Paul Cazin (1881–1963). Dialogi z Polską

• Authors: Knysz-Tomaszewska Danuta

Title variants

EN

Paul Cazin (1881–1963). Dialogues with Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The purpose of this essay is to present Paul Cazin and his important role in the cultural relations between Poland and France from the early years of the XXth century. He discovered Polish language and literature through the contact with the great protector of artists Raczyński’s family. From the very beginning relationship and friendship were the base of his literary intrest and fascination. He managed to introduce Polish works into literary awarness of French readers. Cazin was the translator of Polish novels during three periodes — the “Young Poland” (before the I world war), the Independent Poland (1918–1939) and then the difficult time of the Soviet domination after 1945. In his lectures and critical studies he wanted to present to the French public the latin tradition and european origines of Polish civilisation. His greatest achievement was the Frech version of romantic masterpiece Pan Tadeusz (1934) and his last works concerning Breza’s novels (1962–1963).

Keywords

PL

stosunki kulturalne polsko-francuskie; przekłady; związki osobiste; listy; dedykacje

EN

Polish-French cultural relations; translations; personal relationships; letters; dedications

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2015
• Volume: LXX
• Pages: 129-156

Dates

published

2015

Contributors

author

Knysz-Tomaszewska Danuta

• Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Archiwa
• Archiwum Paula Cazina. Depozyt Wydziału Polonistyki UW i Stacji PAN w Paryżu, Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
• Spis zawartości Archiwum Paula Cazina (2000). Opracował zespół (Juliusz Baliszewski, Grzegorz P. Bąbiak, Ewa Bieńkowska, Dariusz Dziurzyński, Danuta Knysz-Tomaszewska, Halina Suwała, Anna Wojnowska), pod kierunkiem Danuty Knysz-Tomaszewskiej. Warszawa: Wydz. Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Listy Paula Cazina do Kazimierza Woźnickiego. Biblioteka Polska w Paryżu, Archiwum Kazimierza Woźnickiego, teczka nr 237.
• Listy Paula Cazina z Polski do żony Marguerite Fauron de Chaligny. Muzeum Literatury w Warszawie, Archwium Paula Cazina, LW, teczka nr 113.
• Trznadel Jacek (mps). Dedykacje w księgozbiorze poloników Paula Cazin. Biblioteka Ośrodka Kultury Polskiej przy Uniwersytecie Paris IV Sorbonne. Bez nr. inw.
• Listy
• Garnysz-Kozłowska Teresa (1969). Listy Tadeusza Boya-Żeleńskiego do Pawła Cazina. „Twórczość”. Nr 9. S. 95–105.
• Garnysz-Kozłowska Teresa (1970). Listy Józefa Weyssenhoffa do Pawła Cazina. „Kwartalnik Neofilologiczny”. Nr 1. S. 67–85.
• Łongiewska Alina (1971). Korespondencja Paula Cazina z Felicją Skarbkową z lat 1928–1960. „Ze Skarbca Kultury Polskiej”. Z. 22. S. 73–164.
• Cazin Paul (1999). Wybór listów do żony Marguerite Fauron de Chaligny z podróży do Polski w roku 1928. Przeł. i oprac. D. Knysz-Tomaszewska. W: Danuta Knysz-Tomaszewska, Halina Suwała, Jerzy W. Borejsza, Janusz Odrowąż-Pieniążek, Hervé Serry. Dole i niedole francuskiego polonisty. Paul Cazin (1881–1963). Szkice. Red. Danuta Knysz-Tomaszewska. Warszawa: Wydz. Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. S. 201–224.
• Polska była jego wielką miłością. Listy do Paula Cazina — francuskiego polonofila (2000). Wybór, wstęp, komentarze i opracowanie bibliograficzne Kazimierz Chruściński. Słupsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku.
• Dzieła oryginalne i przekłady Paula Cazina Cazin Paul (1912). Avant-Propos. W: Władysław Stanisław Reymont. L’Apostolat du knout en Pologne. Notes du voyages au pays de Chelm. Traduites du polonais avec l’autorisation de l’auteur par Paul Cazin. Perrin et Cie, Libraires-Editeurs. S. V–XIV.
• Cazin Paul (1920). L’Humaniste a la guerre, Hauts de Meuse 1915. Paris: Librairie Plon.
• Cazin Paul (1921). Décadi ou la pieuse enfance. Paris: Plon-Nourrit.
• Cazin Paul (1922). Vieilles histoires polonaises. „La Revue Catholique des Idées et des faits”. Nr 4. S. 16–17.
• Cazin Paul (1923). Copernic, poete chrétien. „La Revue Catholique des Idées et des faits”. 8 czerwca 1923. S. 9–10.
• Cazin Paul (1924a). Alouette de Pâques. Paris: Librairie Plon.
• Cazin Paul (1924b). Ladislas-Stanislas Reymont, lauréat du prix Nobel. „La Revue Catholique des Idées et des faits”. 28 listopada 1924. S. 12–13.
• Cazin Paul (1925). L’Hotellerie de Bacchus sans tete. Paris: Plon-Nourrit.
• Cazin Paul (1927a). Lubies. Paris: Librairie Plon.
• Cazin Paul (1927b). Le bestiaire de deux testaments. Paris: Bloud et Gay.
• Cazin Paul (1927c). Pasterka trzech Nowaków. „Gazeta Warszawska”. Nr 8.
• Cazin Paul (1927d). Wspomnienie o Władysławie Reymoncie. U trumny Władysława Reymonta. Przeł. Maria Brochwicz-Służewska. „Kurier Warszawski”. Nr 334. Archiwum Cazina MLW, teczka 149.
• Cazin Paul (1934a). Epitre dédicatoire de la traduction de „Pan Tadeusz” a Rosa Bailly. „Les Amis de la Pologne”. Czerwiec–lipiec. S. 166.
• Cazin Paul (1934b). Europejskie echa „Pana Tadeusza”. „Ilustrowany Kurier Codzienny”. Nr 271, 30 września. Archiwum Paula Cazina MLW teczka 149
• Cazin Paul (1939). Présentation. „Les Amis de 1939”. Revue mensuelle pour l’ésprit français. Hommage a la Pologne, avec un message de Paul Cazin. Les Cahiers d’art et d’amitié. Réd. Paul Mourousy. Grudzień. Nr 1. S. 3–4.
• Cazin Paul (1940). Prince-éveque de Varmie Ignace Krasicki. 1773–1801. Paris: Société Générale d’imprimerie et d’édition.
• Cazin Paul (1953a). Une Tombe polonaise en France. Constantim Gaszyński. „Le Monde” 13 XI 1953. S. 7.
• Cazin Paul (1953b). Grób poety. List z Prowansji. „Przegląd Kulturalny”. Nr 50, 17–23 XII. S. 6,
• Cazin Paul (1954). Un poeta polacco giornalista in Provenze, „Ricerche Slavistische” III. S. 268–270.
• Cazin Paul (1957). Humanista na wojnie. Przeł. i posłowiem opatrzył Konrad Eberhardt. Warszawa: Pax.
• Cazin Paul (1959). L’ homme qui avait vu des choses. Paris: Fayard.
• Cazin Paul (1960a). Człowiek, który różne rzeczy widział. Opowiadania. Przeł. Jadwiga Ewert i Jan Szwykowski. Warszawa: Pax.
• Cazin Paul (1960b). Je vous présente M. Tadeusz Breza. „Europe. Littérature polonaise”. Lipiec–sierpień. s. 39–45.
• Cazin Paul (1961). Pologne. Les Albums des guides Bleus. Paris: Hachette. Présentation. S. 5–31.
• Cazin Paul (1983). Książę biskup warmiński Ignacy Krasicki. 1705–1801. Przeł. Michał Mroziński. Posłowie opracował i bibliografię dopełnił Zbigniew Goliński. Olsztyn: Wydawnictwo Pojezierze. (Wyd. 2 1986).
• Iwaszkiewicz Jarosław (1938). Les Demoiselles de Wilko [zawiera też: Les Bois de bouleaux]. Traduit du polonais par Paul Cazin. Préface de Edmond Jaloux de l’Académie Française. Paris: Editions Sagittaire.
• Iwaszkiewicz Jarosław (1993). Jardins et autres récits. Nouvelles. Traduction du polonais par Paul Cazin et Georges Lisowski. Préface Georges Lisowski. Paris: Belfond Editions. Collection UNESCO d’oeuvres représentatives.
• Krasiński Zygmunt (2000). Comédie non-divine. Traduction de Paul Cazin. Préface de Jan Zieliński. Monrichet: Les Editions Noir sur Blanc.
• Mickiewicz Adam (1934). Pan Tadeusz. Traduction avec introduction et notes par Paul Cazin. Preface de Louis Barthou de l’Académie Française. Paris: Felix Alcan éditeur. (Wyd. 2. Paris: Librairie Garnier Freres 1936).
• Morstin Ludwik Hieronim (1937–1938). L’Epi de la Vierge. Traduit du polonais par Paul Cazin. Paris: Editions Sagittaire.
• Ordon Stanisław (1940). Le Siege de Varsovie. Journal de guerre d’un combatant. Préface de Paul Cazin. S. 7–23. Paris: éd. Sagittaire.
• Pasek Jan Chryzostom (1922). Mémoires de Jean-Chrysostome Pasek gentilhomme polonais (1656–1688). Traduits et commentés par Paul Cazin. Collection de Littérature Polonaise publiée sous les auspices de l’Association France-Pologne. Paris: Société d’édition Les Belles Lettres. Poetes polonais (1949). Paris: Pierre Seghers Editeur.
• Reymont Władysław Stanisław (1925). Justice. Traduit du polonais par Paul Cazin et André Jaquet. Paris: Librairie Picart.
• Weyssenhoff Józef (1911). Vie et opinions de Sigismond Podfilipski. Traduit du polonais par Paul Cazin. Paris: Librairie Plon Nourrit.
• Weyssenhoff Józef (1930). La Martre et la fille. Traduit du polonais par Paul Cazin. Paris: Librairie Gallimard. Collection Polonaise nr 3.
• Zapolska Gabriela (2011). La Morale de Madame Dulska. Traduction de Paul Cazin. Edition bilingue. Réd. et Introduction Danuta Knysz-Tomaszewska i in. Varsovie: Wydz. Polonistyki UW.
• Żeleński Tadeusz (Boy) (1975). Marysieńka, la plus aimée des reines. Traduction de Paul Cazin. Préface de Jean Fabre. Réd. Teresa Garnysz-Kozłowska. Varsovie: Edition Interpresse.
• Żeromski Etienne (1912). L’Ombre. Traduction de Paul Cazin. „La Vie”. Nr 28–41.
• Opracowania
• Barthou Louis (1934). Hommage a Mickiewicz. „Nouvelles Littéraires”. 9 czerwca.
• Centre d’Etudes Polonaises de Paris aupres de la Bibliotheque Polonaise 1936–1937 (1936). Paris: Bibliotheque Polonaise.
• Chruściński Kazimierz (2000). Polska była jego wielką miłością… Listy do Paula Cazina francuskiego polonofila. Słupsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej.
• Colloque international. Paul Cazin 1881–1963. Dijon, 21 novembre 1997, Autun 22 novembre 1997 (1998). Réd. Anna Nawrocki, Francis Claudon. Dijon: Conseil regional de Bourgogne.
• Discours prononcé par M. André Mazon professeur de College de France (1934). „Chronique de la Société de Gens de Lettres”. Czerwiec.
• Garnysz-Kozłowska Teresa (1970). Listy Józefa Weyssenhoffa do Pawła Cazina. „Kwartalnik Neofilologiczny”. Nr 1. S. 67–85.
• Garnysz-Kozłowska Teresa (1972a). Dzienniki Pawła Cazin I. „Przegląd Humanistyczny”. Z. 1. S. 125–138.
• Garnysz-Kozłowska Teresa (1972b). Dzienniki Pawła Cazin II. „Przegląd Humanistyczny”. Z. 2. S. 145–161.
• Górecki Louis (1934). „Nouvelles Littéraires”. 16 czerwca.
• Knysz-Tomaszewska Danuta (2001). Spotkania i porównania. Studia porównawcze z pogranicza literatury, sztuki i dokumentu osobistego. Warszawa: Wydz. Polonistyki UW. Między Burgundią, Wielkopolską i Prowansją (o Paulu Cazinie). S. 107–178.
• Knysz-Tomaszewska Danuta, Bąbiak Grzegorz P. (2009). Na ścieżkach pamięci. Album Paula Cazina. Warszawa: Wydz. Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Knysz-Tomaszewska Danuta, Suwała Halina, Odrowąż-Pieniążek Janusz (1997). Paul Cazin diariste, epistolier, traducteur. Sous la direction de Danuta Knysz-Tomaszewska. Varsovie: Faculté des Lettres Polonaises.
• Knysz-Tomaszewska Danuta (2003). Un dialogue interrompu — les lettres de Enrico Damiani a Paul Cazin. W: Traduzioni e dialogo fra le nazioni. Convegno internazionale dedicato alla memoria di Enrico Damiani. Napoli 27–30 settembre 2002 a cura di Jolanta Żurawska. Kraków: Collegium Columbinum. S. 27–43.
• Knysz-Tomaszewska Danuta (2008). Dialog serdeczny dwóch pisarzy i tłumaczy Jozefa Weyssenhoffa i Paula Cazina. W: Profesor Jolancie Żurawskiej* Alla Professoressa Jolanta Żurawska. Studia ofiarowane przez kolegów i przyjaciół. Red. Nullo Minissi, Wacław Walecki. Kraków–Warszawa–Napoli: Collegium Columbinum. S. 121–133.
• Lajarrige Jean (1979). Postface. W: Jarosław Iwaszkiewicz. Les Demoiselles de Wilko, Le Bois de bouleaux. Nouvelles traduites du polonais par Paul Cazin, ouvrage publié sous la direction de Zofia Bobowicz. Paris: Editions Les Autres. S. 4. (Wyd. nast. Paris: Vertiges 1985).
• Levaux Léopold (1925). „Justice” par Ladislas St. Reymont. „La Revue Catholique des Idées et des faits”. 30 lipca. S. 9–11.
• Moreau Abel (1964). Lettre a Paul Cazin, „Pays de Bourgogne”. Dijon. S. 58–60.
• Morstin Ludwik Hieronim (1957). Spotkania z ludźmi. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Mesnard Pierre (1934). Adam Mickiewicz et le centenaire de „Pan Tadeusz”. „Etude, Revue Catholique d’Intéret Général”. 20 grudnia. S. 753–754.
• Mikulski Tadeusz (1960). W kręgu oświeconych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Nowakowski Zygmunt (1934). Votum separatum. „Ilustrowany Kurier Codzienny”. 8 października. Archiwum Paula Cazina MLW Teczka nr 149.
• Odrowąż-Pieniążek Janusz (1998). Paul Cazin, l’ami des grands écrivains polonais contemporains (1904–1963). W: Colloque international. Paul Cazin 1881–1963. Dijon, 21 novembre 1997, Autun 22 novembre 1997. Réd. Anna Nawrocki, Francis Claudon. Dijon: Conseil regional de Bourgogne.
• S. 63–74.
• Odrowąż-Pieniążek Janusz (1999). Paul Cazin. Dole i niedole francuskiego polonisty. Warszawa: Wydz. Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. „Warszawskie” archiwum Paula Cazina i kilka wspomnień osobistych. S. 135–143.
• Parandowski Jan (1969). Wspomnienia i sylwety. Wyd. 2. Wrocław: Ossolineum. S. 131–140. Parize Jean-Henri (1964). Tombeau de Paul Cazin, „Pays de Bourgogne”. Nr 47. Dijon. S. 61–65.
• Pologne (1940). Préface de Ignace Paderewski. Paris: Horizons de France.
• R.Th. (1934). Trois livres de Paul Cazin,. „Le Bien Public”. Dijon 24 lipca. Archiwum Paula Cazina MLW, Teczka nr 149.
• Raczyński Edward (1964). Rogalin i jego mieszkańcy. Londyn: The Polish Research Centre.
• Raczyński Edward (1969). Pani Róża z domu Potocka synowa Zygmunta Krasińskiego potem Edwardowa Raczyńska. Londyn: nakładem Autora. (Wyd. 2. 1997. Warszawa: Literackie Towarzystwo Wydawnicze).
• Weyssenhoff Józef (1928). O sztuce pisarskiej Pawła Cazina z dołączeniem czterech jego nowel. Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Ziejka Franciszek (1993). Młodopolski Paryż. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ziejka Franciszek (1995). Nasza rodzina w Europie. Studia i szkice. Kraków: Universitas.
• Żeleński Tadeusz (Boy) (1934). Robak wojskowy i cywilny. „Wiadomości Literackie”. Nr 36, 2 września. S. 1.

Identifiers

ISSN

0079-4791