Kontrowersje proceduralne wokół ekstraordynaryjnego trybu rewizji Konstytucji Królestwa Belgii w latach 2012–2014

• Authors: Jackiewicz Andrzej

Title variants

EN

Procedural controversies related to the extraordinary amendment of the Constitution of the Kingdom of Belgium in 2012–2014

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

In the article, the author analyzes the sixth state reform carried out in 2012–2014, the direct justification of which was the deep socio-political crisis concentrated in the highly fragmented House of Representatives. The need to implement a political understanding that was to resolve the conflict prompted the Belgian Parliament to apply a novel procedural ruse. Since it differed from the original amendment procedure, it raised significant controversy, which was discussed in the article in the course of assessment of the constitutionality of the introduced amendments. The effects of such a unique approach included mostly intensified discussions on the legitimacy of maintaining the primary, rather rigorous procedure of amending the Constitution of the Kingdom of Belgium, which resulted in proposals of implementing a more flexible and more democratic procedure.

Keywords

EN

Belgium; sixth state reform; amendment of the Constitution; Butterfly Agreement

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2020
• Issue: 4(159)
• Pages: 63-83

Contributors

author

Jackiewicz Andrzej

• Dr hab. Andrzej Jackiewicz, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, [e-mail], https://orcid.org/0000-0001-6957-3139

References

• Constitution belge du 7 février 1831, puis Constitution belge du 17 février 1994, M.B. 1994/021048, tekst ujednolicony: <http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/constitution/1994/02/17/1994021048/justel>.
• Opinia nr 679/2012 w sprawie rewizji Konstytucji Belgii, przyjęta przez Komisję Wenecką podczas 91 sesji plenarnej, 15–16 VI 2012, CDL-AD(2012)010-e, <https://www.venice.coe.int/>.
• Règlement de la Chambre des représentants de Belgique du 2 octobre 2003, <https://www.lachambre.be/>.
• Behrendt C., The Process of Constitutional Amendment in Belgium, [w:] Engineering Constitutional Change: A Comparative Perspective on Europe, Canada and the USA, red. X. Contiades, Routledge, New York 2013.
• Billiet J., Maddens B., Frognier A.P., Does Belgium (Still) Exist? Differences in Political Culture between Flemings and Walloons, „West European Politics” 2006, vol. 29, nr 5, https://doi.org/10.1080/01402380600968802.
• Blero B., L’article 195 de la Constitution, une pierre angulaire à retailler?, [w:] Scharnier- of sleutelelementen in het grondwettelijk recht, red. A. De Becker, E. Vandenbossche, Die Keure, Brugge 2011.
• Caluwaerts D., Reuchamps M., Combining Federalism with Consociationalism: Is Belgian Consociational Federalism Digging Its Own Grave, „Ethnopolitics” 2015, vol. 14, nr 3, https://doi.org/10.1080/17449057.2014.986866.
• De Sweemer M., Bel J., Goossens J., Cannoot P., Revision of the Constitution in the Sixth State Reform, BelConLawBlog, 17 XI 2014 <https://belconlawblog.com/2014/11/17/revision-constitution-sixth-state-reform/>.
• De Visser M., A Critical Assessment of the Role of the Venice Commission in Processes of Domestic Constitutional Reform, „American Journal of Comparative Law” 2015, vol. 63, nr 4, https://doi.org/10.5131/AJCL.2015.0029.
• Delgrange X., Dumont H., Le rythme des révisions constitutionnelles et l’hypothèse de l’accélération du temps juridique, „Administration publique” 1999, nr 3.
• Delpérée F., The Process for Amending the Belgian Constitution, „Canadian Parliamentary Review” 1991, vol. 14, nr 3.
• Deschouwer K., Reuchamps M., The Belgian Federation at a Crossroad, „Regional & Federal Studies” 2013, vol. 23, nr 3, https://doi.org/10.1080/13597566.2013.773896.
• Devos C., Sinardet D., Governing without a Government: The Belgian Experiment, „Governance” 2012, vol. 25, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1468-0491.2012.01580.x.
• Głowacki A., System konstytucyjny Belgii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
• Goossens J., Cannoot P., Belgian Federalism after the Sixth State Reform, „Perspectives on Federalism” 2015, vol. 7, nr 2, https://doi.org/10.1515/pof-2015-0009.
• Grabowski R., Zasady zmiany Konstytucji Królestwa Belgii w świetle postanowień przejściowych z 2012 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 4(16).
• Jackiewicz A., Konstytucyjne funkcje izb pierwszych parlamentów federalnych a zasada federalizmu w państwach europejskich, Temida 2, Białystok 2019.
• Klepka R., Kryzys polityczny lat 2010–2011 w Królestwie Belgii — geneza i możliwe następstwa, [w:] Na tropach twórczości i czasów minionych. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Damianowi Tomczykowi, red. M. Cetwiński, A. Czajkowska, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2012.
• Klepka R., Parlament w państwie federalnym na przykładzie Austrii, Belgii, Niemiec i Szwajcarii. Analiza porównawcza, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013.
• Kużelewska E., Language Border and Linguistic Legislation in Belgium, „Michigan State International Law Review Forum Conveniens” 2015, nr 3.
• Kużelewska E., Status ustrojowy władzy wykonawczej w Belgii, „Przegląd Politologiczny” 2017, nr 1, https://doi.org/10.14746/pp.2017.22.1.2.
• La Belgique sans gouvernement: le Cambodge a fait mieux, „L’Echo”, 30 III 2011, <https://www.lecho.be/actualite/archive/La-Belgique-sans-gouvernement-le-Cambodge-a-fait-mieux/9039159>.
• Lejeune Y., Droit constitutionnel belge: Fondements et institutions, Larcier, Bruxelles 2017.
• Lijphart A., Democracies. Patterns of Consensus and Majoritarian Government in Twenty One States, Yale University Press, New Haven–London 1984.
• Pacześniak A., Europejska polityka Belgii, „ETE Working Paper” 2016, vol. 2, nr 3.
• Peeters P., Multinational Federations: Reflections on the Belgian Federal State, [w:] Multinational Federations, red. M. Burgess, J. Pinder, Routledge, London 2007, https://doi.org/10.4324/9780203964514.
• Popelier P., De truc met artikel 195: een lapje voor het bloeden met de zegen van Venetië, „Chroniques de Droit Public” 2012, nr 3.
• Popelier P., Cantillon B., Bipolar Federalism and the Social Welfare State: A Case for Shared Competences, „Publius: The Journal of Federalism” 2013, vol. 43, nr 4, https://doi.org/10.1093/publius/pjt005.
• Prokop K., Odpowiedzialność członków Rządu Federalnego w Belgii, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 2(42), https://doi.org/10.15804/ppk.2018.02.02.
• Reyntjens F., Zappen met een Vodje Papier, „De Standaard”, 10 I 2012, <http://www.standaard.be/>.
• Romainville C., Dynamics of Belgian Plurinational Federalism: A Small State Under Pressure, „Boston College International and Comparative Law Review” 2015, vol. 38, nr 2.
• Skrzydło W., Zasady zmiany konstytucji Królestwa Belgii, [w:] Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich, red. R. Grabowski, S. Grabowska, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Sottiaux S., De zevende staatshervorming: van federale staat naar verenigde staten van België?, [w:] Het federale België na de Zesde Staatshervorming, red. A. Alen et al., Die Keure, Brugge 2014.
• Steiner J., The Consociational Theory and Beyond, „Comparative Politics” 1981, vol. 13, nr 3, https://doi.org/10.2307/421901.
• Strona internetowa Izby Reprezentantów, <https://www.lachambre.be>, „La Constitution belge” 2019, nr 04.00.
• Swenden W., Brans M., De Winter L., The Politics of Belgium: Institutions and Policy Under Bipolar and Centrifugal Federalism, „West European Politics” 2006, vol. 29, nr 5, https://doi.org/10.1080/01402380600968729.
• Uyttendaele M., Trente leçons de droit constitutionnel, Bruylant, Bruxelles 2011.
• Van Crombrugge R., Belgium and Democratic Constitution-Making: Prospects for the Future?, „Netherlands Journal of Legal Philosophy” 2017, vol. 46, nr 1, https://doi.org/10.5553/njlp/221307132017046001003.
• Van Nieuwenhove J., De nieuwe ‘overgangsbepaling’ bij artikel 195 van de Grondwet. Een herbruikbare tijdelijke afwijking van de herzieningsprocedure?, „Tijdschrift voor Wetgeving” 2012, nr 3.
• Vandernoot P., La révision de l’article 195 de la Constitution du 29 mars 2012: ‘Ceci (n’)est (pas) une révision’, [w:] La sixième réforme de l’Etat (2012–2013). Tournant historique du soubresaut ordinaire?, red. J. Sautois, M. Uyttendaele, Anthemis, Limal 2013.
• Velaers J., Artikel 195, Overgangsbepaling: Een Tijdelijke Versoepeling van de Procedure voor de Herziening van de Grondwet, [w:] De zesde staatshervorming: instellingen, bevoegdheden en middelen, red. Jan Velaers et al., Intersentia, Antwerpen–Cambridge 2014.
• Verbeke A.-L., Belgium: A Broken Marriage?, [w:] Federalism and Legal Unification: A Comparative Empirical Investigation of Twenty Systems, red. D. Halberstam, M. Reimann, Springer, Dordrecht 2014, https://doi.org/10.1007/978-94-007-7398-1_5.
• Verdussen M., Réviser la Constitution à n’importe quel Prix?, „La Libre”, 11 II 2012, <https://www.lalibre.be>.
• Vuye H., De Grondwetsfraude van de Regering Di Rupo, „De Morgen”, 14 X 2012, <http://perma.cc/4SJ2-8CSN>.
• Zieliński E., Rząd Królestwa Belgii, [w:] Rządy w państwach Europy, t. 1, red. E. Zieliński, I. Bokszczanin, Aspra, Warszawa 2003.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2020.49