research have some practical significance: these may help the banks better to adjust their credit offer to the needs of small and medium-size enterprises. The results of the analysis also confirm that firms access to EU funding has lowered their demand for credits, and the financial crisis of 2009–2010 has reduced the scale of outside financing.
RU
В статье указываются главные детерминанты, учитываемые при принятии решения о кредитном финансировании частными и публичными нефинансовыми предприяти- ями в Польше. Исследование было проведено с помощью эконометрической модели на большой выборке предприятий и охватывало период 1995–2012 гг. Среди факторов, детерминирующих структуру капитала, особое внимание было уделено влиянию рента- бельности, ликвидности, основных фондов, перспектив роста, налогового щита и мо- нетарной политики. Результаты исследования подтвердили, что более рентабельные и способные к самофинансированию крупные предприятия в меньшей степени прибе- гают к кредитному финансированию, чем малые и средние предприятия. Независимо от объемов предприятия, вместе с ростом ликвидности уменьшается рычаг, что свидетель- ствует о склонности предприятий к самофинансированию. Доказано также очень низкое влияние монетарной политики посредством как процентной ставки, так и валютного курса, на решения предприятий относительно способов финансирования. Полученные результаты имеют некоторое практическое значение и могут помочь банкам создать кре- дитное предложение, отвечающее нуждам малых и средних предприятий. Результаты анализа подтверждают, что доступ к дотациям из ЕС сократил спрос малых предприятий на кредит, а финансовый кризис 2009–2010 гг. ограничил финансирование с помощью иностранного капитала.